Καστοριά, σαν να έχει βγει από παραμύθι!

Η Καστοριά βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Δυτικής Μακεδονίας. Χτισμένη πάνω σε χερσόνησο που εισχωρεί στη λίμνη Ορεστιάδα ή καλύτερα τη λίμνη της Καστοριάς και τα βουνά Γράμμο και Βίτσι να την προστατεύουν, σαγηνεύει με την ομορφιά της!  Μπορεί να την έχουμε συνδέσει με το χιόνι και τις γούνες αλλά θα ανακαλύψουμε πολλούς άλλους λόγους που αξίζει να την επισκεφθούμε.

Ντόλτσο

Με γλυκό αέρα – άλλωστε από το ιταλικό «dolce» που σημαίνει «γλυκό» λένε ότι πήρε το όνομα της η συνοικία, το Ντόλτσο, η παλιά πόλη της Καστοριάς, είναι και µία από τις πιο γραφικές γειτονιές της που πρέπει να επισκεφθούμε. Με αφετηρία την κεντρική πλατεία, ελάχιστα μέτρα από τη λίμνη, η περιπλάνηση χωρίς πυξίδα στα λιθόστρωτα σοκάκια μας ταξιδεύει σε άλλη εποχή.

Φημίζεται για τα μεγαλόπρεπα αρχοντικά, που χτίστηκαν τον 17ο και 18ο αι. και είναι αδιάψευστοι μάρτυρες της οικονομικής άνθισης, τότε που οι γουνοποιοί επέκτειναν τις δραστηριότητές τους έξω από τη χώρα. Σήμερα πολλά από αυτά έχουν εγκαταλειφθεί κι άλλα έχουν μετατραπεί σε μουσεία. Μάλιστα τελευταία κάποια ανακατασκευάζονται για να δώσουν τη θέση τους σε πολυτελείς ξενώνες και προσεγμένα εστιατόρια.

Άργος Ορεστικό

Ένα αστικό κέντρο που συνεχώς αναβαθμίζεται µε νέα κτήρια, πολιτιστικά κέντρα, χωριά που φέρουν ανάγλυφα το χαρακτήρα της ελληνικής επαρχίας και ένα φυσικό περιβάλλον που μαγεύει, αυτά είναι τα  γνωρίσματα ενός τόπου 11 χλµ. από την Καστοριά που βγαίνει βαθμιαία από την αφάνεια. Ο δήμος Άργους Ορεστικού – πήρε το όνομα του από την αρχαία Ορεστίδα-  είναι ο δεύτερος σε μέγεθος μετά της Καστοριάς, φιλοξενεί το αεροδρόμιο της και πέρα από τα ξακουστά φασόλια, έχει βάλει πείσμα να διεκδικήσει ένα ευρύτερο μερίδιο στην τουριστική πίτα.

Μέσα στην πόλη το ενδιαφέρον κερδίζουν το αρχαιολογικό μουσείο, η γραφική γειτονιά «Εβραϊκά», παλιός εμπορικός δρόμος  µε προσεγμένα καφέ, τα νεοκλασικά – όπως το αρχοντικό Ζάχου, που δεν φαίνονται µε την πρώτη ματιά, το Ωδείο, το Πολιτιστικό Κέντρο, ο ζωντανός πεζόδρομος της πόλης, αλλά και το αλσάκι που προσφέρεται για χαλάρωση. Εκτός πόλης, οι περίπου 30 παρακείμενοι γραφικοί οικισμοί, χαρίζουν μοναδικές διαδρομές στη φύση ανάμεσα σε λουτρά και μοναστήρια, καταρράκτες και καινούριες  λίμνες.

Χωριά Ν. Καστοριάς

Τοιχιό – Τοιχολίστα

Το Τοιχιό απέχει μόλις 8 χλμ. από την πόλη της Καστοριάς, και είναι ένα από τα χωριά που έχουν πολλούς μόνιμους κατοίκους. Ο οικισμός είναι δίπλα στην λίμνη και οι καλλιέργειες του ποτίζονται από αυτή. Τα μήλα είναι ένα προϊόν που καλλιεργείται κατά κύριο λόγο στην τοποθεσία που βρίσκεται το Τοιχιό και τα γειτονικά χωριά που βρέχονται από τη λίμνη.

Μεταμόρφωση – Κοντορροπή

Σε υψόμετρο 670 μ. και μόλις 14 χλμ. από την Καστοριά είναι χτισμένη η Μεταμόρφωση, σε μία μαγευτική έκταση που βρίσκεται στους πρόποδες του Βιτσίου και έχει θέα την λίμνη και τα χωριά της, καθώς και τη βόρεια πλευρά της πόλης. Μέσα στα γεωγραφικά όρια του οικισμού ανήκει και μια δασική έκταση 1000 στρεμμάτων, με πλούσια πανίδα και χλωρίδα.  Οι κάτοικοι του οικισμού, κατά κύριο λόγο ασχολούνται με την γεωργία και ιδιαίτερα με την καλλιέργεια αμπελιών, γεγονός που σημαίνει ότι στην περιοχή, η οινοποιία και οι παρασκευές τσίπουρου είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες.

Στη Μεταμόρφωση βρίσκουμε έναν από τους πιο παλιούς και σχεδόν διατηρητέο ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Ο ναός αυτός, βυζαντινού ρυθμού, είναι χτισμένος τον 8ο αιώνα και λέγεται πως ανήκει στο μοναστήρι που υπήρχε τότε στην περιοχή.

Πέρα από τον ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα που βρίσκεται έξω από το χωριό, το 1920 χτίστηκε μία μέσα με την ίδια πάλι ονομασία. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1930 κατασκευάστηκε η εκκλησία της Αναλήψεως, στην οποία αναβλύζει νερό μέσα στον χώρο του ‘ιερού’ και διατηρείται σε άριστη κατάσταση μέχρι και σήμερα.

Φωτεινή

Η Φωτεινή βρίσκεται σε υψόμετρο 650 μ., και 28 χλμ. από την Καστοριά. Ο οικισμός βρίσκεται πολύ κοντά στη λίμνη και διαρρέεται από δύο χείμαρρους, έναν που περνάει από μέσα κι έναν από έξω. Ακριβώς δίπλα από το χωριό, υπάρχει δάσος από βελανιδιές με πλούσια πανίδα, ο Κάνιακος. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την γεωργία και την γουνοποιία. Ένα μεγάλο ποσοστό των κατοίκων, των χωριών κοντά στη λίμνη, ασχολούνται με την καλλιέργεια και την συγκομιδή των περίφημων μήλων Καστοριάς.

