Λέρος

Η Λέρος βρίσκεται στα Δωδεκάνησα νότια της Πάτμου και των Λειψών και βόρεια της Καλύμνου. Χαρακτηρίζεται από μικρούς λόφους και αναρίθμητους κολπίσκους. Πρωτεύουσα είναι ο Πλάτανος, με επίνειο την Αγία Μαρίνα που είναι το δεύτερο λιμάνι του νησιού της Λέρου, μετά το Λακκί που είναι το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι της Ανατολικής Μεσογείου. Το Λακκί είναι το κύριο λιμάνι του νησιού, εδώ φθάνουν τα επιβατηγά πλοία από την Αθήνα και τα άλλα νησιά στην Λέρο.

Το νησί είναι πεδινό, με απέραντους κάμπους που φτάνουν ως την ακροθαλασσιά και χαμηλά βουνά κατάφυτα από πεύκα, βελανιδιές και μια πλούσια ποικιλία λουλουδιών. Υπάρχουν αμέτρητα αμπέλια, συκιές, φραγκοσυκιές, Γκαβάφες, που βρίσκονται μόνο στη Λέρο, καλλιέργειες με οπορωλαχανικά και πολλοί δρόμοι σκεπάζονται από ευκαλύπτους και πεύκα.

Το μεγαλύτερο υψόμετρο βρίσκεται στο Κλειδί, γύρω στα 300 μ περίπου. Άλλα βουνά στη Λέρο είναι η Σκουμπάρδα και το Διαπόρι στα νότια και το Απιτίκι στα ανατολικά.

Ο δήμος Λέρου περιλαμβάνει το νησί της Λέρου, τις γύρω νησίδες, καθώς και τα απομακρυσμένα νησάκια Κίναρος, Λέβιθα και Φαρμακονήσι. Πολλά μικρά νησάκια βρίσκονται διάσπαρτα γύρω από τη Λέρο, όπως η Αγιά Κυριακή και η Πιανούσα απέναντι από το Παντέλι, ο Αρχάγγελος στα βόρεια και τα Γλαρονήσια με το Λέρικο νησί ανάμεσα Λέρου και Καλύμνου.

Το νησί συνδέεται με πλοία από τον Πειραιά και τα άλλα νησιά των Δωδεκανήσων. Επίσης έχει αεροδρόμιο και ανεπτυγμένη τουριστική κίνηση το καλοκαίρι. Το οδικό δίκτυο είναι αρκετά καλό, εκτός από την είσοδο για Πλάτανο στα Σπήλια, όπου ο δρόμος στενεύει και στην στροφή από Αγία Μαρίνα προς Άλιντα, όπου το καλοκαίρι υπάρχει πολύ κίνηση ειδικά όταν έρχονται τα τοπικά πλοία, όλοι οι άλλοι δρόμοι είναι σχετικά άνετοι.

Για πολλά χρόνια το Ψυχιατρείο και οι πολιτικοί κρατούμενοι της Χούντας αποτέλεσαν ένα στίγμα για αυτό το  νησί, σήμερα όμως όλα αυτά είναι παρελθόν και για πολλούς επισκέπτες έλληνες και ξένους, η Λέρος έχει γίνει το καθιερωμένο νησί των διακοπών τους.

 

Το όνομά του νησιού προέρχεται από τη λέξη «λερός» που σημαίνει λείος, επίπεδος.

 

Χωριά-οικισμοί:

Αγ.Μαρίνα

Η Αγία Μαρίνα, ένας γραφικός, παραδοσιακός, νησιώτικος οικισμός. Είναι το δεύτερο λιμάνι του νησιού, όπως και το διοικητικό και εμπορικό κέντρο του. Το Ρωμαϊκό οχυρό του Μπρουζί στέκεται στο λιμάνι, μέσα σε μια αρχαία πόλη.

Η αρχαιολογική συλλογή της Αγίας Μαρίνας, όπως και η εκκλησία του Χριστού Σωτήρα και του Σταυρού έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Είναι πολύ ζωντανή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και έχει να προσφέρει τα πάντα από καταλύματα και τουριστικό εξοπλισμό.

Λακκί

Ο κόλπος του Λακκιού είναι ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου. Το Λακκί  – Porto Lago χτίστηκε κατά την διάρκεια της Ιταλικής κατοχής, ως πόλη που θα στέγαζε αξιωματικούς και πολιτικό προσωπικό της παρακείμενης στρατιωτικής βάσης γι’ αυτό κάποια από τα κτήρια της είναι χτισμένα σύμφωνα με τον αρχιτεκτονικό τύπο της Ιταλίας του Μουσολίνι. Είναι το κεντρικό λιμάνι του νησιού της Λέρου και βρίσκεται στην δυτική ακτή του νησιού, στον όρμο Λακκί, μερικά χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από την πρωτεύουσα.

