Νηστεία δεν σημαίνει μόνο να βγάλουμε από τη διατροφή μας κάποιες τροφές, όπως κρέας, αυγά, γάλα, τυρί, ψάρια και λάδι. Σημαίνει επίσης να μάθουμε να ελέγχουμε την ποσότητα του φαγητού μας. Είναι μια άσκηση, μια σωματική και πνευματική προσπάθεια να συγκρατούμε τον εαυτό μας από το φαγητό, και το σημαντικότερο, να προσέχουμε την συμπεριφορά μας – θυμό, ψέματα, κακές κουβέντες κ.α..
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει: «Δείξε μου την νηστεία σου με τα έργα σου… διότι ποιο το όφελος, όταν δεν τρώμε κρέας, όμως κατατρώμε τους αδερφούς μας;»
Νηστεία ετυμολογικά σημαίνει «δεν τρώγω»,
από τη σύνθετη λέξη «νη + εσθίω».
Νηστεία δε σημαίνει ασιτία!
Θερμιδικά, η διατροφή κατά τη διάρκεια της νηστείας δεν φαίνεται να έχει διαφορές με τη διατροφή σε περίοδο μη νηστείας. Συνήθως παρατηρείται μια αύξηση πρόσληψης υδατανθράκων, δηλαδή αύξηση κατανάλωσης ζυμαρικών, ψωμιού, πατάτας, οσπρίων κτλ- και μείωση πρόσληψης πρωτεϊνών και λίπους, δηλαδή μείωση κατανάλωσης των ζωικών προϊόντων- κρέατα και γαλακτοκομικά.
Ένα πρόγραμμα διατροφής κατά τη διάρκεια της νηστείας χρειάζεται μεγάλη προσοχή γιατί μπορεί να έχει και θετικά αλλά και αρνητικά αποτελέσματα.
Όταν είναι ισορροπημένο το πρόγραμμα διατροφής έχει θετικά αποτελέσματα όπως:
– Μειώνονται τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων λόγω της μείωσης κατανάλωσης των ζωικών προϊόντων
– Αυξάνεται η κατανάλωση των λαχανικών και των φρούτων και έτσι υπάρχει αυξημένη πρόσληψη αδιάλυτων φυτικών ινών οι οποίες βοηθάνε στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και βοηθάνε στην πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου.
– Αυξάνεται η πρόσληψη αντιοξειδοτικών ουσιών όπως βιταμίνη C, καροτενοειδή, οι οποίες τονώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα με το να παρεμποδίζουν τη δράση των ελευθέρων ριζών.
– Βελτιώνεται η καρδιακή λειτουργία και η λειτουργία του νευρικού συστήματος με την αύξηση πρόσληψης των Ω3 λιπαρών οξέων και του σεληνίου, τα οποία προέρχονται από την κατανάλωση θαλασσινών.
Η διατροφή κατά τη διάρκεια της νηστείας είναι πολύ σημαντική για τις κατηγορίες ανθρώπων με ιδιαίτερες ανάγκες, όπως έγκυες, γυναίκες σε γαλουχία, παιδιά και άτομα που έχουν σιδηροπενική αναιμία και διαβήτη και για το λόγο αυτό πρέπει να είναι ισορροπημένη. Πρέπει να παρέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά γιατί στις συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων υπάρχουν αυξημένες ανάγκες για ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο, βιταμίνη Β12 και D.
Νηστεία και σωματικό βάρος:
Πότε η νηστεία μας παχαίνει;
Είναι γεγονός ότι εάν δε δοθεί προσοχή στην ποσότητα των τροφίμων που καταναλώνουμε είναι δυνατόν να πάρουμε βάρος κατά τη διάρκεια της νηστείας.
Θα πρέπει να τηρούνται οι 3 βασικές αρχές της υγιεινής διατροφής: ισορροπία, ποικιλία και μέτρο. Η ισορροπία αφορά στο σωστό συνδυασμό των τροφίμων στα διάφορα γεύματα και το μέτρο αναφέρεται στον περιορισμό που θα πρέπει να θέτουμε στην ποσότητα. Να μην καταναλώνεται ανεξέλεγκτη ποσότητα τροφής με τη δικαιολογία ότι αυτά είναι νηστίσιμα. Πρέπει να τίθεται περιορισμός στην κατανάλωση αμυλούχων τροφίμων, όπως ψωμί, κράκερς, παξιμάδια, κριτσίνια και άλλων νηστίσιμων αρτοσκευασμάτων. Τρόφιμα όπως ο χαλβάς, οι ξηροί καρποί και το ταχίνι, λόγω του αυξημένου θερμιδικού τους περιεχομένου, θα πρέπει να καταναλώνονται με σύνεση ιδιαίτερα από άτομα με αυξημένο βάρος ή άτομα τα οποία έχουν θέσει ως στόχο τους την απώλεια βάρους. Επίσης μεγάλη προσοχή χρειάζεται στα τηγανιτά θαλασσινά.
