Όλοι μας έχουμε νιώσει αυτή την περίεργη αίσθηση όταν καθαρίζουμε κρεμμύδια, να αισθανόμαστε τσούξιμο και να δακρύζουμε.
Το κρεμμύδι απορροφά στο εσωτερικό του μια ποσότητα θείου από το έδαφος που καλλιεργείται. Όταν το καθαρίζουμε και το κόβουμε, τότε απελευθερώνονται ένζυμα που αντιδρούν με το θείο, δημιουργώντας σουλφοξείδια. Τα σουλφοξείδια δημιουργούν ένα αέριο που πηγαίνει προς τα επάνω και εκτός του ότι κολλάει στα χέρια μας, έρχεται σε επαφή και με τα μάτια μας.
Όταν αυτό το αέριο φύγει από το κρεμμύδι και έρθει σε επαφή με το υγρό – το “νερό” των ματιών μας, τότε γίνεται ακόμα μία ένωση και σχηματίζεται ένα οξύ το οποίο τα ερεθίζει. Τα μάτια μας για να “ξεπλύνουν” αυτό το οξύ, δακρύζουν.
Έτσι λοιπόν τα μάτια δακρύζουν για να διώξουν αυτό το οξύ και όσο περισσότερο μένουμε εκτεθειμένοι, τόσο περισσότερο δακρύζουμε.
Ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε τα δάκρυα.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, για να αποφύγουμε το συνεχές κλάμα κάθε φορά που κόβουμε κρεμμύδια, πρέπει είτε να περιορίσουμε τη λειτουργία των ενζύμων είτε να καταφέρουμε να μην έρθει το παραγόμενο αέριο σε επαφή με τα μάτια μας.
Χρησιμοποιούμε όσο πιο κοφτερό μαχαίρι γίνεται
Τα ένζυμα απελευθερώνονται με το κόψιμο του κρεμμυδιού, έτσι ένα λιγότερο κοφτερό μαχαίρι θα καταστρέψει πιο πολλά κύτταρα του φλοιού. Επομένως θα απελευθερώσει και πιο πολλά ένζυμα, κάτι που σημαίνει ότι θα δακρύσουμε πολύ περισσότερο.
Διατηρούμε τα κρεμμύδια κρύα πριν τα κόψουμε
Η δραστικότητα των ενζύμων μειώνεται σε αρκετά χαμηλές ή αρκετά υψηλές θερμοκρασίες. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν μαγειρέψουμε τα κρεμμύδια, δεν έχουμε καμία ενόχληση. Έτσι, αποθηκεύουμε τα κρεμμύδια για 1 ώρα στο ψυγείο ή τα βάζουμε στην κατάψυξη για λίγα λεπτά πριν ξεκινήσουμε να τα κόβουμε.
Βρέχουμε τα κρεμμύδια με νερό πριν ή και κατά το κόψιμο
Μια πολύ καλή πρακτική είναι να κόψουμε τα κρεμμύδια κάτω από το νερό! Τα βουτάμε σε ένα μπολ με νερό, και τα καθαρίζουμε έχοντας τα βυθισμένα μέσα.
Επίσης, μπορούμε να τα καθαρίσουμε κάτω από τρεχούμενο νερό. Το αέριο που παράγεται, απορροφάται σε μεγάλο ποσοστό από το νερό, πριν φθάσει στα μάτια μας.
Κόβουμε τη ρίζα του κρεμμυδιού στο τέλος
Οι ρίζες περιέχουν ένζυμα σε μεγαλύτερες ποσότητες. Γι’ αυτό, ξεκινάμε το καθάρισμα απ’ την κορυφή και κόβουμε τελευταία τη ρίζα.
Φοράμε προστατευτικά γυαλιά
Αν και υπάρχουν ακόμη και προστατευτικά γυαλιά για το καθάρισμα κρεμμυδιών, μπορούμε απλώς να φορέσουμε τα γυαλιά μυωπίας ή ηλίου, τα γυαλιά του σκι, αυτά που χρησιμοποιούμε στο κολύμπι ή τους φακούς επαφής μας.
Έτσι το αέριο, ενώ παράγεται κανονικά, δεν μπορεί να αντιδράσει με το υγρό των ματιών μας και δε θα νιώσουμε το παραμικρό!
Αναμμένο κερί
Δοκιμάζουμε να έχουμε κοντά μας ένα αναμμένο κερί. Το αέριο που βγαίνει από τα κομμένα κρεμμύδια τείνει να «βρεθεί» κοντά στη φλόγα, και κατά συνέπεια μακριά από τα μάτια μας.
Χρησιμοποιούμε πλαστική σακούλα
Βάζουμε το κρεμμύδι σε διάφανη σακούλα και το καθαρίζουμε εκεί. Μετά το βάζουμε σε μπολάκι με κρύο νερό.
Αναπνέουμε από το στόμα
Τα ένζυμα θα μεταφερθούν πιο αργά προς τα μάτια μας και έτσι θα καθαρίσουμε με πολύ λιγότερα δάκρυα τα κρεμμύδια.
Μικρά μυστικά
Αποφεύγουμε να σκουπίσουμε τα μάτια μας με τα χέρια γιατί τότε μάλλον θα χειροτερέψουμε την κατάσταση.
Αν ακολουθήσαμε τα παραπάνω αλλά τα δάκρυα συνεχίζουν να τρέχουν, δεν απογοητευόμαστε. Και πάλι υπάρχουν τρόποι να ανακουφιστούμε από του τσούξιμο. Δοκιμάζουμε να φάμε λίγο ψωμάκι και να τα ξεπλύνουμε με κρύο νερό, βάζοντας το κεφάλι μας κάτω από τη βρύση.
Επιμέλεια – Επεξεργασία: Β. Βίνος