Πολλά πάρκα και άφθονη βλάστηση ομορφαίνουν το μέρος, το οποίο έχει διάφορες όμορφες εκκλησίες, ένα δημοτικό παζάρι και ένα παλιό ρόλοι. Κάποια καταλύματα, ταβέρνες μπαρ και καφέ είναι διαθέσιμα στο Λακκί.

Πλάτανος:

Σχηματίζει, μαζί με την Αγία Μαρίνα και το λιμάνι του Παντελίου, την πρωτεύουσα του νησιού. Είναι η παλιότερη πρωτεύουσα και παραμένει το ιστορικό και πολιτιστικό κέντρο.

Είναι ένας πολύ γραφικός εποικισμός που έχει κρατήσει τα αυθεντικά παραδοσιακά χρώματα του, καθώς κυριεύει όλο το νησί και προσφέρει θαυμάσια θέα της θάλασσας. Ο Πλάτανος διακοσμείται από πανέμορφα παραδοσιακά και νεοκλασικά σπίτια που σχηματίζουν έναν υπέροχο σκηνικό σε συνδυασμό με τα μικρά σοκάκια που περιτριγυρίζουν τα κτήρια.

Πολύχρωμα λουλούδια προσθέτουν μια πινελιά χρώματος στην όλη εικόνα. Ένα Βενετικό κάστρο, διάφορες εκκλησίες και όμορφα αρχοντικά αξίζουν επίσης τον θαυμασμό. Αυτός ο πολύ όμορφος εποικισμός έχει πολλά καταλύματα, καφέ και κάποιες πολύ καλές ταβέρνες.

Το δημαρχείο και άλλες υπηρεσίες είναι στον Πλάτανο.

Παντέλι

Το Παντέλι είναι ένα χωριό ψαράδων με μικρές ψαροταβέρνες και καφενεία, που έχει κρατήσει τον παραδοσιακό χαρακτήρα του, μακριά από το μαζικό τουρισμό. Είναι ένα από τα γραφικότατα σημεία του νησιού.

Βρομόλιθος

Βρομόλιθος ονομάζεται ένας ανοιχτός όρμος δίπλα στο Παντέλι της Λέρου. Έχει μεγάλη αμμουδερή και σε μερικά σημεία βοτσαλωτή παραλία. Κοντά βρίσκονται μικρά ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και ψαροταβέρνες δίπλα στη θάλασσα. Απέναντι βρίσκεται το νησάκι της Αγίας Κυριακής με ένα εκκλησάκι στην πλαγιά του μικρού λόφου του.

 

Άλινδα

Το χωριό των Αλίνδων βρίσκεται στον όρμο με το ίδιο όνομα, 5χμ βορειοδυτικά από την πρωτεύουσα της Λέρου. Είναι ένα όμορφο χωριό με παραδοσιακά ασβεστωμένα σπίτια και ανθισμένα στενάκια.

Το πρώτο ξενοδοχείο του νησιού άνοιξε στα Άλινδα, και έχει τώρα μετατραπεί σε έναν δημοτικό ξενώνα, το όμορφο Κάστρο του Μπελένη που φιλοξενεί την βιβλιοθήκη της πόλης, ένα μουσείο και τον ραδιοφωνικό σταθμό της Λέρου. Στην αυλή του οργανώνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις όλο τον χρόνο.

Διάφορες εκκλησίες και μοναστήρια είναι διεσπαρμένα στην περιοχή και αξίζουν την επίσκεψη. Στα Άλινδα υπάρχουν και καταλύματα, ταβέρνες και καφέ.

Παρθένι

Το μικρό ψαράδικο χωριό του Παρθένι βρίσκεται στην βόρεια ακτή της Λέρου, στην ομώνυμη ακτή. Μια μεγάλη Μαρίνα έχει χτιστεί πρόσφατα  για να φιλοξενήσει πολλά γιοτ κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.

Από την κατασκευή της Μαρίνας και μετά, το ήσυχο χωριό έχει μετατραπεί σε τουριστικό θέρετρο, και έχει χάσει λίγο από την αυθεντικότητα του. Παραμένει όμως ελκυστικό, με ήσυχη «Ελληνική» ατμόσφαιρα. Στο Παρθένι υπάρχουν και κάποια καταλύματα, ταβέρνες και καφέ. Το αεροδρόμιο της Λερού βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα πιο δυτικά, όπως και τα ερείπια του Ναού της Άρτεμης.