Η νηστεία ή η αποχή από τις τροφές δεν είναι αποκλειστικά μια χριστιανική συνήθεια. Υπήρχε και υπάρχει ακόμα σε άλλες θρησκείες ή και πέρα από τις θρησκείες:
Στην αρχαία Αίγυπτο νήστευαν, όταν ήθελαν να πάρουν μέρος σε θρησκευτικές τελετές, για να τιμήσουν κάποιο θεό.
Στην αρχαία Ελλάδα νηστεία έκαναν οι ιερείς και οι βασιλίδες, όταν ετοίμαζαν κάποια θυσία. Και οι Αθηναίοι όταν συμμετείχαν στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι με την νηστεία καθάριζαν το σώμα και την ψυχή και έρχονταν πιο κοντά στους θεούς.
Στην Καθολική Εκκλησία οι απαγορεύσεις είναι λιγότερες. Οι πιστοί δεν τρώνε κρέας κάθε Τετάρτη και Παρασκευή και μειώνουν την ποσότητα των γευμάτων, δηλαδή τρώνε ένα κυρίως γεύμα και δύο μικρότερα μέσα στο 24ώρο.
Οι Εβραίοι είχαν στην αρχαιότητα πολλές μέρες νηστεία. Σήμερα νηστεύουν μόνο 6 ήμερες το χρόνο, ενώ χωρίζουν τις τροφές σε «καθαρές», μοσχάρι, αιγοπρόβατα, ελάφι, ψάρια και «ακάθαρτες», χοιρινό, θαλασσινά.
Οι Μωαμεθανοί νηστεύουν για ένα μήνα, που λέγεται Ραμαζάν και δεν τρώνε τίποτα κατά την διάρκεια της ημέρας. Μετά την δύση του ηλίου όμως τρώνε ότι θέλουν. Χωρίζουν τις τροφές σε «χαράμ» δηλαδή απαγορευμένες, χοιρινό, αλκοόλ και «χαλάλ», οι επιτρεπόμενες.
Οι Βουδιστές έχουν διαφόρων ειδών νηστείες: άλλοτε απαγορεύεται να καταπιούν ακόμη και το σάλιο τους για μια μέρα, άλλοτε πρέπει να μείνουν νηστικοί όλη την ημέρα και να τρώνε ένα γεύμα το βράδυ και άλλες φορές να μην τρώνε στερεές τροφές αλλά μόνο υγρές.
Οι Βραχμάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά και δεν αναγνωρίζουν κανένα λόγο εξαίρεσης απ΄ αυτή. Οι φακίρηδες καθώς και οι φανατικοί πιστοί των Ινδιών υποβάλλονται σε πρωτοφανείς νηστείες για 8, 10 και 15 ημέρες.
Οι Κινέζοι και οι Ιάπωνες νηστεύουν όταν αντιμετωπίζουν μεγάλες συμφορές.
Οι λαοί της Αφρικής και της Αμερικανικής ηπείρου, τηρούν νηστείες που τους επιβάλλουν οι θρησκευτικές πεποιθήσεις τους.
Οι μόνοι παγκόσμια που δεν τηρούν νηστεία είναι οι Πάρσοι, δηλαδή οι κληρονόμοι της Ζωροαστρικής θρησκείας των αρχαίων Περσών. Έχουν τη γνώμη ότι καλύτερα τιμούν και περισσότερο ευχαριστούν το θεό, όταν τρέφονται καλά, παρά, όταν εκούσια προσπαθούν να εξασθενίσουν τον οργανισμό τους. Κατά τα ιερά βιβλία τους η ψυχή καθίσταται ισχυρότερη και ικανή να αντιστέκεται σε κακά πνεύματα μόνο όταν μένει σε σώμα υγιές και εύρωστο.
