Τα λιπαρά ανάλογα με την προέλευσή τους, χωρίζονται σε:
Φυτικά λιπαρά: Περιέχονται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, μαργαρίνες.
Ζωικά λιπαρά: Περιέχονται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως βούτυρο, λαρδί, κρέμα γάλακτος, τυριά κ.α.
Ανάλογα με τη σύνθεσή τους, τα λιπαρά διακρίνονται σε:
Μονοακόρεστα λιπαρά: Υπάρχουν κυρίως στο ελαιόλαδο και στο αβοκάντο.
Πολυακόρεστα λιπαρά: Βρίσκονται στα φυτικά έλαια, όπως ηλιέλαιο, σογιέλαιο, τις μαργαρίνες, τα λιπαρά ψάρια (κολιοί, σαρδέλες) και τα λαχανικά.
Κεκορεσμένα λιπαρά: Υπάρχουν κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως στο βούτυρο, το λαρδί, το μπέηκον, την κρέμα γάλακτος, τα τυριά.
Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα θα πρέπει να λαμβάνονται μέσω της διατροφής, διότι ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει. Επειδή είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη και ανάπλαση του οργανισμού ονομάζονται «απαραίτητα λιπαρά οξέα».
Υπάρχουν διαφορετικές ομάδες πολυακόρεστων ελαίων:
• Τα Ωμέγα 3 που προέρχονται από τα ιχθυέλαια και το λιναρόσπορο.
• Τα Ωμέγα 6 που προέρχονται από το νυχτολούλουδο,το κάρδαμο και το ηλιοτρόπιο.
• Τα Ωμέγα 9 που προέρχονται από τις ελιές και το λιναρόσπορο.
Ω-3
Τα ω-3 είναι λιπαρά οξέα που ανήκουν στα «καλά» πολυακόρεστα λιπαρά και χωρίζονται σε 2 κατηγορίες:
– Στο α-λινολενικό οξύ – ALA, που το βρίσκουμε σε φυτικά τρόφιμα, όπως ο λιναρόσπορος και το μπρόκολο.
– Στο εικοσιπεντανοϊκό οξύ – EPA και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ -DHA, που περιέχονται σε ψάρια και θαλασσινά.
Η διαφορά μεταξύ τους είναι ότι τα EPA και DHA ο οργανισμός μας τα προσλαμβάνει έτοιμα από τις τροφές που τα περιέχουν, ενώ το α-λινολενικό οξύ μετατρέπεται σε EPA και DHA μέσα στο σώμα μας.
Ιδιότητες:
– Δρουν προστατευτικά σε νόσους που συνδέονται με την καρδιαγγειακή λειτουργία.
– Τα ω-3 λιπαρά οξέα ρυθμίζουν με την αρτηριακή πίεση.
– Συμβάλλουν στη μείωση των τριγλυκεριδίων στο αίμα.
– Ενάντια στα συμπτώματα της κατάθλιψης.
– Βοηθούν στη μνήμη, στη συγκέντρωση και στη βελτίωση της διάθεσης.
– Μπορούν να καθυστερήσουν τη μείωση της γνωσιακής λειτουργίας που παρουσιάζεται σε ηλικιωμένους.
– Απαραίτητο συστατικό του αμφιβληστροειδούς των ματιών, που συντελεί και στη διαδικασία παραγωγής των δακρύων.
– Έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση της ακμής, των εκζεμάτων και της ψωρίασης.
– Μείωση συμπτωμάτων σε καταστάσεις φλεγμονής, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, αλλά και μείωση του πόνου σε φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου και σε περιπτώσεις δυσμηνόρροιας.
– Έχουν ευεργετικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση Αυτοάνοσων νοσημάτων.
– Διατηρούν τα κύτταρα του δέρματος ενυδατωμένα, προλαμβάνοντας έτσι την πρόωρη γήρανση.
Στην αγορά μπορούμε να βρούμε ψωμί που έχει εμπλουτιστεί με τα συγκεκριμένα λιπαρά οξέα, αυγά με αυξημένα ποσοστά ω-3 λιπαρών οξέων μέσω της εκτροφής πουλερικών με φύκια και ιχθυέλαια, καθώς και εμπλουτισμένους χυμούς, αλλαντικά, μαργαρίνες, κράκερ, φρυγανιές και τυριά. όπως επίσης μπορούμε να τα βρούμε και σε φαρμακευτικές κάψουλες.
Ω-6
Τα ω-6 λιπαρά οξέα είναι το λινολεϊκό οξύ, Linoleic Acid-LA το συναντάμε σε φυτικά λιπαρά όπως τα διάφορα σπορέλαια, το καλαμποκέλαιο, το ηλιέλαιο το φυστικέλαιο, και τα δημητριακά, αλλά και σε ζωικές τροφές όπως το κρέας, τα αβγά και τα πουλερικά.
Ιδιότητες:
– Συμβάλλει στην υγεία και την ελαστικότητα του δέρματος, καθώς και στην υγεία και εμφάνιση των νυχιών και των μαλλιών.
– Μειώνει τα συμπτώματα των αλλεργιών και των δερματικών εκζεμάτων.
– Έχει ευεργετικές δράσεις στις ορμονικές ανισορροπίες, ιδιαίτερα στη δυσμηνόρροια και στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως πόνοι, φουσκώματα, ξηροδερμία, εξάψεις.
Ω-9
Βρίσκεται κυρίως στο ελαιόλαδο, στις ελιές και στο έλαιο του Νυχτολούλουδου.
Ιδιότητες:
– Έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες προστατεύοντας τα κύτταρα από τις ελεύθερες ρίζες, δηλαδή, επιβραδύνει τη γήρανση των κυττάρων.
Γιατί μας χρειάζεται το λίπος:
Το λίπος αποτελεί ένα από τα τρία βασικά συστατικά που πρέπει να προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής, τα άλλα δύο είναι οι πρωτεΐνες και οι υδατάνθρακες, για την ομαλή ανάπτυξη και υγεία του οργανισμού. Αποτελεί, επίσης, μια συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας καθώς 1 γραμμάριο λίπους προσφέρει στον οργανισμό 9 θερμίδες. Επιπλέον, το αποθηκευμένο λίπος προστατεύει τα οστά και τα όργανα, διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματος σε ένα στενό εύρος (θερμομόνωση) και αποτελεί βασικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών που περιβάλλουν, προφυλάσσουν και σχηματοποιούν τα κύτταρά μας. Χωρίς αυτές τις μεμβράνες, θα ήταν αδύνατη η ύπαρξη των κυττάρων του οργανισμού και κατά συνέπεια δεν θα υπήρχε ζωή.
επιμέλεια- επεξεργασία: Α. Βίνος