Κριθώνι

Το μικρό χωριό Κριθώνι βρίσκεται μεταξύ του χωριού Άλινδα και του εποικισμού Αγίας Μαρίνας, στον όρμο Άλινδα. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε έναν λόφο και προσφέρει θαυμάσια θεά στη θάλασσα. Γεμάτο νεοκλασικά και παραδοσιακά κτίρια, όμορφες εκκλησίες, ακριβά ξενοδοχεία, δωμάτια, εστιατόρια και έντονη βλάστηση, το Κριθώνι είναι ένα αληθινό κόσμημα, και προσελκύει πολλούς επισκέπτες λόγω της μεγάλης ομορφιάς της.

Δρυμώνας

Ο Δρυμώνας είναι ένα μικρό ψαροχώρι στη νότια πλευρά του κόλπου της Γούρνας. Είναι ένα ωραίο μέρος χωρίς μεγάλη κίνηση όπου μπορούμε να απολαύσουμε τη θάλασσα και το ψάρεμα με συνδυασμό καλού φαγητού με ολόφρεσκα ψάρια. Στο λιμανάκι του Δρυμώνα μπορούμε επίσης να αγκυροβολήσουμε το σκάφος μας.

 

Παραλίες:

Η Λέρος έχει περίπου 78 χιλιόμετρα από δαντελωτές ακτές με μικρούς και απομονωμένους κόλπους και ορμίσκους. Υπάρχουν αρκετές παραλίες κυρίως με βότσαλο και μερικές με άμμο. Πολλές από αυτές είναι οργανωμένες με ομπρέλες και ξαπλώστρες και άλλες τουριστικές εγκαταστάσεις κυρίως στα Αλίντα και στο Παντέλι.

Αλίντα
Η πιο τουριστική παραλία είναι στα Αλίντα με δυνατότητες για θαλάσσια σπορ όπως ιστιοσανίδα, κανό και σκι. Η παραλία έχει αρκετά πεύκα και αρμυρίκια που προσφέρουν σκιά καθώς και ενοικιαζόμενες ομπρέλες και ξαπλώστρες. Λίγα μόνο βήματα θα βρούμε κάθε λογής καταστήματα, εστιατόρια, μπαράκια και ταβέρνες καθώς και τα περισσότερα ξενοδοχεία του νησιού.

Παναγιές
Προχωρώντας προς τα βορειοανατολικά από την παραλία Αλίντων μέσα από ένα δρόμο γεμάτο πεύκα θα βρούμε την παραλία Παναγιές από τις δυο πλευρές ενός μικρού λόφου με ένα μικρό εκκλησάκι. Η πρώτη παραλία έχει άμμο και η δεύτερη βότσαλο. Προχωρώντας από τη δεύτερη παραλία και περνώντας μια πηγή θα βρούμε την  παραλία Δύο Λισγάρια.  Ο δρόμος από τα Άλιντα μέχρι αυτές τις παραλίες είναι ασφαλτοστρωμένος.

Γούρνα

Η παραλία της Γούρνας στα βορειοδυτικά είναι κοντά στα Άλιντα και είναι στο σύνολο της αμμώδης. Πρόκειται ίσως για την καλύτερη παραλία της Λέρου, που όμως δεν έχει αναπτυχθεί όπως θα έπρεπε. Είναι παραλία που την πιάνει το μελτέμι, αλλά είναι ιδανική για σέρφινγκ. Θα βρούμε ομπρέλες και μια ταβέρνα καθώς και δέντρα στην παραλία για σκιά. Κοντά στην Γούρνα είναι η παραλίες του Δρυμώνα και της Κόκκαλης.

Παντέλι

Η δεύτερη πιο δημοφιλής παραλία στη Λέρο είναι η παραλία του Παντελιού. Στη μια άκρη έχει ψιλό βότσαλο και στην άλλη έχει άμμο. Η παραλία είναι καλά οργανωμένη με ντους και καμπίνες, ομπρέλες με ξαπλώστρες και είναι ιδανική για οικογένειες με παιδιά καθώς και κολύμπι με αναπνευστήρα. Δίπλα στην παραλία θα βρούμε καφενεία και ψαροταβέρνες, καθώς και μια υπέροχη καφετέρια μπαρ το Καστέλο που προσφέρει καταπληκτική θέα καθώς και ελεύθερο ίντερνετ καφέ.

Βρωμόλιθος

Η παραλία του Βρωμόλιθου βρίσκεται δίπλα από τον κόλπο του Παντελιού. Μπορούμε να πάμε εκεί από τα σκαλιά στο Παντέλι που ανεβαίνουν στα Σπήλια και να στρίψουμε αριστερά στο δρόμο που πάει για Βρωμόλιθο. Αν ερχόμαστε από το Λακκί στρίβουμε δεξιά στην Άγκυρα προς Βρωμόλιθο. Η παραλία έχει ομπρέλες και ξαπλώστρες στην βόρεια πλευρά και υπάρχει πάρκινγκ για αυτοκίνητα. Ο Βρωμόλιθος είναι γενικά μια όμορφη παραλία με βότσαλο και άμμο. Αν προχωρήσουμε στα νότια πάνω απο τα βραχάκια μπορούμε να πάμε στην παραλία του Τουρκοπήγαδου, μικρή με βράχια για βουτιές.

