Το άθλημα του Κάνοε – Καγιάκ έχει παρουσιάσει ραγδαία ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία παγκοσμίως. Ο δυναμισμός του Κάνοε – Καγιάκ και οι συγκινήσεις που προσφέρει το κατατάσσουν παγκοσμίως στα πλέον δημοφιλή αθλήματα και βλέπουμε όλο και συχνότερα πολλούς να ασχολούνται με αυτό, ξεφεύγοντας από τη ρουτίνα και την καθημερινότητα της πόλης.
Η ιστορία του αθλήματος
Αρχικά το Κάνοε το χρησιμοποιούσαν οι Ινδιάνοι της Β. Αμερικής για τη μετακίνηση στις λίμνες και τα ποτάμια από όπου προκύπτει και η ονομασία Καναδικό Κάνοε. Έφτιαχναν τα κανό από ελαφρύ ξύλινο σκελετό, που τον έντυναν με φλοιούς δένδρων και τα στεγανοποιούσαν με ρετσίνι.
Τα Καγιάκ τα χρησιμοποιούσαν οι Εσκιμώοι της Γροιλανδίας τα οποία αρχικά ήταν από δέρματα. Η χρήση των σκαφών και στις δύο περιπτώσεις σκοπό είχε τη μετακίνηση εμπορευμάτων και την ανεύρεση τροφής.Τα κανό ήταν προσαρμοσμένα στις ανάγκες των κατασκευαστών τους και στη νομαδική τους ζωή. Συνήθως χωρούσαν έναν ή δύο κωπηλάτες και κάποιο φορτίο. Ήταν μάλιστα τόσο ελαφριά, ώστε ο κωπηλάτης μπορούσε να μεταφέρει πάνω στο κεφάλι του το κανό του αρκετά χιλιόμετρα, όταν οι συνθήκες τον ανάγκαζαν να βγει από το νερό. Υπήρχαν όμως και πολεμικά κανό που χωρούσαν πολύ περισσότερα άτομα.
Στην Ευρώπη έγιναν γνωστά το 19ο αιώνα, όταν ένας Βρετανός δικηγόρος, ο John MacGregor, μελέτησε τα σκάφη αυτά, σχεδίασε ένα δικό του και άρχισε να γυρίζει στα ποτάμια και τις λίμνες της Ευρώπης. Ο MacGregor απέκτησε φήμη ταξιδιωτικού συγγραφέα. Πολλοί άρχισαν να τον μιμούνται και να ανακαλύπτουν τις φυσικές ομορφιές πάνω σε ένα κανό. Ο MacGregor ίδρυσε το 1865 το Royal Canoe Club και σε λίγο χρόνο άρχισαν τα οργανωμένα ταξίδια με κανό από φυσιολάτρες.
Βρίσκοντας πολλούς υποστηριχτές το άθλημα αναπτύσσεται και εξελίσσεται καταλήγοντας τον Ιούνιο του 1924 να παρουσιάζεται ως άθλημα επίδειξης στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι. Ταυτόχρονα δημιουργείται και η πρώτη Διεθνής Ομοσπονδία με την ονομασία “Inernationalla Representantskapet for Kanot-Idrott”.
Το 1933 διοργανώνεται το 1ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ήρεμων Νερών στη Πράγα ενώ εντάσσεται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1934. Η πρώτη επίσημη πρεμιέρα του Κάνοε-Καγιάκ Flatwater γίνεται το 1936 στην 11η Ολυμπιάδα στο Βερολίνο με τη συμμετοχή μόνο στις κατηγορίες ανδρών ενώ το 1946 γίνεται και η είσοδος των γυναικείων κατηγοριών. Την ίδια χρονιά έχουμε και τη μετονομασία της IRK σε ICF “International Canoe Federation”.
Το Κάνοε-Καγιάκ Σλάλομ ενώ κάνει τα πρώτα του βήματα το 1932 στην Ελβετία το ξέσπασμα του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου καθυστερεί την ανάπτυξή του. Ξαναεμφανίζεται στο προσκήνιο το 1949 με τη διοργάνωση του 1ου Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Σλάλομ στη Γενεύη. Για πρώτη φορά εντάσσεται στο Ολυμπιακό Πρόγραμμα το 1972. Μετά από μία 20ετή απουσία από το επίσημο Ολυμπιακό πρόγραμμα επανεμφανίζεται στην Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης το 1992 στο τεχνητό στίβο του La seu d’ Urgell και από τότε καθιερώνεται ως Ολυμπιακό Άθλημα.