Ο οικισμός έχει απομεινάρια της βυζαντινής εποχής, ένα από αυτά είναι ο ναός του Αγίου Μηνά με μοναδικές βυζαντινές αγιογραφίες. Ένα άλλο μνημείο του παρελθόντος είναι η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου χρονολογείται κάπου στα μέσα του 1800. Οι κάτοικοι του χωριού είναι πρόσφυγες από τον Πόντο.  Άνθρωποι που βρέθηκαν σε μια νέα πατρίδα, για να συνεχίσουν τη ζωή τους μετά από ένα ξεριζωμό που υπέστησαν και αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν σε ένα τούρκικο τσιφλίκι, όπως ακριβώς παρέδωσαν τις δικές τους περιουσίες στους Τούρκους που έζησαν κάτι ανάλογο.

Σιδεροχώρι – Σίστεβο

Σε ύψος 1050 μ., και σε απόσταση μόλις 10 χλμ. από την πόλη της Καστοριάς, είναι χτισμένο το Σιδεροχώρι. Αμφιθεατρικά χτισμένο προσφέρει μια υπέροχη θέα της πόλης και της λίμνης καθώς και του κάμπου που απλώνεται γύρω από αυτή. Στον οικισμό σήμερα κατοικούν 120 κάτοικοι, οι οποίοι ασχολούνται τόσο με την κτηνοτροφία όσο και με την γουνοποιία. Πέρα από τα εκκλησάκια του Αγίου Δημητρίου και του Προφήτη Ηλία, όπως και την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, σημαντικής ομορφιάς είναι το δάσος της περιοχής καθώς και οι πέντε πηγές που συναντάμε στο χωματόδρομο που οδηγεί στο δάσος.

Το Σιδεροχώρι τοποθετείται χρονολογικά στον 5ο αι. μ.Χ., στην περιοχή Λογγάς υπάρχει ένα μισογκρεμισμένο κάστρο, για το οποίο δεν έχουμε ακόμη συγκεκριμένες αναφορές από την ομάδα αρχαιολόγων που έκανε την πρώτη μελέτη του χώρου. Τα σπίτια του οικισμού είναι πλίνθινα του 1900 όπως και σε άλλα κοντινά χωριά της περιοχής. Σύμφωνα με μαρτυρίες, επί τουρκοκρατίας το χωριό κινδύνεψε να καεί από τους Τούρκους όμως ο προστάτης του Άγιος Νικόλαος – 1800-  το προστάτεψε και γι αυτό οι κάτοικοι ακόμη και σήμερα θεωρούν το ναό θαυματουργό.

Ζούζουλη

Η Ζούζουλη είναι το πιο απομακρυσμένο χωριό του νομού, απέχει 96 χλμ. από την Καστοριά και βρίσκεται σε υψόμετρο 1100 μ.. Ο οικισμός διαρρέεται από τον Ζουζουλιώτικο ποταμό που καταλήγει στον Σαραντάπορο. Στην περιοχή αναβλύζουν πολλές πηγές όπως ‘Λιάκος’, ‘Μηλιάδικος’, ‘Φκιαράδες’, ‘Βάγιες’, ‘Σαμαρίνα’ και ‘Δότσικο’. Σε απόσταση μόλις λίγων μέτρων από το χωριό, βρίσκεται ένα πετρόκτιστο  γεφύρι, το «Ζουζουλιώτικο» το οποίο χρονολογείται περίπου στο 1880 και ο νερόμυλος του Νάκη από το 1940, που ανακαινίστηκε πρόσφατα. Το χωριό είναι σχεδόν ακατοίκητο από τη δεκαετία του ’60, εξαιτίας σοβαρών κατολισθήσεων που υπέστη.
Ιδρύθηκε κάπου ανάμεσα στα 1600 – 1700, επί τουρκοκρατίας. Οι τότε κάτοικοι του χωριού ήταν νομάδες από την ορεινή Ναυπακτία, τα Χάσια, τα Γρεβενά και τη βόρειο Ήπειρο. Οι άνθρωποι αυτοί βρέθηκαν εκεί διωγμένοι από τους Τούρκους. Το χωριό, οι κάτοικοι αλλά και η τοποθεσία έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο στον Ελληνό – Ιταλικό πόλεμο.

Χρυσή – Σλάτινα

Η Χρυσή είναι ένα ακόμη χωριό, που βρίσκεται κρυμμένο μέσα στα δάση και τα βουνά του Γράμμου, απέχει 50 χλμ. από την πόλη της Καστοριάς και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1050 μ. Γεγονός που κάνει το χωριό να είναι κέντρο συγκέντρωσης για πολλούς ορειβάτες αφού, μόλις λίγα μέτρα έξω από αυτό, οριοθετείται η περιοχή των Αρρένων. Μία περιοχή την οποία η φύση φρόντισε να την προικίσει με πολλές ομορφιές όπως, την υπέροχη λίμνη όπου βρίσκουμε τους τρίτωνες –  ένα ψάρι – σαύρα που έχει πόδια-  ένα πολύ σπάνιο ψάρι που βρίσκεται σε ελάχιστες περιοχές στην Ευρώπη.

Η συγκεκριμένη περιοχή φημίζεται και για τα κρύα νερά της που πηγάζουν από τις πηγές του Γράμμου. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού, υπολογίζονται στους 200, αριθμός που αυξάνεται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η κύρια ασχολία τους είναι με η κτηνοτροφία, η γεωργία και η υλοτομία. Στη Χρυσή υπάρχει βιοτεχνία χαλιών και ιχθυοτροφείο ψαριών γλυκού νερού – πέστροφες.

Επταχώρι – Μπουρμπουτσκό

Βρίσκουμε το Επταχώρι σε υψόμετρο 830 μ. και σε απόσταση 96 χλμ. από την πόλη της Καστοριάς. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η υλοτομία, η κτηνοτροφία, η γεωργία και τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός. Το μεγαλύτερο όμως μέρος των κατοίκων είναι συνταξιούχοι. Το Επταχώρι ήταν το κεφαλοχώρι της περιοχής και ο σύνδεσμος των νομών Κοζάνης – Καστοριάς – Ιωαννίνων.

Από το Επταχώρι καταγόταν και πολλοί τεχνίτες του χτισίματος της πέτρας και γι αυτό στην περιοχή δεσπόζουν πανέμορφα γεφύρια, εκκλησιές και ξωκλήσια όπως και διάφορα άλλα κτήρια. Τα πιο σπουδαία κτίσματα της τοπικής αρχιτεκτονικής, τα οποία διασώζονται μέχρι και σήμερα ανέπαφα από τον χρόνο, είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής χτισμένη στο κέντρο του χωριού – 1914, το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου 3 χλμ. ανατολικά του χωριού – 1625 -1632, το αρχοντικό του Γιαννούλη, το δημοτικό σχολείο, τα γεφύρια του Κουτσουμπλή, του Παπαλιά, και των Αγίων Αναργύρων και τέλος ο ανακαινισμένος νερόμυλος του Κωνσταντίνου Γκιουλέκα.