Tony’s

Η παραλία αυτή βρίσκεται στον κόλπο του Παντελίου, κοντά στο Βρωμόλιθο. Με καθαρά νερά και απαλή άμμο, η παραλία αυτή αποτελεί ένα ήσυχο αντίβαρο στον πολυσύχναστο Βρωμόλιθο. Κοντά στην ακτή, θα βρούμε ταβερνάκια και μερικά μικρά ξενοδοχεία.

Μερικιά

Η Μερικιά είναι μια μικρή παραλία κοντά στο Λακκί, στο νότιο τμήμα του νησιού. Πρόκειται για μια μικρή και ήρεμη παραλία, έναν κόλπο που περιβάλλεται από θάμνους και δέντρα. Τα νερά είναι καθαρά αλλά η ακτή σε κάποια σημεία είναι βραχώδης. Συνήθως δεν έχει πολύ κόσμο. Κοντά στη Μερικιά, υπάρχει και μια άλλη ήσυχη παραλία, το Κουλούκι.

Κουλούκι

Στο Λακκί είναι η παραλία Κουλούκι πολύ κοντά στο λιμάνι με άμμο και ένα εστιατόριο. Αν προχωρήσουμε προς το Κατσούνι θα βρούμε πολλούς κολπίσκους ιδανικούς για βουτιές με κρυστάλλινα νερά, στην τοποθεσία Κόκκινα θα βρούμε μια άλλη μικρή παραλία.

Πλεφούτης

Στα βόρεια του νησιού βρίσκεται η παραλία Πλεφούτης, μια μεγάλη παραλία με βότσαλο και αρκετά αρμυρίκια για σκιά. Εάν προχωρήσουμε στο τέλος της παραλίας θα βρούμε μικρούς ορμίσκους όπου θα είμαστε απόλυτα μόνοι μας. Στην αρχή της παραλίας υπάρχει εστιατόριο με φρέσκα ψάρια και μεζέδες.

Δυολισκάρια

Η παραλία Δυολισκάρια βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού και έχει καταφέρει να μείνει ανέπαφη από τις επιδρομές των τουριστών. Τα πεντακάθαρα νερά, η χρυσαφένια αμμουδιά με τα μικρά βότσαλα και τα βουνά που περιβάλλουν την παραλία έχουν δημιουργήσει έχουν φανταστικό μέρος για χαλάρωση και ηρεμία. Όπως και οι περισσότερες παραλίες στη Λέρο, τα Δυολισκάρια δεν είναι πολυσύχναστα.

 

Ξηρόκαμπος

Η μεγάλη παραλία στον Ξηρόκαμπο  δεν είναι οργανωμένη, αλλά έχει αρμυρίκια για σκιά και μερικές ταβέρνες για φαγητό. Βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο, 7χμ νότια της Άγιας Μαρίνας. Είναι ένα δημοφιλές μέρος για μονοήμερες εκδρομές από την Κάλυμνο.

Έχει απαλή χρυσή άμμο, δέντρα και κρυσταλλένια νερά που σχηματίζουν ένα σκηνικό μεγάλης ομορφιάς. Γύρω στα 750μ πίσω από την παραλία, οι επισκέπτες θα βρουν ένα κέντρο καταδύσεων που προσφέρει μαθήματα για αρχάριους και βόλτες στο μαγικό κόσμο των βυθών της Λέρου.

 

Καταδύσεις:

Το νησί της Λέρου είναι ένας παράδεισος για καταδύσεις. Υπάρχουν δυο σχολές καταδύσεων στο νησί. Κατά το Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η Λέρος έζησε μια από τις μεγαλύτερες μάχες στην ανατολικό μεσόγειο όταν οι Γερμανικές δυνάμεις βομβάρδισαν το νησί για το καταλάβουν από τις συμμαχικές δυνάμεις και τους Ιταλούς που είχαν συνθηκολογήσει. Η μάχη διάρκεσε 50 περίπου ημέρες από το Σεπτέμβρη- Νοέμβριο του 1943. Πολλά πλοία και αεροπλάνα βυθίστηκαν στη Λέρο στην διάρκεια αυτών των μαχών. Ο βυθός της Λέρου αποτελεί ένα μοναδικό μουσείο του Β παγκοσμίου πολέμου για όσους ασχολούνται με τις καταδύσεις και ο υποβρύχιος πλούτος του νησιού είναι μαγνήτης έλξης για τον τουρισμού. Στο Λακκί στην περιοχή της Μερκιάς βρίσκεται βυθισμένο το Καταδρομικό Βασίλισσα Όλγα που βυθίστηκε το Σεπτέμβρη του 1943. Γύρω από το νησί υπάρχουν δεκάδες ίσως πολεμικά αεροπλάνα.