** Ο ζωροαστρισμός είναι μια από τις παλαιότερες θρησκείες που έχουν ακόμα οπαδούς. Σύμφωνα με τη Ζωροαστρική θρησκεία υπάρχει ένας καθολικός και υπερβατικός θεός, με την όνομασία Αχούρα Μάζντα, μόνος αδημιούργητος δημιουργός, ο οποίος και αποτελεί το αντικείμενο κάθε λατρείας. Η ενεργή συμμετοχή στη ζωή μέσω καλών σκέψεων, καλών λόγων και καλών πράξεων είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της ευτυχίας και τη διατήρηση της τάξης.
Στην Ορθόδοξη εκκλησία η νηστεία γίνεται συγκεκριμένες μέρες του χρόνου, περίπου 180-200 ημέρες. Ας δούμε ποιες είναι αυτές:
– Η Μεγάλη Σαρακοστή – από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι την Ανάσταση.
– 40 ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου.
– Των Αγίων Αποστόλων, δηλαδή μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, που πέφτει 56 μέρες μετά το Πάσχα, μέχρι τις 29 Ιουνίου που γιορτάζουμε την μνήμη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
– Τον Δεκαπενταύγουστο, για την ακρίβεια από την 1η Αυγούστου μέχρι τις 15 του ίδιου μήνα.
– Στις 29 Αυγούστου, του αποκεφαλισμού του Ιωάννη του Προδρόμου.
– Στις 14 Σεπτεμβρίου, την ημέρα που γιορτάζουμε την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού.
– Την παραμονή των Θεοφανίων, δηλαδή στις 5 Ιανουαρίου.
– Κάθε Τετάρτη και Παρασκευή.
Την Tετάρτη για να θυμόμαστε ότι ένας φίλος του Τον πρόδωσε ημέρα Τετάρτη, και να το συνειδητοποιούμε ότι κι εμείς, παρ’ ότι είμαστε φίλοι Του, είναι δυνατό, αν δεν προσέχουμε και δεν αγωνιζόμαστε, να Τον προδώσουμε.
Την Παρασκευή νηστεύουμε, επειδή Παρασκευή σταυρώθηκε ο Κύριος, σταυρώνουμε με την νηστεία μας τον κακό εαυτό μας, για να μας ελεήσει τους ανάξιους, όπως ελέησε τον σταυρωμένο ευγνώμονα ληστή.
“Νόμοι” και εξαιρέσεις της νηστείας:
* Όταν τις ημέρες που έχουμε χρέος να κάνουμε αυστηρή νηστεία συμπέσει κάποια εορτή, γίνεται “κατάλυση”, δηλαδή χαλάρωση της νηστείας. Αν είναι γιορτή αγίου τρώμε λάδι, αν είναι γιορτή της Παναγίας ή του Προδρόμου τρώμε ψάρι.
* Οι ημέρες: Δευτέρα,Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή είναι ημέρες καταλύσιμες, δηλαδή τρώμε απ’ όλα ό,τι θέλουμε, εκτός από τις περιόδους νηστειών.
* Τα Σάββατα και τις Κυριακές δεν επιτρέπεται ποτέ να γίνει αυστηρή νηστεία, δηλαδή, χωρίς λάδι. ‘Όλο το χρόνο ένα μόνο Σάββατο, το Μεγάλο Σάββατο, νηστεύουμε από το λάδι, επειδή την ημέρα αυτή ο Χριστός είναι σωματικά στον τάφο και η ψυχή Του έχει κατέβει στον Άδη να αναστήσει τον προπάτορα Αδάμ.
* Σαρακοστή είναι για τα Χριστούγεννα και Μεγάλη Σαρακοστή είναι για το Πάσχα.
Η Σαρακοστή είναι η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας καθώς καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα. Ονομάζεται “Σαρακοστή” γιατί περιλαμβάνει σαράντα ημέρες νηστείας.
Επειδή παλιά δεν είχαν ημερολόγια για να μετρούν το πέρασμα της νηστείας, έφτιαχναν ένα μετρητάρι: Ζωγράφιζαν τη Σαρακοστή σαν μια γυναίκα χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με τα χέρια σταυρωμένα από την προσευχή. Της έβαζαν 7 πόδια, ένα για κάθε βδομάδα της Σαρακοστής. Κρεμούσαν τη Σαρακοστή στον τοίχο και κάθε Σάββατο έκοβαν από ένα πόδι. Το τελευταίο πόδι το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο και το βάζανε σε ένα ξερό σύκο. Αυτό το σύκο το ανακάτευαν με άλλα και τα μοίραζαν στην οικογένεια. Το σύκο έφερνε γούρι σ’ αυτόν που το έβρισκε!