Το Επταχώρι συνδέεται, λόγω της τοποθεσίας του, με το έπος του 40, η Τσούκα, οι Αρρένες και ο Αϊ Λιάς είναι κορυφές με ξεχωριστή σημασία για τους εναπομείναντες μαχητές του Ελληνό – Ιταλικού πολέμου και της νεότερης ιστορίας. Στην περιοχή υπάρχει και μνημείο των πεσόντων του πολέμου μεταξύ του 1940 – 49. Το όνομα του το πήρε από την συνένωση επτά χωριών.

Κορέστεια- Χωριό Μελά

Στα πλίνθινα χωριά, γνωστά ως Κορέστεια – τα προσεγγίζουμε από το χωριό Κορομηλιά, οι εικόνες είναι βγαλμένες λες από κινηματογραφική ταινία –δεν είναι τυχαίο ότι έχουν αποτελέσει σκηνικό για το «Μετέωρο βήμα του Πελαργού» και την «Ψυχή Βαθιά» του Αγγελόπουλου και του Βούλγαρη αντίστοιχα. Οι κάτοικοί τους τα εγκατέλειψαν πριν από δεκαετίες για να μεταφερθούν στο νέο οικισμό που άρχισε να οικοδομείται το 1973.

Φτιαγμένα από ψημένο πηλό, µε στέγες από καλάμια και κεραμίδια, τα σπίτια τους σήμερα είναι µισογκρεµισµένα και δίνουν μάχη για να σταθούν όρθια. Κρανιώνα, Μαυρόκαµπος, Γάβρος είναι κάποιοι από τους οικισμούς που ξεχωρίζουν για το κοκκινωπό χρώμα τους.

Από εκεί και μετά από οδήγηση 15΄ φτάνουμε στην πρώην Στάτιστα, νυν Μελά, μέσα από μια διαδρομή δίπλα σε απέραντες εκτάσεις καλλιέργειας φασολιών. Στον οικισμό των δέκα οικογενειών, αναζητούμε το σπίτι στην αυλή του οποίου σκότωσαν τον Παύλο Μελά. Σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, επισκέψιμο καθημερινά -και αργίες, έπειτα από συνεννόηση στο τηλ. 24670 84554. Λίγο έξω από το χωριό, στο δρόμο που ανηφορίζει για τον Προφήτη Ηλία, βρίσκεται και το κενοτάφιο του ξακουστού Μακεδονοµάχου.

Κλεισούρα

Το θρυλικό βλαχοχώρι είναι χτισμένο στα «στενά της Κλεισούρας», 34 χλµ. ανατολικά της πόλης. Σε υψόμετρο 1.172 µ., στους πρόποδες του όρους Μουρίκι, βίωσε µε τον σκληρότερο τρόπο τα γερμανικά αντίποινα στην Κατοχή, ενώ το τελευταίο πλήγμα για την παρακμή του, ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αι. µε τη μεταβολή των εμπορικών δρόμων εξαιτίας της ανάπτυξης των σιδηροδρομικών δικτύων. Σήμερα στα καλντερίμια του θαυµασµό διεκδικούν τα τριώροφα αρχοντικά -σιωπηλοί μάρτυρες της «χρυσής» του εποχή ως κέντρο εμπορίου, οι κρήνες αλλά και το εξαγωνικό κωδωνοστάσιο του Αγ. Νικολάου. Στα 3 χλµ., αναζητούμε την Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου, καταφύγιο Μακεδονοµάχων. Εκεί έζησε η γερόντισσα Σοφία, η οποία τελευταία ανακηρύχθηκε οσία.

Μαυροχώρι

Στη διάρκεια του μεγάλου «γύρου» της λίμνης αξίζει να κάνουμε μια στάση στο Μαυροχώρι ή αλλιώς Μαύροβο. Μόλις 13 χλµ. ανατολικά της πόλης, φημίζεται για την εµποροπανήγυρη κάθε Σεπτέµβρη, ωστόσο εμείς αξίζει να το επισκεφθούμε για τη θέα στη λίμνη, το φαγητό στο Νησί των Κορµοράνων αλλά και για το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Λαογραφίας και Προϊστορίας. Έξω από το Νησί των Κορµοράνων, είναι αραγμένο και το καραβάκι «Ολυµπία», το οποίο το καλοκαίρι λειτουργεί και ως καφετέρια!

Απόσκεπος

Για μια διαφορετική οπτική της λίμνης, µε φόντο τη Βόρεια Παραλία της, αξίζει να διανύσουμε 5 χλµ. μετά το προάστιο της Χλόης, μέχρι τον Απόσκεπο. Ο οικισμός, χτισμένος σε μια δασωμένη κόγχη του βουνού σε ύψος 900 µ., έχει ελάχιστους κατοίκους κι εκτός από κάποια πέτρινα σπιτάκια, μπορεί να μην παρουσιάζει ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον, φτάνοντας ωστόσο στην κεντρική λιθόστρωτη πλατεία, το βλέμμα κλέβουν οι 12 πέτρινες βρύσες µε το τρεχούμενο νερό και οι αιωνόβιοι πλάτανοι που χαρίζουν τη σκιά τους. Πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν για τη διαµονή τους κάποιον από τους γραφικούς ξενώνες της περιοχής.

Αξιοθέατα

Λίμνη της Καστοριάς

Η λίμνη της Καστοριάς ή λίμνη Ορεστιάδα, όπως συναντάται με την επίσημη της ονομασία, είναι μία από τις ομορφότερες λίμνες της Ελλάδας και σίγουρα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την φυσιογνωμία της πόλης της Καστοριάς.

Έχει χαρακτηριστεί “Μνημείο Φυσικού Κάλλους” από το Υπουργείο Πολιτισμού και είναι επίσημα ενταγμένο στο ευρωπαϊκό δίκτυο περιβαλλοντικής προστασίας «Φύση 2000». Η έκτασή της ξεπερνά τα 28 τετραγωνικά χιλιόμετρα, βρίσκεται 630 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και το μέγιστο βάθος της φτάνει τα 10 μέτρα. Τροφοδοτείται με ύδατα από ρέματα και από αρκετές υπολίμνιες πηγές ενώ θεωρείται η δεύτερη πιο παραγωγική σε αλιεύματα λίμνη της χώρας.

Αποτελεί επίσης ένα πολύ σημαντικό φυσικό οικοσύστημα με ποικίλους και σπάνιους επιμέρους οικότοπους, που υποστηρίζουν μεγάλη βιοποικιλότητα, στην οποία περιλαμβάνονται πολλά σπάνια και απειλούμενα είδη. Είναι πραγματικά αξιοπρόσεκτη η ύπαρξη μιας μεγάλης ποικιλότητας φυτών και ζώων δίπλα σε μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη πόλη. Άλλωστε, πέρα από τον ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό ειδών πουλιών που φιλοξενεί, είναι η μοναδική φυσική λίμνη της Ελλάδας, στην οποία εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικής έκτασης παρόχθια δάση υδρόφιλων δέντρων, που συνιστούν σήμερα έναν από τους σπανιότερους οικότοπους του Ευρωπαϊκού χώρου.