 

Εκκλησίες: 

Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής

Αυτή η εντυπωσιακή εκκλησία, που ήταν κάποτε η μητρόπολη του νησιού, βρίσκεται στην πρωτεύουσα της Λέρου. Βομβαρδίστηκε αρκετές φορές από τους Γερμανούς κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, και έχει επισκευαστεί πολλές φορές από του κάτοικους της Λέρου.

Εκκλησία του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου

Είναι περικυκλωμένη από έντονη βλάστηση. Τα ερείπια διαφόρων πρωίμων Χριστιανικών και Βυζαντινών εκκλησιών χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμο αυτής της Βασιλικής τριών πτερύγων.Η Εκκλησία στεγάζει μια σημαντική και μεγάλης αξίας τοιχογραφία που αναπαριστά την Θεία Κοινωνία της Μαρίας της Αιγύπτιας, δημιουργία του Ζωσιμά, που χρονολογείται στον 13ο αιώνα.

Εκκλησία του Αγίου Νικολάου Λακκίου

Ανεγέρθηκε από τον Ιταλό Αρχιτέκτονα Bernabiti Armando, ο οποίος μάλλον είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό του οικισμού του Λακκίου Λέρου, αλλά και της Ρόδου και Κω. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου έπαθε μεγάλη ζημιά κατά τον βομβαρδισμό του Λακκίου και το 1950 με ενέργειες του Πατρός Δημητρίου Χολέβα (Παπαχολέβα) και καθηγητή Φιλολογίας στο Γυμνάσιο Λέρου, επισκευάστηκε και αποκαταστάθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Εκκλησία του Αγίου Ισίδωρου

Κτισμένη πάνω σε βράχο μέσα στη θάλασσα. Με τη στεριά το ενώνει μια στενή, τεχνητή, τσιμεντένια λωρίδα, μήκους 50 μέτρων. Στο βυθό δίπλα στο βράχο που φιλοξενεί το εκκλησάκι, διακρίνονται λείψανα αρχαίου ναού. Η θέα από την εκκλησία είναι υπέροχη, ειδικά κατά την διάρκεια των συγκλονιστικών ηλιοβασιλεμάτων. Η Εκκλησία μοιάζει να αναδύεται από την θάλασσα, δημιουργώντας έτσι μια εικόνα μοναδικής ομορφιάς.

Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων στο Παρθένι

Θεωρείται ιστορικό κτήριο λόγω των τοιχογραφιών της, που είναι δημιουργίες των εξορισμένων καλλιτεχνών που βρίσκονταν στους πολιτικούς φυλακισμένους που στάλθηκαν στη Λέρο κατά τη διάρκεια της Χούντας (1967-1974).

Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου  στο Παρθένι

Αυτή η πρώιμη Χριστιανική εκκλησία χρονολογείται στον 11ο αιώνα και στέκεται στο τέλος του αρχαιολογικού μέρους του Ναού της Άρτεμης.. Η Εκκλησία του Άγιου Γεωργίου είναι θολωτή και δεν έχει πτέρυγα.

Παναγία Καβουράδαινα

Κοντά στον οικισμό του Ξηρόκαμπου βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι της Παναγίας της Καβουράδαινας, που θεωρείται από τα ομορφότερα του νησιού. Είναι χτισμένο πάνω στα βράχια της ακτής, Χαμηλότερα από τον ναΐσκο βρίσκεται το σημείο όπου κατά την παράδοση ένας Καλύμνιος ψαράς έβγαλε από τη θάλασσα μια μικρή φορητή εικόνα της Θεοτόκου, που την περιφρουρούσαν καβούρια. Στο δυσπρόσιτο εκκλησάκι οδηγούν πολλά σκαλοπάτια ανάμεσα στα βράχια. Γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο.

 

Εκκλησία της Παναγιάς του Κάστρου

Βρίσκεται στο κάστρο του Πλάτανου. Η εικόνα της Παρθένου που στεγάζεται στην εκκλησία θεωρείται θαυματουργή και αποτελεί μέρος ενός τοπικού θρύλου. Είναι μια πρώιμη Χριστιανική εκκλησία που χρονολογείται στον 10ο αιώνα και περιέχει ένα μικρό θρησκευτικό μουσείο.

