Αρμπαρόριζα

Ο συγγραφέας  Ν. Μαρίνος έχει γράψει το βιβλίο με τίτλο «Λουΐζα και αρμπαρόριζα», στο οποίο την περιγράφει ως ένα από τα δύο συστατικά του έρωτα.

Είναι ένα πολύ κοινό φυτό που το βρίσκουμε σε αυλές ή κήπους ή μπαλκόνια σε γλάστρες. Χρησιμοποιείται πολύ στην βιομηχανία αρωμάτων, αλλά και στη ζαχαροπλαστική και τη μαγειρική. Λίγο να το τρίψουμε και αφήνει το άρωμά του. Γίνεται επίσης ένα φυσικό εντομοαπωθητικό.

Το όνομα της αρμπαρόριζας προέρχεται από το erba + roza, που σημαίνει στα ιταλικά χόρτο ρόδινου χρώματος.

Άλλες ονομασίες: Κιούλι στην Κύπρο, μοσχομολόχα στη Χαλκιδική, αλμπαρόζα, αρμανέλα, αρμπακανέλα, μπαρμπαρούσα, λουκουμόχορτο, δενδρισάκι,γεράνιο, γεράνι, πελαργόνι, στη Λέσβο χρυσαχί, μοσχόφυλλο στη Δυτική Μακεδονία.

Επιστημονική ονομασία: Πελαργόρνιο το βαρύοσμο ή Pelargonium graveolens

Ιδιότητες:

– Η χρήση της ενδείκνυται σε όσους υποφέρουν από κατάθλιψη και υπερένταση.

– Θεωρείται από τα πλέον αποτελεσματικά κατά της ναυτίας.

– Παυσίπονο κατά της αρθρίτιδας,

– Ανακουφίζει από τις ημικρανίες

– Μειώνει την χοληστερόλη.

– Το τσάι της είναι το πλέον κατάλληλο για τις ζαλάδες της εγκυμοσύνης.

– Τονώνει το νευρικό σύστημα.

– Είναι επουλωτική, διουρητική και αντιδιαβητική.

– Κατά της πέτρας των νεφρών.

– Λόγω της αντιβακτηριακής του δράσης βοηθά στην ακμή, όταν πλένουμε το πρόσωπο.

Χρήση:

* Χρησιμοποιείται ως ρόφημα μόνο του, τα άνθη και τα φύλλα του, ή μαζί με άλλα βότανα.

* Μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να αρωματίσουμε ποτά, συρόπια, σε κέικ, γλυκά κ.ά.

Μπορούμε να αποξηράνουμε τα φύλλα και να τα χρησιμοποιούμε όποτε θέλουμε. Τα πλένουμε και τα αφήνουμε σε πετσέτα μερικές μέρες μέχρι να αποξηρανθούν.  Όταν τα φύλλα αποξηρανθούν τα βάζουμε σε βαζάκι ή δοχείο που κλείνει αεροστεγώς σε δροσερό μέρος, αλλά όχι στο ψυγείο.

Πως φτιάχνουμε το Αφέψημα:

Φτιάχνουμε το αφέψημα με φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα. Βάζουμε τα φύλλα σε καυτό νερό και το αφήνουμε μέχρι να αφήσει τα αρώματά του, περίπου πέντε λεπτά. Μπορούμε να το πιούμε σκέτο ή να προσθέσουμε και άλλα αρωματικά όπως κανέλα, γαρίφαλα κλπ.  Το καλοκαίρι μπορούμε αφού το σουρώσουμε και προσθέσουμε ζάχαρη ή μέλι κατά προτίμηση, να το βάλουμε στο ψυγείο για μερικές ώρες πριν το σερβίρουμε.

Αιθέριο έλαιο:

Το αιθέριο έλαιο της αρμπαρόριζας χρησιμοποιείταιι στην αρωματοποιία, την αρωματοθεραπεία και σαν εντομοαπωθητικό.

Μαγειρική:

Η πιο κοινή χρήση της αρμπαρόριζας είναι στα γλυκά του κουταλιού, στις μαρμελάδες, στα λικέρ, στα λουκούμια, γι’ αυτό λέγεται και λουκουμόχορτο.

Η αρμπαρόριζα μπορεί να λειτουργήσει κι ως ένα εξαιρετικό φυσικό εντομοαπωθητικό.

Για να το παρασκευάσουμε βάζουμε 50 γραμμάρια αρμπαρόριζας σε μισό λίτρο οινόπνευμα 40° και το αφήνουμε σ’ ένα σκοτεινό μέρος για 10-12 ημέρες – μέχρι να λιώσουν τα φύλλα. Στη συνέχεια σουρώνουμε μ’ ένα σουρωτήρι και σε περίπτωση που το άρωμά του είναι πολύ έντονο προσθέτουμε απλά λίγο αποσταγμένο νερό. Όταν πλέον το φυσικό εντομοαωθητικό μας είναι έτοιμο, ρίχνουμε λίγες σταγόνες, σε παράθυρα, περβάζια αλλά και σε λάμπες, πριν τις ανάψουμε.

Μια λεμονιά κάπου θα ‘χε ανθίσει, μοσκομύριζε το αγέρι λεμονανθό, κι η γης, φρεσκοποτισμένη, μύριζε κι αυτή κοπριά κι αρμπαρόριζα.
Ν. Καζαντζάκης, από το “Καπετάν Μιχάλης”.

 

Αρμπαρόριζα το φυτό:

Φυτεύεται κατά την Άνοιξη. Απλώς κόβουμε ένα κλαδάκι, χωρίς λουλούδι, και το φυτεύουμε. Φυτεύεται εύκολα, είναι ανθεκτικό και δεν χρειάζεται συχνό πότισμα, περίπου 2 φορές την εβδομάδα. Θέλει όμως, πολύ ήλιο. Συλλέγουμε τα φύλλα της όλο το χρόνο. Δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω από -0o C, γι’ αυτό το Χειμώνα θα πρέπει να το προστατεύουμε, εάν κάνει πολύ κρύο, σκεπάζοντάς το ή βάζοντάς το μέσα. Φτάνει μέχρι και το ένα μέτρο ύψος και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν φράχτης. Παρόλο που κάνει όμορφα ροζ λουλούδια, αυτά δεν έχουν καθόλου άρωμα. Το φύλλωμα του είναι, που έχει υπέροχο άρωμα!

επιμέλεια – επεξεργασία: Α. Βίνος