Στην περίπτωση που επισκεφθούμε την πόλη της Καστοριάς σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να απολαύσουμε έναν περίπατο στις όχθες της ή να επιλέξουμε μια περιήγηση με το πλοιάριο του Δήμου. Στην περίπτωση βέβαια που επιδιώκουμε μια πιο ενεργητική επαφή με αυτό το φυσικό μνημείο, μπορούμε να επιδοθούμε σε διάφορα σπορ όπως κωπηλασία, ιστιοπλοΐα, σέρφινγκ και σκι. Ετησίως η πόλη φιλοξενεί πλήθος ναυτικών και αθλητικών εκδηλώσεων με κορυφαία εξ’ αυτών τους διεθνείς αγώνες οκτάκωπων κωπηλασίας που λαμβάνουν χώρα κάθε Σεπτέμβρη.

Για λίγες μέρες, σχεδόν κάθε χειμώνα, η λίμνη παγώνει, δίνοντας μια τελείως διαφορετική όψη στο τοπίο.

Αρχοντικά

Άλλα νεοκλασικά κι άλλα πιστά στην τοπική μακεδονίτικη αρχιτεκτονική και τη λαϊκή Τέχνη, ανήκαν στην πλειονότητά τους σε πλούσιους εμπόρους και βιοτέχνες της γούνας. Διάσπαρτα μέσα στην πόλη, τα πιο χαρακτηριστικά θα τα εντοπίσουμε σε Ντολτσό και Απόζαρι.

Η οικοδόμηση τους άρχισε στα μέσα του 17ου αι. και συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του 19ου, µε βασικά υλικά κατασκευής την πέτρα, τη λάσπη και το ξύλο. Κυρίως διώροφα αλλά –αναλόγως με την κλίση του εδάφους– και τριώροφα ή τετραώροφα, με ριχτά – σιδερόφρακτα παράθυρα και ανοίγονται σε εσωτερικές αυλές. Έχουν πολύ προσεγμένη εσωτερική διακόσμηση με ξυλόγλυπτα ταβάνια, μουσάντρες – εντοιχισμένες ντουλάπες, τζάκια, φεγγίτες με πολύχρωμα βιτρό κι εξαιρετικές επιτοίχιες ζωγραφικές παραστάσεις, δείγματα της λαϊκής μεταβυζαντινής ζωγραφικής τέχνης.

Τα Αρχοντικό Νάτζη – 1753, Σκούταρη -18ου αι., Παπατέρπου -1889, Βέργουλα -1850, Ωρολογόπουλου, Αϊβάζη, Τσατσαπά, Μπασάρα, των αδερφών Εμμανουήλ και Πηχεών -19ου αι. είναι κάποια από τα πιο αντιπροσωπευτικά.

Τείχος Ιουστινιανού, Βυζαντινό Κάστρο 

Πρώτος ο Ιουστινιανός οχύρωσε την πόλη τον 6ο μ.Χ. αιώνα, χτίζοντας ισχυρά τείχη κατά μήκος του ισθμού της χερσονήσου, από τη μια πλευρά της λίμνης μέχρι την άλλη, ενώ οι μετέπειτα αυτοκράτορες έχτισαν το κάστρο. Στις αρχές του 19ου αιώνα ο Αλή Πασάς έκανε συμπληρωματικά έργα: κατασκεύασε νέα κεντρική πύλη και οχυρωματικό πύργο.

Σήμερα λείψανα του ιουστινιάνειου τείχους, των πύργων και του προτειχίσματος του Αλή Πασά συναντούμε στην περιοχή του δημαρχείου και στα νότια του Μενδρεσέ, ενώ ίχνη των τειχών του κάστρου υπάρχουν στην οδό Παπαρέσκα και στον περίβολο της Παναγίας Κουμπελίδικης.

Σπήλαιο του δράκου

Με αυτό το όνομα είναι γνωστό ένα από τα πιο εντυπωσιακά Σπήλαια της Ευρώπης. Μόλις 4 χλµ. από την πόλη, πάνω στον παραλίμνιο δρόμο, και λίγα μέτρα πριν το μοναστήρι της Μαυριώτισσας, εκτείνεται μέσα σε μια διαδρομή 300 µ. στη διάρκεια της οποίας αντικρίζουμε διαδρόμους και αίθουσες µε πλούσιο σταλακτιτικό διάκοσμο. Έχει συνδεθεί µε έναν μύθο, σύμφωνα µε τον οποίο στη σπηλιά υπήρχε χρυσωρυχείο που το φυλούσε ένας δράκος. Η είσοδος του σπηλαίου ανακαλύφθηκε το 1954, ενώ η χαρτογράφηση του έγινε το 1968. Το μεγαλύτερο βάθος από την είσοδο φτάνει τα 18 μ. και η θερμοκρασία μέσα σε αυτό, δεν ξεπερνάει τους 18ο C, με μέση θερμοκρασία τους 16ο C. Η  περιγραφή του εσωτερικού της σπηλιάς είναι: 10 αίθουσες διαφόρων διαστάσεων, 7 υπόγειες λίμνες και 5 σήραγγες. Κατά την περίοδο των εργασιών που έγιναν στο σπήλαιο, ανακαλύφθηκαν παλαιοντολογικά κατάλοιπα, µε κυριότερα τα οστά «αρκούδας των σπηλαίων» – Ursus Speleaus. Το είδος αυτό έζησε στην Ευρώπη και εξαφανίστηκε πριν από περίπου 10.000 χρόνια!

Η περιήγηση μας αφήνει τις καλύτερες αναμνήσεις, την ώρα που ο ήχος από σταγόνες νερού που πέφτουν επιβεβαιώνει τα λεγόμενα των ξεναγών πως πρόκειται για ένα ζωντανό σπήλαιο.

Πρότυπο Ενυδρείο

Το μεγαλύτερο ενυδρείο γλυκού νερού των Βαλκανίων εκτείνεται σε ένα διώροφο κτήριο 450 τ.µ. και παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία σε ψάρια και άλλα υδρόβια είδη που ζουν στις λίμνες και στα ποτάμια της χώρας µας, αλλά στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.  Από γριβάδια, τούρνες και κουνουπόψαρα, µέχρι πρίκια, πέστροφες, ασπρόψαρα και γλίνια, τα νερά του φιλοξενούν κοινές και σπάνιες ιχθυοποικιλίες λιμναίων και ποτάμιων νερών. Σκοπός ωστόσο του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς, µε το οποίο συστεγάζεται το ενυδρείο, είναι η αφύπνιση αλλά και η ευαισθητοποίηση για τη σημασία του οικοσυστήματος µας, που όλοι οφείλουμε να σεβόμαστε!

Στις δεξαμενές του βρίσκει «στέγη» το εξαιρετικά απειλούμενο είδος του οξύρρυγχου, από τα αυγά του οποίου εξάγεται το μαύρο χαβιάρι!