Αγία Κιουρά -Ματρώνα

Μονόχωρη καμαροσκέπαστη εκκλησία χτισμένη τον 18ο αι. σε χερσόνησο βορείως του οικισμού Παρθένι. Οι τοίχοι της κοσμούνται με αγιογραφίες μοναδικής πρωτοτυπίας σε μη βυζαντινό στυλ, που παραπέμπουν στον μοντερνισμό. Στα χρόνια της δικτατορίας ο ναός ήταν ερειπωμένος, ώσπου μια ομάδα πολικών κρατουμένων αποτελούμενη από τον Μανόλη Γλέζο και τους εικαστικούς Κυρ. Τσακίρη, Αντ. Καραγιάννη και Τ. Τζανετέα, αποφάσισαν να τον επισκευάσουν. Οι τρεις εξόριστοι ζωγράφοι ιστόρησαν στο εσωτερικό του νεωτερικά αγιογραφικά μοτίβα χρησιμοποιώντας ως μοντέλα συγκρατουμένους τους, γυναίκες της Λέρου και χωροφύλακες.

Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Δρυμώνα

Είναι μια θολωτή εκκλησία με μια τεραστία αψίδα. Στο εσωτερικό της μια τοιχογραφία του 14ου διακοσμεί τους νότιους τοίχους της.

Εκκλησία του Αγίου Πέτρου στο Δρυμώνα

Η Εκκλησία του Αγίου Πέτρου είναι ορθογώνια και έχει έναν θόλο.Έχει χτιστεί πάνω στα ερείπια μια πρώιμης Χριστιανικής τριπλής Βασιλικής.

Η Εκκλησία της Παναγίας Γουρλομάτας στο Δρυμώνα

Η Εκκλησία της Παναγιάς Γουρλομάτας είναι μια θολωτή εκκλησία με ημικυκλική αψίδα. Φιλοξενεί πανέμορφες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Σε μια επιγραφή αναφέρεται ότι η εκκλησία επιδιορθώθηκε το 1327.

Μονή Αγίων Αγγέλων

Αποκαλείται και Κυρά των Αγγέλων και βρίσκεται στην ενδοχώρα του νησιού, ανάμεσα στο Κολούκι και τον Δρυμώνα. Το μοναστήρι αποτελεί τάμα της γερόντισσας Γαβριηλίας (Παπαγιάννη), η οποία μετά από μια πολύχρονη ιεραποστολική και ανθρωπιστική δράση, τελείωσε εδώ τον οσιακό βίο της, το 1992. Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε το 1994 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, το καθολικό και η ανατολική πτέρυγα χτίστηκαν από τις εν Χριστώ αδελφές και υποτακτικές της γερόντισσας, ενώ οι άλλες τρεις πτέρυγες έγιναν με τη φροντίδα της Μητρόπολης Λέρου Καλύμνου και Αστυπάλαιας. Το τοπίο είναι ερημικό, υποβλητικό, θυμίζει τα Καρούλια του Αγίου Όρους. Παλαιοχριστιανικά ερείπια μαζί με τον ναό του Αποστόλου Πέτρου μαρτυρούν ότι ο χριστιανισμός στην περιοχή άνθιζε επί αιώνες.

Γιορτάζει δύο φορές το χρόνο, στις 26 Μαρτίου και στις 6 Σεπτέμβρη.

 

Μουσεία:

Αρχαιολογικό Μουσείο:

Λειτουργεί στην Αγία Μαρίνα και περιλαμβάνει επιγραφές, μικρά αρχαία χρηστικά αντικείμενα.

Εκκλησιαστικό Μουσείο:

Βρίσκεται στο Κάστρο της Παναγίας και περιλαμβάνει άμφια, εικόνες, σκεύη, βιβλία, ξυλόγλυπτα και άλλα ιερά αντικείμενα ανεκτίμητης αξίας.

Μουσείο Μπελλένη:

Στεγάζεται στον περίφημο πύργο Μπελλένη, στα Άλιντα, ένα από τα ωραιότερα αρχοντικά της χώρας μας χτισμένο το 1925-26 με τα πιο ακριβά υλικά από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ανήκει στο Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Λέρου και περιλαμβάνει:

– Το Ιστορικό Μουσείο Εμμανουήλ Ήσυχου με συλλογές που αφορούν την ιστορία του νησιού όπως, χάρτες, φωτογραφίες, πορτραίτα, έντυπο υλικό κ.α.

– Το Λαογραφικό Μουσείο το οποίο συγκεντρώνει παλιά αντικείμενα που αφορούν τη ζωή και την λαϊκή παράδοση της Λέρου, όπως: εργόχειρα, σκεύη, έπιπλα, ενδυμασίες, μουσικά όργανα, ξυλόγλυπτα κ.α.

– Το Μουσείο Τύπου με παλιά τυπογραφικά μηχανήματα και έντυπα που δείχνουν την εξελικτική πορεία της Τυπογραφίας και του ελληνικού τύπου από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα.