Τα Ολυμπιακά αγωνίσματα
Δύο είναι τα σχετιζόμενα με το κανόε καγιάκ Ολυμπιακά αγωνίσματα: το σπριντ flatwater και το σλάλομ.
Το κανόε καγιάκ flatwater είναι ένα αγώνισμα ταχύτητας, δύναμης και αντοχής πολύ συναρπαστικό. Σκοπός ενός αγώνα κανόε καγιάκ Flatwater είναι να διανυθεί μια προκαθορισμένη απόσταση χωρίς κανένα εμπόδιο, στο συντομότερο δυνατό χρόνο, σύμφωνα με τους κανονισμούς.
Το κανόε καγιάκ σλάλομ είναι ένα συναρπαστικό αγώνισμα που διεξάγεται σε ειδικά διαμορφωμένες πίστες φυσικές ή τεχνητές. Σκοπός ενός αγώνα σλάλομ είναι το γρήγορο πέρασμα ενός ορμητικού άγριου ποταμού μίας διαδρομής που καθορίζεται από πόρτες, χωρίς λάθη, στο συντομότερο δυνατό χρόνο.
Ολυμπιακή Κατηγορία είναι μόνο η Ατομική.
Διαφορές Κάνοε και Καγιάκ
Τα κανό και τα καγιάκ σήμερα φτιάχνονται από μια ποικιλία υλικών και έχουν πολλές διαφορετικές χρήσεις. Κυριαρχούν τα μοντέρνα πλαστικά και το φάιμπερ γκλας. Το μήκος τους κυμαίνεται από δυόμισι έως τέσσερα μέτρα και χρησιμοποιούνται κυρίως για αναψυχή και άθληση. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι, για κατέβασμα ποταμών – whitewater και περιήγηση – touring και για έναν ή περισσότερους κωπηλάτες.
Κάνοε
Τα κανόε είναι ελαφριά, μακρόστενα σκάφη χωρίς καρίνα, που κινούνται με τη μυϊκή δύναμη ενός ή περισσοτέρων κωπηλατών. Χρησιμοποιεί κουπί με μία κουτάλα, το οποίο είναι ανάλογο με το ύψος του και κωπηλατεί μόνο από τη μία πλευρά. Το Κάνοε δεν έχει πηδάλιο, η πορεία κρατιέται με το κουπί.
Ο συμβολισμός που διεθνώς χρησιμοποιείται για το Κάνοε είναι το C – Canoe. Υπάρχουν οι εξής τύποι σκαφών: Μονοθέσιο Κάνοε – C1, διθέσιο Κάνοε – C2, τετραθέσιο Κάνοε -C4 – μόνο στο Flatwater.
Καγιάκ
Τα καγιάκ είναι μικρότερα σε μέγεθος από τα κανόε, με μυτερή πλώρη και πρύμνη και συνήθως με ένα μόνο άνοιγμα. Εκεί κάθεται ο κωπηλάτης που χρησιμοποιεί διπλό μονοκόμματο κουπί, με τα πόδια απλωμένα και χωμένα στο μπροστινό μέρος. Έτσι, το κορμί του από τη μέση και πάνω φαίνεται να αποτελεί προέκταση του σκάφους. Στα σκάφη Flatwater χρησιμοποιείται πηδάλιο με το οποίο ο αθλητής κατευθύνει το σκάφος με το πόδι του. O συμβολισμός που διεθνώς χρησιμοποιείται για το Καγιάκ είναι το Κ -Kayak.
Στην κυριολεξία καγιάκ σημαίνει “βάρκα κυνηγιού”. Ο κωπηλάτης φορά ένα αδιάβροχο κάλυμμα – spray skirt- γύρω από τη μέση του το οποίο στερεώνεται στο καγιάκ, καλύπτοντας το άνοιγμα και εμποδίζοντας τα νερά να μπουν στο σκάφος. Το καγιάκ λόγω κατασκευής είναι πολύ ελαφρύ και ευέλικτο. “Τουμπάρει” όμως εύκολα. Ο κωπηλάτης σε αυτή την περίπτωση έχει δύο επιλογές: μπορεί να κάνει μια περιστροφή μέσα στο νερό – eskimo roll, χρησιμοποιώντας τους γοφούς και το κουπί και να ξαναβγεί στην επιφάνεια, ή να βγει από το καγιάκ, να το γυρίσει στην κανονική του θέση, να το αδειάσει από τα νερά και να ξαναμπεί σε αυτό.