Πληροφορίες:

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς
Τηλ. 2467-023069 / 083433
www.kpe.gr

Ώρες Λειτουργίας:
Λειτουργεί κάθε μέρα εκτός από Δευτέρα και τις ώρες 09:00 έως 14:00.

Λιμναίος Νεολιθικός οικισμός

Ένας λιμναίος οικισμός στο Δισπηλιό, μαρτυρά πως η περιοχή κατοικούνταν από τα νεολιθικά χρόνια.
Ο προϊστορικός οικισμός που βρίσκεται 8 χιλιόμετρα έξω από την Καστοριά στη θέση «Νησί» ανακαλύφθηκε τυχαία το 1932.
Η πρώιμη φάση του τοποθετείται γύρω στο 5.500 π.Χ. και είναι ένας από τους αρχαιότερους λιμναίους οικισμούς που έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη. Υπολογίζεται ότι ζούσαν τρεις χιλιάδες άτομα. Έχοντας άψογη οργάνωση και πειθαρχία μάζευαν την τροφή τους, έτρεφαν κατοικίδια, ψάρευαν και κατασκεύαζαν εργαλεία και είδη καθημερινής χρήσης. Παράλληλα γνώριζαν μουσική και γραφή. Μια ξύλινη πινακίδα είναι ανάμεσα στα σημαντικά ευρήματα των ανασκαφών, φλογέρες από κόκαλα πουλιών, από τα παλαιότερα μουσικά όργανα που έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη και μια βάρκα από μονοκόμματο ξύλο.

Από το 2000 στην περιοχή λειτουργεί υπαίθριο οικομουσείο, στους χώρους του οποίου έχει επιχειρηθεί μια πιστή αναπαράσταση του λιμναίου οικισμού. Μέσα στις κατοικίες αυτού του ξεχωριστού οικισμού, υπάρχουν αντικείμενα καθημερινής χρήσης, πιστά αντίγραφα των ευρημάτων που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Πήλινα αγγεία, όπως φιάλες, κύπελλα, φρουτιέρες και χύτρες καθώς και εργαλεία που είναι φτιαγμένα από πυριτόλιθο ή οστά συμπεριλαμβάνονται στα εκθέματα. Τα αυθεντικά εκτίθενται στο κτίριο του μουσείου που βρίσκεται μέσα στο χωριό Δισπηλιό.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 24670 21910.
Xειμερινό ωράριο: 9:00 έως 17:00.
Καλοκαιρινό ωράριο: 9:00 έως 14:00 και 17:00 έως 20:00.

 

Απολιθωμένο δάσος

 Το 1935 στην ευρύτερη περιοχή του χωριού Νόστιμο, οι κάτοικοι διαπίστωσαν την ύπαρξη απολιθωμένων κορμών, θαλάσσιων ειδών καθώς και, φυτών και ζώων που ζούσαν στην περιοχή, προφανώς κάποια χρόνια πριν. Μετά από ανασκαφές και έρευνα που διεξήχθη στην περιοχή για πρώτη φορά το 1997, από τον καθηγητή Γεωλογίας Ε. Βελιτζέλο, ήρθαν στην επιφάνεια, τα απολιθώματα μιας εποχής 20 εκατομμυρίων χρόνων.

 Το απολιθωμένο αυτό δάσος ανήκει στην εποχή του Κατώτερου Μειόκαινου.  Όλα τα ευρήματα που ήρθαν στο φως, μας δείχνουν πως στην περιοχή εξεράγει ηφαίστειο και η λάβα του κάλυψε όλο το οικοσύστημα της. Από τα απολιθώματα που έχουμε, μπορούμε να οδηγηθούμε σε συμπεράσματα όσον αφορά, τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή, εκείνη την χρονική περίοδο.
Αναφέροντας κάποια από τα ευρήματα, θα πρέπει να σημειώσουμε το απολιθωμένο δόντι, που άνηκε σε πολύ μεγάλο προϊστορικό φυτοφάγο ζώο και το δόντι ενός καρχαρία που υπολογίζεται πως είχε μήκος, μετάξι 20 και 25 μ.. Άξιοι λόγου είναι οι κορμοί των δέντρων, φοινίκων και άλλων τροπικών ειδών, οι διάφοροι θαλάσσιοι οργανισμοί όπως, μύδια, αστερίες, κογχύλια και πολλά είδη σπονδυλωτών.
Ιδιαίτερης ιστορικής και επιστημονικής σημασίας, είναι τα απολιθώματα κυρίως των ζώων, αφού η μελέτη τους μπορεί να ανατρέψει πολλά ιστορικά δεδομένα, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες. Σημαντικό να τονίσουμε είναι, πως η περιοχή προστατεύεται ως διατηρητέο μνημείο της φύσης.
Τα ευρήματα του απολιθωμένου δάσους εκτίθενται στο μικρό σχολείο του χωριού που λειτουργεί σαν μουσείο ενώ, η αυλή του λειτουργεί σαν μίνι “γεωπάρκο απολιθωμένων κορμών”. Με το τέλος των ερευνών, θα ολοκληρωθεί και η κατασκευή του μουσείου «Παλαιοβοτανικής και Παλαιοντολογίας Απολιθωμένου Δάσους». Από τα σημαντικότερα εκθέματα είναι κορμοί φοινίκων και όστρακα που σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση.

Πέτρινα Γεφύρια

Τα πέτρινα γεφύρια είναι άμεσα συνδεδεμένα με την εικόνα της Καστοριάς και αποτελούν αριστουργήματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Θα τα συναντήσουμε σε όλη την έκταση του νομού που περιβάλει την πόλη και σίγουρα θα εντυπωσιαστούμε από την τεχνική και τις δυνατότητες των κατασκευαστών του παρελθόντος. Μερικά από τα γνωστότερα είναι το γεφύρι της Ζουζούλης που συνδέει το ομώνυμο χωριό με το Τσοτύλι και τα Γρεβενά, το μονότοξο γεφύρι, το γεφύρι της Κορομηλιάς και το Γεφύρι στο Μπερίκι. Κύριοι σχεδιαστές και κατασκευαστές των γεφυριών ήταν χτίστες από τα μαστοροχώρια της Κόνιτσας και πλέον θεωρούνται το σήμα κατατεθέν της υπαίθρου της Καστοριάς.

Μουσεία στην Καστοριά

Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα

Στο αναπαλαιωμένο αρχοντικό του Αναστάσιου Πηχιώνος, πρωτεργάτη του Μακεδονικού Αγώνα, στο Ντολτσό, θα δούμε πολύτιμα για την ελληνική Ιστορία εκθέματα, όπως όπλα επιφανών Μακεδονοµάχων, στολές αγωνιστών του, παραδοσιακές καστοριανές στολές. και ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό όσων πρωτοστάτησαν στον Αγώνα. Διαθέτει επίσης βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο και αίθουσα προβολών.