Λεξικό της περιόδου της νηστείας:
Αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή: Μια περίοδος του έτους κατά την οποία νηστεύουμε. Αποτελείται από δύο περιόδους νηστείας. Η πρώτη έχει έξι εβδομάδες, 6 επί 7 ημέρες, και η δεύτερη είναι η Μεγάλη Εβδομάδα. Κατά τη διάρκειά της η νηστεία είναι αρκετά αυστηρή.
Άλαδο γεύμα: Συνήθως Τετάρτη και Παρασκευή τρώμε φαγητό, χωρίς προσθήκη λαδιού. Πολλοί τρώνε λάδι μόνο τα Σαββατοκύριακα.
Απόδειπνο Μέγα: Ακολουθία της Εκκλησίας, η οποίας διαβάζεται στα μοναστήρια μετά το δείπνο. Πολλοί χριστιανοί την διαβάζουν πριν από τον βραδινό ύπνο. Κατά την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής διαβάζεται κάθε απόγευμα και στους ενοριακούς Ναούς.
Αρτύσιμες τροφές: Τροφές που δεν επιτρέπονται κατά την περίοδο της νηστείας. Βασικά πρόκειται για το κρέας και όλα τα γαλακτοκομικά. Εκτός από εξαιρέσεις και το ψάρι.
Ένατη: Η έκφραση είναι «κάνω ενάτη». Σε πολλά μοναστήρια, κατά την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής παρατίθεται τράπεζα μόνο μία φορά την ημέρα, μετά τις τρεις το απόγευμα. Κατά το βυζαντινό τρόπο μέτρησης των ωρών η πρώτη ώρα της ημέρας ξεκινά με την ανατολή του ήλιου. Συνεπώς η ενάτη είναι γύρω στις τρεις το απόγευμα.
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: Γιορτή ιδιαίτερης σημασίας για της Εκκλησία και την υπόθεση της σωτηρίας του ανθρώπου. Όποια μέρα και αν πέσει τελείται Θεία Ευχαριστία και τρώγεται ψάρι.
Κατάλυσις Ιχθύος: Σε εξαιρετικές περιπτώσεις επιβάλλεται να φάμε ψάρι ακόμη και αν είναι Τετάρτη ή Παρασκευή π.χ. της Μεταμορφώσεως, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, των Εισοδίων. Κατά την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής ψάρι τρώγεται του Ευαγγελισμού και των Βαΐων. “Κατάλυση” έχουμε όταν επιτρέπεται να καταναλώσουμε κάποιο τρόφιμο, που σε περίοδο νηστείας απαγορεύεται. Έτσι, για παράδειγμα, “κατάλυση ιχθύος” σημαίνει ότι μπορούμε να καταναλώσουμε ψάρι. Στη νηστεία των Χριστουγέννων γίνεται κατάλυση ιχθύος όλες τις ημέρες, έως τη 17η Δεκεμβρίου. Επίσης, την ημέρα των Εισοδίων της Θεοτόκου γίνεται κατάλυση ιχθύος κι ας είναι ημέρα Παρασκευή.
Κατάλυσις Οίνου και Ελαίου: Σε όλη τη διάρκεια του έτους κάποιες ημέρες που η Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη κάποιου πολύ μεγάλου Αγίου επιτρέπεται να φάει ο πιστός φαγητό με λάδι και να πιει κρασί, ώστε να στηριχθεί.
Κουφή Εβδομάδα: Η εβδομάδα που προηγείται της Μεγάλης. Κατά τη διάρκειά της δεν έχουμε κάποια ακολουθία εκτός από το Μεγάλο Απόδειπνο.
Κυρά Σαρακοστή: Μια κούκλα φτιαγμένη από ζυμάρι. Έχει επτά πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της νηστείας. Δεν έχει στόμα, επειδή νηστεύουμε και αποφεύγουμε τις άσκοπες συζητήσεις, τα χέρια σταυρωμένα σε στάση προσευχής.
Μεγάλη Εβδομάδα: Η εβδομάδα που λήγει το Μεγάλο Σάββατο. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αυστηρή νηστεία και ακολουθίες πρωί και βράδυ.
Μεγάλος Κανόνας: Ένα εντυπωσιακό ποιητικό έργο του Άγιου Ανδρέου επισκόπου Κρήτης. Αποτελείται από εκατοντάδες τροπάρια, που αναφέρονται σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία, από την Πτώση και έπειτα. Μεταξύ πολλών άλλων αναφέρεται και στην μετάνοια. Ψάλλεται το απόγευμα της Τετάρτης πριν από τον Ακάθιστο Ύμνο.