Θαλάσσιο Καγιάκ
Τα Sea Kayak είναι παρόμοια με τα Kayak ποταμού με μήκος από 3 μέχρι και πάνω από 5 μέτρα – 3θέσια καγιάκ μπορεί να φτάσουν και τα 8m, είναι έτσι σχεδιασμένα που να ανταποκρίνονται στις συνθήκες των ανοιχτών θαλασσών. Δεν προσφέρουν την ευελιξία των Καγιάκ άγριων νερών μια και το ζητούμενο είναι η μεγαλύτερη ταχύτητα πλεύσης, η μεταφορά φορτίου – προμήθειες εξοπλισμός, η σταθερή κωπηλασία σε ευθεία πλεύση, και η άνεση για μεγάλα ταξίδια.
Οφέλη
Οφέλη στο σώμα: Mας βοηθάει να γραμμώσουμε το πάνω μέρος του σώματός. Τραβώντας το κουπί κόντρα στο νερό, πετυχαίνουμε μέγιστη αντίσταση. Με αυτή την άσκηση, γυμνάζουμε τους ώμους, τους τρικέφαλους, τους δικέφαλους, την πλάτη και τον κορμό μας.
Οφέλη στην ψυχική διάθεση: Είναι σαν να κάνουμε διαλογισμό. Μέσα σε ένα κανό καγιάκ, μερικά μόλις εκατοστά πάνω από το νερό, βρισκόμαστε στο ιδανικό σημείο για να απολαύσουμε το απέραντο γαλάζιο, να ξεφύγουμε εντελώς από την καθημερινότητα και να χαλαρώσουμε εντελώς. Το καγιάκ μας χαρίζει μια μοναδική αίσθηση ελευθερίας.
Που μπορούμε να κάνουμε κανόε καγιάκ
Μπορεί κανείς να κάνει Κανό-Καγιάκ σε όλη την Ελλάδα, στα ποτάμια, στις λίμνες και στις παραλίες της, να ταξιδέψει μόνος ή με παρέα, ακόμα και να συνδυάσει τα ταξίδια αυτά με κατασκήνωση. Οργανωμένες εκδρομές κανόε καγιάκ πραγματοποιούνται σε πολλά νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου, ενώ στα μεγάλα ποτάμια της Ηπείρου και της Πελοποννήσου συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος εκδρομέων που ακολουθούν τις διαδρομές του νερού. Στην Κεφαλλονιά και στη Ζάκυνθο πραγματοποιούνται για έμπειρους ερασιτέχνες ημερήσιες εκδρομές στην Ιθάκη, όπως και περίπλους τμημάτων των νησιών. Παράλληλα παραδίδονται μαθήματα κανόε καγιάκ σε όσους επιθυμούν να γνωρίσουν το άθλημα. Αντίστοιχες δραστηριότητες αναπτύσσονται στη Μήλο, στην Πάρο και στο Πήλιο, ενώ στα Μέθανα λειτουργεί τοπικός ναυταθλητικός όμιλος που πραγματοποιεί και εκδρομές στη γύρω περιοχή.
Πολλά είναι και τα γραφεία ταξιδίων – γενικού και ειδικού τύπου- που προσφέρουν οργανωμένα προγράμματα εκδρομών αποκλειστικά με κανό ή καγιάκ, ή σύνθετα ολιγοήμερα προγράμματα που συνδυάζουν πεζοπορία, κατάβαση ποταμών αλλά και άλλες δραστηριότητες.
Tips:
Το κατάλληλο κουπί
Κάθε κωπηλάτης πρέπει να βρει μόνος του, έπειτα από δοκιμή, το κουπί που του ταιριάζει. Το κουπί είναι σημαντικότατο στοιχείο και επηρεάζει σημαντικά τις επιδόσεις αλλά και την απόλαυση του αθλήματος. Ρωτάμε κάποιον ειδικό και δοκιμάζουμε αρκετά πριν καταλήξουμε σε αυτό που μας ταιριάζει, ανάλογα και με τον τύπο του σκάφους και τη χρήση του.