Καθημερινά, εκτός Δευτέρας. 09:30-14:00.Πηχεών 2, τηλ. 24670 21144

Λαογραφικό μουσείο

Στεγάζεται στο αρχοντικό Νεράντζη Αϊβάζη και πρόκειται για ένα ζωντανό «θησαυροφυλάκιο» που µας δίνει μια εικόνα για το πώς ήταν τα σπίτια της εποχής. Περιλαμβάνει αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για οικιακές εργασίες, επαγγελματικές δραστηριότητες και κοινωνικές εκδηλώσεις, με πιο ενδιαφέρονται τα εκθέματα που αφορούν το ράψιμο γούνας.  Ο οντάς με το τζάκι, η εξαίσια διακόσμηση του δοξάτου και το υπόγειο όπου φυλούσαν τα τρόφιμα δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για τη ζωή των πλούσιων Καστοριανών.

Θα μας εντυπωσιάσουν τα βιτρό στο αρχονταρίκι καθώς και το δωματιάκι όπου γίνονταν τα προξενιά. Από τα εκθέματα ξεχωρίζουν ο παραδοσιακός αργαλειός, η πρώτη μηχανή επεξεργασίας γούνας αλλά και το «καραβάκι» έξω στο κήπο, πάνω από 150 χρόνων.

Ανοιχτά Τρ.-Σάβ. 10:00-17:00 & Κυρ. 11:00-17:00
Καπετάν Λάζου 12, Nτολτσό, τηλ. 24670 28603

Μουσείο Ενδυματολογίας 

Το μουσείο στεγάζεται στο αρχοντικό του 18ου αιώνα των Αδελφών Εμμανουήλ. Θα πάρουμε μια γεύση από τον πολιτισμό των Καστοριανών μέσω των τοπικών τους ενδυμασιών και των κοσμημάτων της εποχής. Μέσω των περίτεχνων ενδυμασιών φαίνεται η κοινωνική διαστρωμάτωση και ο τρόπος ζωής των κατοίκων καθώς και οι εμπορικές επαφές τους με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.
Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά εκτός Δευτέρας

Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Λαογραφίας και Προϊστορίας

Βρίσκεται στο Μαυροχώρι και αποτελείται από δύο νεόδμητα κτίρια με τρεις ορόφους το καθένα και ανάμεσά τους υπάρχει μια μεγάλη τετράγωνη αυλή.

Εκεί «αναβιώνει» η καθημερινότητα, τα ήθη και έθιμα των ανθρώπων της περιοχής από την πανάρχαιη έως τη σύγχρονη εποχή. Θα δούμε μεγάλη ποικιλία από αντίκες καθώς και αναπαραστάσεις από στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής και εργασίας με πρωταγωνιστές κέρινα ομοιώματα. Το μουσείο λειτουργεί επίσης ως πολιτιστικό κέντρο και στεγάζει μια πλούσια συλλογή μακετών παραδοσιακών καστοριανών αρχοντικών και μνημείων που κατασκεύασε ο κ. Πιστικός, τοπικός λαϊκός καλλιτέχνης.

Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή: 9:00 – 17:00, Σάββατο & Κυριακή: 11:00- 16:00

Αρχαιολογικό Μουσείο Άργους Ορεστικού

Το μουσείο στεγάζεται σε αίθουσα του πολιτιστικού κέντρου του δήμου του Άργους Ορεστικού. Εκτίθενται ευρήματα από τις ανασκαφές που έγιναν στο νομό, δηλαδή του κεντρικού τμήματος της αρχαίας Ορεστιάδας. Τα εκθέματα χωρίζονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες: την πρώιμη και όψιμη αρχαϊκή εποχή, την κλασσική και την εποχή του Φιλίππου, ενώ περιλαμβάνει επίσης αρχαιότητες από την περίοδο μεταξύ της παράδοσης της Ορεστιάδας στους Ρωμαίους – 200 π.Χ.-  και την ίδρυση της Διοκλητιανούπολης περίπου το 300 μ.Χ.
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή 8:00 – 15:00

Εκκλησίες και Μοναστήρια

Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας

Το μοναστήρι αυτό βρίσκεται σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από την Καστοριά, στο νησάκι της λίμνης Καστοριάς. Δημιουργήθηκε τον 11ο αιώνα, μάλλον επί των ημερών του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού και έπαιξε σημαντικό ρόλο σαν πνευματικός χώρος σε όλες τις φάσεις της ιστορίας της περιοχής. Είναι μια επίσκεψη που αξίζει, όχι μόνο για να θαυμάσουμε το εσωτερικό του μοναστηριού αλλά και για να δούμε των 900 ετών πλάτανο κατά την είσοδο μας, και πάνω από όλα το υπέροχο τοπίο που περιβάλλει το χώρο του μοναστηριού. Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στη μεγάλη παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας στον ανατολικό και το νότιο τοίχο του νάρθηκα καθώς και στις εξωτερικές τοιχογραφίες.

Παναγία Κουμπελίδικη

 Ο ναός που χαρακτηρίζει την πόλη της Καστοριάς, είναι αυτός της Παναγίας της Κουμπελίδικης. Ναός που θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα μνημεία, στην περιοχή της Μακεδονίας. Χρονολογικά ο ναός τοποθετείται μεταξύ του 9ου και του 11ου αιώνα, με πιθανότερη ημερομηνία κατασκευής το 1020. Χτισμένος σε ψηλό σημείο της ακρόπολης του βυζαντινού κάστρου, δίπλα από το τείχος και τους δύο πύργους του.

Η ονομασία της εκκλησίας που είναι αφιερωμένη στην Παναγιά, λέγετε πως στα χρόνια του Βυζαντίου είχε το προσωνύμιο Σκουταριώτισσα και Ακαταμάχητος. Επιγραφές που συναντώνται στον τρούλο και ορίζουν την ιδιότητα της Θεοτόκου, ως προστάτιδα των τειχών. Η ονομασία Κουμπελίδικη προέκυψε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και προέρχεται από την λέξη ‘κουμπές’ που σημαίνει τρούλος. Ο ναός αυτός είναι ο μοναδικός στην Καστοριά με τρούλο. Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού είναι πολύ καλής ποιότητας και χρονολογείται μεταξύ του 1260 και 1280. μερικές από τις σημαντικές αγιογραφίες που κοσμούν το ναό είναι το Γενέσιο, τα Εισόδια και η Κοίμηση της Θεοτόκου, το Ύδωρ Ελέγξεως, η Μνηστεία. Επίσης, αναπαρίσταται σε μία μοναδική  απεικόνιση, το σπανιότερο θέμα της ιστόρησης, η ανθρωπόμορφη παρουσίαση της Αγίας Τριάδας. 
Το 1940, κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, βομβαρδίστηκε ένα μέρος του τρούλου, το οποίο αναστηλώθηκε το 1949. Κατά τα έτη 2002 – 2003, πραγματοποιήθηκε η μέχρι τώρα τελευταία συντήρηση των τοιχογραφιών και του ναού γενικότερα.