Νηστεία: Ετυμολογικά σημαίνει δεν τρώγω (νή+εσθίω). Πρακτικά δεν πρόκειται για μία περίοδο τέλειας ασιτίας, αλλά για μία περίοδο κατά την οποία περιορίζουμε την ποσότητα και την ποικιλία των γευμάτων μας, ώστε να στρέψουμε την προσοχή μας στην προσευχή και τη μετάνοια.
Νηστίσιμες τροφές: Όσπρια, θαλασσινά, φρούτα, λαχανικά, σοκολάτα υγείας, σόγια, λαδερά, μέλι, μαρμελάδα, ζυμαρικά, χαλβάς, ταχίνι, ξηροί καρποί, ψωμί, φρυγανιές, παξιμάδι.
Ξηροφαγία: Ημέρα κατά την οποία δεν τρώμε λάδι.
Προηγιασμένη λειτουργία: Ορθότερα αποκαλείται Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων. Λόγῳ του πένθιμου χαρακτήρα της περιόδου της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής δεν τελείται το αναστάσιμο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας τις καθημερινές. Έτσι, προαγιάζεται Άγιος Άρτος κατά την κυριακάτικη Λειτουργία, φυλάσσεται σε ειδικό σκεύος και προσφέρεται στους πιστούς κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.
Τριώδιο: Βιβλίο της Εκκλησίας, το οποίο περιέχει τις ακολουθίες της περιόδου από τον εσπερινό του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.
Χαιρετισμοί της Παναγίας: Η Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου συνδυασμένη και Απόδειπνο. Ψάλλεται κατά τις Παρασκευές της νηστείας. Ξεκινά από την Παρασκευή μετά την Καθαρά Δευτέρα. Τις τέσσερις πρώτες Παρασκευές διαβάζεται τμηματικά ο Ακάθιστος Ύμνος, ενώ την πέμπτη ολόκληρος.
Νηστεία και Υγεία, πρακτικές συμβουλές:
Κατά την περίοδο της νηστείας ο ανθρώπινος οργανισμός καλείται να βγάλει από την διατροφή του πολλές ομάδες τροφίμων, παρόλα αυτά, ο σωστός συνδυασμός ή μη των τροφίμων μπορεί να δώσει στον ανθρώπινο οργανισμό όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά που έχει καθημερινά ανάγκη.
– Τα νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές ασβεστίου είναι τα εξής: γαλακτοκομικά παράγωγα της σόγιας, μύδια, στρείδια, μπρόκολο, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, ξερά φρούτα, ειδικά σύκα, όσπρια, σουσάμι και ταχίνι.
– Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές βιταμίνης D είναι το γάλα, τα δημητριακά και οι μαργαρίνες.
– Νηστίσιμα τρόφιμα, που είναι καλές πηγές σιδήρου είναι τα όσπρια, σόγια, ξηροί καρποί, ξερά φρούτα, σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μύδια, στρείδια. Προκειμένου, όμως, να αυξηθεί η απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου, που βρίσκεται στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης, θα πρέπει τα παραπάνω τρόφιμα να καταναλώνονται ταυτόχρονα με καλές πηγές βιταμίνης C – εσπεριδοειδή, ακτινίδιο, φράουλες και οι χυμοί τους, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, κόκκινη πιπεριά.
– Επιπλέον, φροντίζουμε να καταναλώνουμε πηγές σιδήρου και ασβεστίου σε διαφορετικά γεύματα καθώς ο σίδηρος και το ασβέστιο ανταγωνίζονται για την απορρόφησή τους στο λεπτό έντερο.
* Προτιμάμε να καταναλώνουμε το τσάι μας 1-2 ώρες πριν ή μετά το γεύμα.
“Δυνατές” τροφές για τη διάρκεια της νηστείας:
Χαλβάς
– Για την παρασκευή του χαλβά χρησιμοποιείται ταχίνι, το οποίο προέρχεται από το γνωστό μας σησάμι. Τόσο το ταχίνι όσο και ο χαλβάς είναι δύο τρόφιμα τα οποία καταναλώνονται ευρέως κατά τη διάρκεια της νηστείας. Προκειμένου να κατανοήσουμε τη διατροφική αξία των παραπάνω τροφίμων κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούμε στη διατροφική αξία του σησαμιού από το οποίο προέρχονται τόσο το ταχίνι όσο και ο χαλβάς.
Διαβάζουμε εδώ τα οφέλη του χαλβά.