Η σωστή θέση κωπηλασίας
Καθόμαστε αναπαυτικά. Η μέση μας πρέπει να ακουμπά στο κάθισμα, αν υπάρχει, και τα γόνατα να είναι λυγισμένα σε άνετη θέση. Αν τα πόδια είναι πολύ τεντωμένα, το αποτέλεσμα είναι να κουραστεί η μέση μας. Αν πάλι είναι πολύ λυγισμένα, το κουπί θα χτυπά πάνω στα γόνατα.
Μεταφορά κανόε καγιάκ
Μπορούμε να τα μεταφέρουμε στην οροφή του αυτοκινήτου μας, δεμένα σε ειδική σχάρα. Είναι εύκολα στη μεταφορά λόγω μικρού βάρους – 20 έως 40 κιλά και αεροδυναμικού σχήματος.
Συντήρηση
Τα μοντέρνα κανόε και καγιάκ δεν χρειάζονται ειδική συντήρηση. Αρκεί μια επιθεώρηση μετά τη χρήση για τυχόν μικροζημιές. Αν έχουν πλεύσει σε αλμυρό νερό, καλό είναι να τα ξεπλύνουμε με καθαρό νερό. Αν πρόκειται να τα αποθηκεύσουμε μεγάλο διάστημα, πρέπει να αφαιρέσουμε την υγρασία.
Αποθήκευση
Ο σωστός τρόπος είναι να τοποθετήσουμε το κανόε καγιάκ όρθιο στον αποθηκευτικό χώρο. Όπου αυτό δεν είναι δυνατόν λόγω χαμηλού ταβανιού, μπορούμε να το ακουμπήσουμε κατά μήκος αλλά στο πλάι, έτσι ώστε να ακουμπά η πλαϊνή του πλευρά στο πάτωμα. Κανονικά δεν πρέπει να ακουμπά η πλευρά που έρχεται σε επαφή με το νερό στο έδαφος. Αν θέλουμε να το αφήσουμε κάτω, μόνο ανάποδα. Καλό είναι επίσης να στρώνουμε προηγουμένως κάποιο μαλακό κάλυμμα εκεί που “πατά” το σκάφος.
Μαθαίνουμε να κωπηλατούμε σωστά
Ο λανθασμένος τρόπος κωπηλασίας είναι ο κυριότερος λόγος τραυματισμών. Η κωπηλασία, όταν γίνεται με τα χέρια μόνο, οδηγεί σε μικροτραυματισμούς των καρπών, των αγκώνων και των μυών. Η κωπηλασία γίνεται με το σώμα, όχι με τα χέρια. Μαθαίνουμε να κωπηλατούμε σωστά από την αρχή. Θα μας γίνει συνήθεια και θα αποφύγουμε τους περιττούς τραυματισμούς. Προχωράμε σταδιακά, ανεβάζοντας τους ρυθμούς ανάλογα με την εμπειρία και την φυσική μας κατάσταση.
Ασφάλεια
– Πρέπει να γνωρίζουμε το σκάφος και τα όριά μας. Στο σκάφος ανεβαίνουν μόνο όσα άτομα ορίζει ο κατασκευαστής.
– Φροντίζουμε ώστε το σκάφος μας να είναι πάντα σε καλή κατάσταση.
– Προετοιμάζουμε το ταξίδι μας – χάρτες, πληροφόρηση τοπολογίας και καιρού, έλεγχος εφοδίων.
– Στο ταξίδι φοράμε πάντα το σωσίβιο και τα κατάλληλα ρούχα.
-Έχουμε μαζί μας εξοπλισμό ασφαλείας – δεύτερο κουπί, σφυρίχτρα, ράδιο, φακό, φαρμακείο, στεγνή αλλαξιά, φωτοβολίδες, σχοινί, χάρτες, πυξίδα, αναπτήρα και σπίρτα σε αδιάβροχη θήκη, μαχαίρι και εφόδια – άφθονο νερό και τρόφιμα.
– Καλό είναι να μην ταξιδεύουμε ποτέ μόνοι, όπως και να γνωστοποιούμε σε κάποιον πού θα πάμε και πότε σκοπεύουμε να γυρίσουμε.
– Αν κάνουμε κωπηλασία σε ανοιχτή θάλασσα, δεν πρέπει να απομακρυνόμαστε πέρα των 500 μέτρων από την ακτή.
Πηγή: www.timbertrail.gr, forest.pblogs.gr – Επιμέλεια: Β. Βίνος