Ταξιάρχης Μητροπόλεως 

Ένας ακόμη ναός που τοποθετείται χρονολογικά στον 11ο αι., είναι χτισμένος ψηλά, στην νότια πλευρά της πόλης, κοντά στην Μητρόπολη. Ωστόσο, πάνω από την είσοδο του ναού υπάρχει μία επιγραφή με χρονολογία το 1359. Η τοιχογράφηση έγινε σε δύο φάσεις, στην πρώτη – 10ος αι., η οποία είναι χρονικά η ίδια με την ίδρυση του ναού και την δεύτερη – 1359, βασισμένη στην επιγραφή που υπάρχει πάνω από την είσοδο.

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτού του ναού είναι τα χρησιμοποιηθέντα υλικά, τα οποία είναι σε δεύτερη χρήση από παλαιοχριστιανικούς ναούς, υλικά όπως κίονες, κιονόκρανα και τετραγωνισμένοι λίθοι.  

Άγιοι Ανάργυροι

Η εκκλησία των Αγίων Ανάργυρων βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης της Καστοριάς σε ένα ύψωμα επάνω από τη συνοικία Απόζαρι. Θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα μνημεία της πόλης. Παρόλο που δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία κατασκευής της, τα αρχιτεκτονικά γνωρίσματα του ναού μαρτυρούν την ανέγερση του κατά το 10ο με 11ο αιώνα. Απεικονίσεις του Δωδεκάορτου και των Παθών του Χριστού προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Άγιος Στέφανος

Θα τον βρούμε να δεσπόζει στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Αθανάσιου στις δύο παραδοσιακές συνοικίες Ντολτσό και Αποζάρι. Είναι από τους αρχαιότερους βυζαντινούς ναούς της πόλης και η κατασκευή του χρονολογείται τον 9ο αιώνα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ναού είναι ο γυναικωνίτης, αφιερωμένος στην Αγία Άννα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοιχογραφία που αναπαριστά τη Δευτέρα παρουσία καθώς και η απεικόνιση των Αποστόλων και ευαγγελικών σκηνών.
Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά 8:00 – 15:00 μ. μ., εκτός Δευτέρας.

Άγιος Γεώργιος Ομορφοκκλησιάς

Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου είναι μια από τις πιο γνωστές εκκλησίες του νομού στον οικισμό της Ομορφοκκλησιάς. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ανάγονται στον 13ο και 15ο αιώνα. Παρόλο που κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας υπέστησαν σοβαρές ζημιές και η φωτιά που ξέσπασε στο εσωτερικό  κατέστρεψε σημαντικό μέρος των στρώσεων τους ο ναός διατηρείται σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση. Το στοιχείο όμως που κάνει μοναδικό αυτό το ναό σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο είναι το ξυλόγλυπτο άγαλμα, ύψους 3μ,  που αναπαριστά τον άγιο ντυμένο φουστανελοφόρο. Αξίζει πραγματικά να επισκεφθούμε το ναό του Αγίου Γεωργίου που εκπέμπει μια ωραία αύρα και αρμονία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η ονομασία του οικισμού Ομορφοκκλησιάς προήλθε από την ομορφιά της εκκλησίας. Η φήμη για τη θαυματουργό ξυλόγλυπτο προσελκύει πολλούς πιστούς που έρχονται στην Ομορφοκκλησιά κάθε χρόνο στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου για να την προσκυνήσουν και να ευχηθούν στον άγιο προσπαθώντας να κολλήσουν νομίσματα πάνω στο ανάγλυφο.

Μονή Παναγίας Κλεισούρας

Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Βιτσίου στα σύνορα των νομών Καστοριάς, Φλωρίνης και Κοζάνης. Πιο συγκεκριμένα, βρίσκεται χτισμένη σε μια εύφορη κοιλάδα, κάτω από την Κλεισούρα, εξ’ ου και το όνομά της μονής. Ιδρύθηκε αρχικά το 14ο αιώνα και στη συνέχεια αναστηλώθηκε το 1813, λειτούργησε ως ανδρικό μοναστήρι και χρησιμοποιούνταν ως φρούριο την εποχή της Επανάστασης του 1821. Σήμερα, έχει ενταχθεί στη λίστα με τα διατηρητέα μνημεία των μεταβυζαντινών εκκλησιών της Δυτικής Μακεδονίας.

Άγιος Νικόλαος του Κυρίτση 
Μικρός βυζαντινός ναός, ο οποίος επισκευάστηκε το 1654 και τοιχογραφίες από το 14ο και το 17ο αιώνα. Συγκλονιστική η εικόνα της Παναγίας που κρατάει στην αγκαλιά της τη σορό του Ιησού.

Εκδρομές

Μικρός γύρος λίμνης 

Είναι η πιο αγαπημένη διαδρομή για τους Καστοριανούς. Θα ξεκινήσουμε από τη νομαρχία, προχωρώντας προς τη νότια όχθη –μέχρι το νοσοκομείο– ανάμεσα στα δέντρα που γέρνουν στη λίμνη, μαζί με πάπιες και πελεκάνους, ψαράδες και ποδηλάτες. Μια βόλτα με το καραβάκι για να χαζέψουμε την πόλη να καθρεφτίζεται στα νερά ή μια επίσκεψη στη σπηλιά του Δράκου θα ολοκληρώσει την εμπειρία τέλος, καθόμαστε για καφέ ή τσίπουρο με μεζέ κοντά στην εκκλησία της Παναγίας Μαυριώτισσας.

Μεγάλος γύρος λίμνης 

Ακολουθούμε το δρόμο που οδηγεί στα παραλίμνια χωριά Τοιχιό και Πολυκάρπη. Στο Μαυροχώρι επισκεπτόμαστε το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων, Λαογραφίας και Προϊστορίας. Εδώ είναι αραγμένο και το καραβάκι «Ολύμπια», το οποίο λειτουργεί ως cafe όταν δεν περιπλέει τη λίμνη. Οδηγώντας άλλοτε κοντά και άλλοτε μακρύτερα από την όχθη, θα φτάσουμε στο Δισπηλιό, στο νεολιθικό λιμναίο οικισμό.