Ταραμάς
O ταραμάς (αυγά ψαριού) τρώγεται κατά κανόνα στην ταραμοσαλάτα. Ο ταραμάς είναι ένα τρόφιμο πλούσιο σε θερμίδες τα 100γρ. ταραμά δίνουν περίπου 400kcal. Επίσης αποτελεί πλούσια πηγή νατρίου για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση του από άτομα με υπέρταση. Η ταραμοσαλάτα εκτός από την ευχάριστη γεύση που έχει, είναι ένα τρόφιμα πλούσιο σε φώσφορο και κάλιο.
Όσπρια
Τα όσπρια, φασόλια, ρεβίθια, μαυρομάτικα, γίγαντες, φακές, φάβα, κουκιά, είναι πηγή φυτική πρωτεΐνης. Ο συνδυασμός των οσπρίων με μία πηγή δημητριακών δίνει στον οργανισμό πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, ίσης αξίας με αυτή του κρέατος π.χ φακόρυζο, ρεβίθια με μακαρονάκι κλπ.
Διαβάζουμεε εδώ όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τα όσπρια.
Θαλασσινά
Καλαμάρια
Το καλαμάρια είναι χαμηλά σε θερμίδες, 100γρ. ψητού καλαμαριού παρέχουν 92kcal, παράλληλα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως φώσφορο, ιώδιο, μαγνήσιο, σίδηρο, σελήνιο και χαλκό, χαμηλά σε λιπαρά, από τα οποία υπερέχουν τα Ω-3 λιπαρά οξέα, επίσης αποτελούν πολύ καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος B, έτσι συμβάλουν στις μεταβολικές διεργασίες. Η υψηλή κατανάλωση θαλασσινών και ψαριών έχει συσχετιστεί με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Alzheimer και γενικότερα της γεροντικής άνοιας καθώς και διαφόρων μορφών καρκίνου.
Σουπιές
Οι σουπιές είναι ένα θαλασσινό που καταναλώνετε ευρέως κατά τη διάρκεια της νηστείας. Αποτελεί χαμηλή πηγή θερμίδων, 100γρ. ψητής σουπιάς δίνει περίπου 110kcal, είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και Ω-3 λιπαρά οξέα. Επίσης οι σουπιές αποτελούν πηγή απαραίτητων αμινοξέων, ψευδαργύρου, σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου, βιταμίνης Α, βιταμίνης C, καθώς βιταμινών του συμπλέγματος Β. Επειδή οι σουπιές είναι πλούσιες σε νάτριο καλό είναι να προσθέτουμε όσο γίνεται λιγότερο αλάτι κατά το μαγείρεμα τους.
Γαρίδες
Αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών, χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, πολύ καλή πηγή σεληνίου, ενός πολύ ισχυρού αντιοξειδωτικού, ιωδίου, σιδήρου, ασβεστίου, ψευδαργύρου, βιταμίνης D, βιταμινών του συμπλέγματος Β. Οι θερμίδες που μας δίνουν είναι 100γρ. βραστών γαρίδων περίπου 150kcal.
Χταπόδι
Το χταπόδι επίσης αποτελεί εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης υψηλής βιολογική αξίας, ω-3 λιπαρών οξέων, βιταμινών του συμπλέγματος B καθώς και χαλκού, ψευδαργύρου, σιδήρου. Από την άλλη το χταπόδι περιέχει λιγότερη χοληστερόλη από όλα τα υπόλοιπα θαλασσινά. Το βραστό χταπόδι μας δίνει περίπου 200kcal τα 100γρ.
Σημείωση: Τα θαλασσινά περιέχουν χοληστερόλη, έτσι η κατανάλωση τους πρέπει να γίνεται με μέτρο. Επίσης λόγω της περιεκτικότητας τους σε νάτριο θα πρέπει τα υπερτασικά άτομα να είναι προσεκτικά και να μην προσθέτουν ή να προσθέτουν ελάχιστον αλάτι κατά το μαγείρεμα τους.
* Η νηστεία, όταν γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα συμβάλλει πραγματικά στη σωματική μας αποτοξίνωση. Ιδιαίτερη προσοχή και την γνώμη του ειδικού χρειαζόμαστε, όταν νηστεύουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί στερούμε από τον οργανισμό μας ορισμένα δυσαναπλήρωτα θρεπτικά συστατικά που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να αποβεί επικίνδυνο.
επιμέλεια-επεξεργασία: Α. Βίνος