– Τα Αρχοντικά Κανδιόγλου και Αντωνέλλου: Βρίσκονται στον Πλάτανο και λειτουργούν ως μουσεία λαϊκής τέχνης και ιστορίας του νησιού. Εκτίθενται παραδοσιακά αντικείμενα, ιστορικό αρχείο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

– Το Πολεμικό μουσείο που βρίσκεται στην Μερκιά μέσα σε ένα τούνελ από τον καιρό του πολέμου. Θα βρούμε κειμήλια και αντικείμενα από τη μάχη της Λέρου στον Β παγκόσμιο πόλεμο.

 

Ναός Αρτέμιδος:

Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς μαρτυρούν ότι στις βόρειες ακτές της Λέρου, «εν τόπω ελώδει», λατρευόταν η «Ιοκαλλίς Παρθένος» προσωνύμιο που αποδιδόταν στην Άρτεμη.  Τα αρχαιολογικά δεδομένα επιβεβαίωσαν το γεγονός καθώς νοτιότερα από τον σημερινό οικισμό Παρθένι, στον ναό του Αγίου Γεωργίου ο οποίος είναι κτισμένος από αρχαιότερα αρχιτεκτονικά μέλη, εντοπίστηκαν ίχνη ιερού αφιερωμένου στην Άρτεμη, τα οποία ανάγονται στους ελληνιστικούς χρόνους. Δυστυχώς, η δημιουργία του αεροδιαδρόμου στην ευρύτερη περιοχή, μείωσε τις πιθανότητες των αρχαιολόγων να εντοπίσουν την ακριβή θέση του φημισμένου ναού των κλασσικών χρόνων.

Με τη λατρεία της Αρτέμιδος στη Λέρο σχετίζεται το περιστατικό από την ελληνική μυθολογία όπου η θεά του κυνηγιού μεταμόρφωσε τις τέσσερις αδελφές του Μελέαγρου σε όρνιθες.

 

Κάστρα:

Κάστρο Παντελίου

Σε περίοπτη θέση στα ανατολικά της πόλης στη κορυφή του λόφου Απιτύκι, με ύψος 300 μ., βρίσκεται χτισμένο το Κάστρο της Λέρου και το κάστρο της Παναγίας. Είναι χτισμένο στα μέσα των Βυζαντινών χρόνων πάνω σε ερείπια αρχαίου οχυρού της Λέρου.
Το κάστρο προστάτευε τον πληθυσμό που οχυρωνόταν στο εσωτερικό του σε περιπτώσεις πειρατικών και ληστρικών επιδρομών. Σε περιόδους ειρήνης και ησυχίας οι κάτοικοι ζούσαν στα γύρω σπίτια, από τα οποία σήμερα βλέπουμε ερείπια περίπου 180 παλιών κατοικιών.
Μέσα στο κάστρο βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγιάς Κυράς, με όμορφες αγιογραφίες, αρχαιολογική και βυζαντινή-εκκλησιαστική συλλογή-εικόνες, χειρόγραφα, κολυμπήθρα και επιτάφιο. Σύμφωνα με την παράδοση, μια εικόνα της Παναγίας εμφανίστηκε από τη θάλασσα στο νησί και εγκαταστάθηκε από θαύμα στο μπαρουτχανέ -πυριτιδαποθήκη- του κάστρου ανάμεσα σε δύο αναμμένες λαμπάδες, παρά τις προσπάθειες του Τούρκου αγά για την απομάκρυνσή της. Προς τιμήν της οικοδομήθηκε ναός στον ίδιο τόπο, ο οποίος πολύ σύντομα έγινε το κύριο προσκύνημα του νησιού και των ναυτικών του. Ο ναός στη σημερινή του θέση, οικοδομήθηκε μετά το 1669. Η αρχική μικρή εκκλησία πρέπει να ανακαινίστηκε και να διευρύνθηκε ως το 1719. Ο μονόχωρος ναός δέχθηκε πολλές επεμβάσεις και προσθήκες κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Πολύτιμο κειμήλιο της λατρείας των Λερίων αποτελεί η μικρών διαστάσεων εικόνα της Θεοτόκου Βρεφοκρατούσας, που είναι τοποθετημένη σε ξυλόγλυπτο πλαίσιο και φέρει χρυσάργυρη επένδυση, που φιλοτεχνήθηκε περί το 1732. Ο ναός διαθέτει δεσποτικές ξεχωριστής ποιότητας εικόνες, πολλές από τις οποίες, καθώς και διάφορα κειμήλια, εκτίθενται στο Εκκλησιαστικό Σκευοφυλάκιο Βυζαντινής Τέχνης, που οικοδομήθηκε πρόσφατα δίπλα στο ναό και λειτουργεί ως μουσείο.