Καράβι Ολυμπία

Έως το τέλος της δεκαετίας του 1960 η μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών γινόταν μέσα από τη λίμνη µε τα παραδοσιακά «μοτόρια», τα οποία από τα μέσα περίπου του 2ου αιώνα εκτελούσαν τη λιμναία διαδρομή από την αποβάθρα του Μαυροχωρίου προς την πόλη της Καστοριάς  και αντίστροφα. Σήμερα μπορούμε να χαρούμε την ομορφιά της λίμνης και την περιβάλλουσα φύση χάρη στο καραβάκι Ολυμπία. Η εν πλω περιήγησή µας πραγματοποιώντας τον «μικρό γύρο» της λίμνης, χαρίζει πολύτιμες εικόνες µε την πόλη της Καστοριάς, τις γραφικές συνοικίες, τα αρχοντικά, τη Σπηλιά του Δράκου και την Ιερά Μονή της Παναγίας της Μαυριώτισσας να καθρεφτίζεται πάνω της…

Διαθέσιμα σημεία για επιβίβαση: Νότια & Βόρεια Παραλία, στη Σπηλιά του Δράκου, στη Μαυριώτισσα και τέλος στο Μαυροχώρι.

Τουριστικό  σκάφος Ορεστειάς

Ιδιαίτερη γοητεία στην Καστοριά χαρίζει η αμφιθεατρική διάταξη των σπιτιών της και η μαγευτική της λίμνη. Για να χορτάσουμε αυτό το θέαμα, αρκεί ένας περίπλους της χερσονήσου µε το τουριστικό σκάφος «Ορεστειάς». Από ψαράδες και ξακουστά μοναστήρια μέχρι σπήλαια και απρόσιτα σημεία, µας αποκαλύπτονται σταδιακά. Εκτελεί δρομολόγια κατόπιν συνεννόησης για γκρουπ άνω των 20 ατόμων.

Αναχώρηση: προβλήτα Βόρειας Παραλίας ή Σπήλαιο Δράκου
www.spilaiodrakoukast.gr

 

Νεστόριο

Απότομες χαράδρες, πλούσια δάση, αλπικές λίμνες -Γκιστόβα και Αρρένες- και σπάνια είδη συνθέτουν το μεγαλείο του τέταρτου μεγαλύτερου βουνού της Ελλάδας. Ο Γράμμος συγκαταλέγεται στις πιο όμορφες περιοχές της Ευρώπης, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί καταφύγιο για την καφετιά αρκούδα. Η πύλη για να τον γνωρίσουμε είναι το Νεστόριο – 22χλμ από την Καστοριά. Γνωστό κυρίως για το «River Party» του, που διοργανώνεται κάθε χρόνο στις όχθες του Αλιάκμονα, συνιστά έναν από τους ανερχόμενους προορισμούς για εναλλακτικές διακοπές.

Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε εμπορικό κέντρο και γνώρισε μεγάλη ακμή, όμως ο πληθυσμός του αποδεκατίστηκε από τη μετανάστευση. Σήμερα, µε 650 κατοίκους, προσφέρεται για χαλαρές διακοπές, ενώ οι τουριστικές του υποδομές βελτιώνονται.

Λίγο πριν φτάσουμε στο χωριό, ακολουθούμε την παράκαμψη για την Αγ. Άννα, για να επισκεφθούμε το μοναστήρι των Ταξιαρχών της Τσούκας, ένα μοναδικό πετρόκτιστο δείγμα μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής. Χτισμένο σε έναν τεράστιο βράχο, 150 µ. πάνω από τον παραπόταμο του Αλιάκμονα, αιωρείται στον γκρεμό, ενώ ο καταρράκτης παραδίπλα προσφέρει ένα υπερθέαμα!

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα Λιβάδια της Κοτύλης, όπου συναντάμε  σε υψόμετρο 1.455, το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης µε ξενώνα-εστιατόριο. Τέλος, από το Νεστόριο περνάει παρακλάδι του διεθνούς ορειβατικού μονοπατιού Ε6.

Χιονοδρομικό Βιτσίου

Μόλις 22 χλµ. από την πόλη και μέσα από µια μοναδική διαδρομή συναντάμε το καμάρι της Καστοριάς. Μπορεί να είναι μικρό, όμως η φυσική του ομορφιά θα μας αποζημιώσει. Οι συρόμενοι αναβατήρες μάς ανεβάζουν στην κορυφή – 1.890 µ., ενώ οι πέντε συνολικά πίστες του είναι χαραγμένες ανάμεσα σε δέντρα οξιάς.

Από ψηλά, µε καθαρό καιρό, μπορούμε να δούμε την Πίνδο και τη Βασιλίτσα  μέχρι τον Γράμμο και τον Όλυμπο, ενώ σε πρώτο πλάνο είναι η θέα στη λίμνη. Μετά το σκι, µας περιμένει το καταφύγιο για ζεστή σοκολάτα, ρακόμελο αλλά και τσίπουρο.

 Υπάρχει δυνατότητα ενοικίασης εξοπλισμού αλλά και άνετο πάρκιγκ.
Ανοιχτό καιρού επιτρέποντος µόνο Σαβ/κα, γιορτές και αργίες 09:00-17:00
Τηλ. 24670 82666

Γεύσεις και τοπικά προϊόντα

Χαρακτηριστικά πιάτα της καστοριανής κουζίνας είναι οι σαρμάδες με λάχανο τουρσί, οι κεφτέδες με μακάλο – σάλτσα με αλεύρι, ντομάτα και σκόρδο , το γριβάδι στον ταβά, η αρμιόπιτα – πίτα με λάχανο τουρσί και η ρυζόπιτα αλλά και τα άγρια μανιτάρια στο τηγάνι. Πολύ πιο εύκολα θα φάμε εξαιρετικά ψητά κρεατικά, πιάτα με γίγαντες και μεζέδες παρέα με τσίπουρο.

Δύσκολα θα βρούμε λιμνίσια ψάρια, όμως αν τύχει δοκιμάζουμε οπωσδήποτε τούρνα, πρικί και γριβάδι. Θα βρούμε ολόφρεσκα θαλασσινά ψάρια από το Ιόνιο αλλά και θαλασσινά αν κινηθούμε προς το Δισπηλιό.

Φεύγοντας, παίρνουμε μαζί μας φασόλια γίγαντες κι ελέφαντες – Προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, κασέρι, κεφαλοτύρι και κεφαλογραβιέρα Καστοριάς από αιγοπρόβειο γάλα, τσίπουρο, τραχανά, χυλοπίτες, ζαχαροστράγαλα, λικέρ από κράνα και καρύδι, σάλιαρους – νηστίσιμοι κουραμπιέδες.

Πως θα πάμε

Οδικώς

Ακολουθούμε την Εθνική οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης και περίπου 30 χλµ. πριν από τη συµπρωτεύουσα στρίβουμε για Βέροια και συνεχίζουμε για Κοζάνη μέσω Εγνατίας. Μερικά χιλιόμετρα μετά την Κοζάνη θα συναντήσουμε τον κόμβο που πάει προς Σιάτιστα και Καστοριά.

Πιο σύντομη αλλά πιο δύσκολη διαδρομή είναι µέσω Τρικάλων και Καλαμπάκας. Από εκεί περνάμε τα Γρεβενά και φτάνουμε στην Καστοριά. Υπολογίζουμε γύρω στις 6 ώρες.

 

Επιμέλεια – Επεξεργασία: Βεατρίκη Βίνος