Για όσους αγαπούν τους περιπάτους θα ανηφορίσουν από τις γειτονιές του Πλατάνου προς την Αγία Παρασκευή και από εκεί θα ακολουθήσουν το μονοπάτι με τα 500 περίπου σκαλιά.  Για τους πιο βιαστικούς και ανυπόμονους υπάρχει ο άνετος αυτοκινητόδρομος.

Τέλος επισκεπτόμαστε τις μεγάλες υπόγειες αποθήκες και δεξαμενές νερού του κάστρου.

 

Παλιόκαστρο

Το Κάστρο των Λεπίδων, γνωστό ως Παλιόκαστρο, στον Ξηρόκαμπο, όπου στο εξωτερικό περιτείχισμα, τα πανάρχαια Κυκλώπια τείχη, σώζονται τα θεμέλια των «οσπητίων ή κελλίων» των 180 μικρών σπιτιών που ανέρχονταν, στα οποία κατοικούσαν αρχικά οι φρουροί και στη συνέχεια οι κάτοικοι των γύρω περιοχών για να προφυλαχθούν από διάφορες επιδρομές.

 

Δημοτική Βιβλιοθήκη:

Στεγάζεται στο διατηρητέο νεοκλασικό κτίριο του Δημοτικού Μεγάρου στην κεντρική πλατεία του Πλατάνου. Λειτουργεί σαν δανειστική και περιλαμβάνει πολλά και σπάνια χειρόγραφα, κώδικες και βιβλία καθώς και ιστορικό αρχείο.

Ψυχιατρικό Νοσοκομείο:

Το 1957 διαμορφώθηκε η ιδέα να μετατραπούν τα άδεια κτίρια του ιταλικού ναυαρχείου στη Λέρο σε μια αποικία ψυχασθενών µε στόχο την απασχόλησή τους σε γεωργικές ασχολίες. Το Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο Λέρου. Δέχτηκε τους πρώτους 300 ασθενείς το 1958 από το Λοιµοκαθαρτήριο Αθηνών. Η επιλογή των ασθενών έγινε µε κριτήριο την έλλειψη επισκέψεων από συγγενικά πρόσωπα στα ιδρύματα όπου νοσηλεύονταν για διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών. Σιγά σιγά ο αριθμός των ασθενών πολλαπλασιάστηκε, διότι µεταφέρθηκαν εκεί ασθενείς από τα ψυχιατρεία της Θεσσαλονίκης, των Χανίων και της Κέρκυρας. Η πρώτη ονοµασία του Ψυχιατρείου ήταν «Αποικία Ψυχοπαθών Λέρου» µε έδρα το Λακκί και δύναμη 650 κλινών. Το 1980 οι νοσηλεύομενοι έφθασαν τους 2000, το 1988 στους 1150 ενώ το 1991 ήταν 991. Στις αρχές τους 1980 το προσωπικό του ψυχιατρείου της Λέρου ανερχόταν σε χίλια περίπου άτομα, αν και ο αριθμός των ψυχιάτρων ήταν µόνο δύο. Η πλειοψηφία του προσωπικού, που είχε φυλακτικό ρόλο, προήλθε απ’ το ντόπιο πληθυσμό, ενώ για πολλά χρόνια ήταν ανύπαρκτη η επιστημονική στήριξη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του ιδρυματισμού και των άθλιων συνθηκών διαβίωσης των εγκλείστων, αφού δεν υπήρχε θεραπευτικό πλάνο. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ξέσπασαν οι πρώτες καταγγελίες για τις κακές συνθήκες διαβίωσης των εγκλείστων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσουν οι μεταφορές ασθενών στη Λέρο με απόφαση του Υπουργείου Υγείας το 1982. Οι συνθήκες έχουν βελτιωθεί και σήμερα το ψυχιατρείο λειτουργεί ως Κρατικό Θεραπευτήριο-Κέντρο Υγείας Λέρου.

 

 

Συνδέσεις με άλλα λιμάνια

Από το λιμάνι του Πειραιά αναχωρούν τακτικά πλοία για το λιμάνι της Λέρου και η διαδρομή με στάσεις και σε άλλα νησιά κρατάει περίπου 10 ώρες. Έχει ακτοπλοϊκή σύνδεση με τα εξής λιμάνια: Πειραιάς, Αγαθονήσι, Κάλυμνος, Κως, Λειψοί, Πάτμος, Ρόδος, Σάμος, Σύμη, Σύρος.

 

Λιμεναρχείο Λέρου 22470-22224, 2325
Λιμεναρχείο Πειραιά 210-4226000
Δήμος Λέρου 22473-60200
Αστυνομία 22470-22222
Ταξί 22470-22550, 23070
Νοσοκομείο 22470-23978
Τουριστικές Πληροφορίες 22470- 22109 / 22473-60200

 

Επιμέλεια – επεξεργασία: Α. Βίνος