Τένις ή Αντισφαίριση

Το τένις, στα ελληνικά αντισφαίριση, είναι ένα σύγχρονο ολυμπιακό άθλημα που παίζεται σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, από όλες τις ηλικίες, και σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Με προέλευση την Ευρώπη, προς το τέλος του 19ου αιώνα διαδόθηκε πρώτα στον αγγλόφωνο κόσμο, ιδιαίτερα μεταξύ των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων. Με εξαίρεση την υιοθέτηση της παράτασης – tie-break – στη δεκαετία του ’90, οι κανόνες του έχουν παραμείνει εντυπωσιακά αμετάβλητοι από τα 1890’s. Εκατομμύρια θεατών παρακολουθούν την αντισφαίριση, ειδικά τα τέσσερα μεγάλα πρωταθλήματα που ονομάζονται Grand Slam.

 

Το τένις περιλαμβανόταν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων από την Α΄ Ολυμπιάδα του 1896 στην Αθήνα. Η Ελλάδα κατέκτησε τρία ολυμπιακά μετάλλια στη συγκεκριμένη Ολυμπιάδα: δύο ασημένια κι ένα χάλκινο.

 

Στο άθλημα αυτό  αγωνίζονται δύο ή τέσσερις παίκτες. Αν οι αντίπαλοι είναι δύο, το παιχνίδι λέγεται απλό, ενώ αν είναι τέσσερις, ένα ζευγάρι σε κάθε πλευρά, λέγεται διπλό – double και σε αυτή την περίπτωση προστίθενται στο παιχνίδι και οι εξωτερικές γραμμές του γηπέδου.

 

Το τένις μας προσφέρει πολλά σωματικά αλλά και ψυχικά οφέλη:

– Βελτιώνει την καρδιαγγειακή υγεία:
Βοηθά στο κάψιμο του λίπους και τη βελτίωση της καρδιαγγειακής φυσικής κατάστασης και διατηρεί υψηλά επίπεδα ενέργειας. Δεδομένου ότι είναι ένα άθλημα υψηλής έντασης, βοηθά την καρδιά να αντλεί το αίμα πιο αποτελεσματικά.

– Αυξάνει την αντοχή του σώματος:
Είναι ένα άθλημα που απασχολεί πολλούς μυς και απαιτεί κίνηση και προσπάθεια. Το γεγονός αυτό αυξάνει τη δύναμη των χεριών και των ποδιών. Η αυξημένη δραστηριότητα που απαιτεί το άθλημα αυτό, οδηγεί σε ισχυρότερα οστά και τονωμένους μυς. Μία περιοχή που επωφελείται πολύ από το τένις είναι ο καρπός των χεριών. Με το χτύπημα της ρακέτας, «δουλεύει» επίσης η σπονδυλική στήλη, τα ισχία, και ο κορμός: κοιλιακοί, πλάγιοι, ραχιαίοι.

– Βελτιώνει το γενικό συντονισμό του σώματος:
Το τένις  δραστηριοποιεί πολλά μέρη του σώματος με το σωστό συντονισμό: Θα πρέπει να λάβουμε θέση και στη συνέχεια να ρυθμίσουμε το ανώτερο μέρος του σώματος και τα πόδια μας και να μεταφέρουμε το σωματικό βάρος μας έτσι ώστε να χτυπήσουμε τη μπάλα με επιτυχία. Αυτό αυξάνει τα αντανακλαστικά και την αντίδρασή μας.

– Αυξάνει την ελαστικότητα:
Πρόκειται για μια διαρκή κίνηση που κάνει σώμα πιο ευέλικτο και πιο ελαστικό.

-Εξαιρετικά αποδοτικό για την απώλεια βάρους:
Είναι ιδανικό για κάποιον που βαριέται να πάει στο γυμναστήριο και θέλει να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό. Οι άνδρες μπορεί να κάψουν μέχρι και 560 θερμίδες την ώρα και οι γυναίκες έως 420 θερμίδες την ώρα.

– Βοηθά την πνευματική απόδοση και τη μνήμη.

-Σχεδιασμός και υλοποίηση στρατηγικών:
Το τένις έχει να κάνει με την «ανάγνωση» της επόμενης κίνησης του αντιπάλου. Μαθαίνουμε πώς να προβλέπουμε τις κινήσεις του αντιπάλου και πώς να σχεδιάζουμε τις δικές μας, πώς να παίρνουμε ακριβείς αποφάσεις, να εκτιμάμε τους κινδύνους και τις ευκαιρίες και να είμαστε προσηλωμένοι στο στόχο μας.

-Ευγενής άμιλλα και πειθαρχία:
Μας διδάσκει να αγωνιζόμαστε ισότιμα με τους αντιπάλους μας. Επίσης διδάσκει αξίες όπως η ομαδική συνεργασία, η φιλία, η ανταγωνιστικότητα κλπ.

– Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων:
Είναι ένα ομαδικό παιχνίδι που αυξάνει την κοινωνικότητα μέσω της αλληλεπίδρασης και της επικοινωνίας στο γήπεδο.

-Καταπολεμά το άγχος:
Βοηθά να καταπολεμήσουμε τη σωματική, ψυχική και συναισθηματική πίεση. Το παιχνίδι μας διδάσκει πώς να χειριστούμε αποτελεσματικά το άγχος και πώς να το καταπολεμήσουμε.

-Ψυχαγωγία:
Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του τένις είναι ότι το παιχνίδι μπορεί να είναι και ψυχαγωγία. Μπορεί να χρειάζεται αρκετή προσπάθεια και επιμέλεια μέχρι να μάθουμε, αλλά τα μαθήματα, η πρακτική και η επιμονή, θα ανταποδώσουν γρήγορα την προσπάθειά μας.

Γενικές γνώσεις:

Το γήπεδο:

Ο αγώνας διεξάγεται σε ειδικό γήπεδο, το οποίο χωρίζεται στη μέση με δίχτυ ύψους 1,07 εκ στις άκρες και στο κέντρο 0,914.

Τύποι γηπέδων:

Τα γήπεδα χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες ανάλογα με την επιφάνεια τους.

Σκληρά γήπεδα: Η πλειοψηφία των γηπέδων στον κόσμο.

Χωμάτινα γήπεδα. Στην Ευρώπη τα περισσότερα γήπεδα ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει το French Open που διεξάγεται στο Ρολάν Γκαρός -Stade de Roland Garros.

Γήπεδα με χόρτο:Τέτοια γήπεδα υπάρχουν κυρίως στην Αγγλία. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει το Γουίμπλεντον. Η δυσκολία στην συντήρηση τους έχει οδηγήσει σε πολλά γήπεδα να καταργούν το χόρτο και να βάζουν άλλη επιφάνεια, συνήθως σκληρή.

Μπάλα του τένις:

Οι μπάλες του τένις είναι ελαστικές, λαστιχένιες, ντυμένες με χνουδωτό ύφασμα, με διάμετρο 85 χιλιοστά και βάρος 75-85 γραμμάρια.

Τρόποι χτυπήματος της μπάλας:

Ο τενίστας έχει οκτώ βασικά χτυπήματα στην διάθεση του κατά την διάρκεια του αγώνα: το σέρβις, forehand, backhand, βόλεϊ, half-volley, overhead smash, drop shot, και το lob. Αναλυτικά:

Σέρβις
Είναι το χτύπημα το οποίο χρησιμοποιεί ο τενίστας για να ξεκινήσει ένα πόντο.

Forehand
Για τον δεξιόχειρα παίχτη το forehand είναι το χτύπημα που ξεκινά από την δεξιά πλευρά του κορμού, συνεχίζει μπροστά στον κορμό του ενώ γίνεται η επαφή με την μπάλα, και τελειώνει με το χέρι στην αριστερή πλευρά του κορμού του.

Backhand
Για τον δεξιόχειρα παίχτη το backhand είναι το χτύπημα που ξεκινά από την αριστερή πλευρά του κορμού, συνεχίζει μπροστά στον κορμό του ενώ γίνεται η επαφή με την μπάλα, και τελειώνει με το χέρι στην δεξιά πλευρά του κορμού του.

Βολέ
Το χτύπημα βολέ πραγματοποιείται πριν η μπάλα αναπηδήσει στο έδαφος, συνήθως πραγματοποιείται κοντά στο φιλέ.

Half-Volley
Το χτύπημα half-volley πραγματοποιείται όταν η επαφή με την μπάλα γίνεται αμέσως μετά την αναπήδηση, κατά την διάρκεια ανόδου της μπάλας, συνήθως και αυτό το χτύπημα πραγματοποιείται κοντά στο φιλέ.

Overhead smash
Το overhead smash είναι ένα δυνατό χτύπημα πάνω από το ύψος του κεφαλιού που μοιάζει με το σερβίς.

Drop shot
Όταν ο αντίπαλος βρίσκεται μακριά από το φιλέ ο παίχτης μπορεί να επιλέξει ένα χτύπημα drop shot. Αυτό πραγματοποιείται με ελαφρό άγγιγμα της μπάλας ώστε μόλις να περάσει το φιλέ και ο αντίπαλος να μην προλάβει να τρέξει για την φτάσει εγκαίρως.

Lob
Όταν ο αντίπαλος βρίσκεται κοντά στο φιλέ μπορεί να επιλεγεί ένα χτύπημα lob. Αυτό πραγματοποιείται στέλνοντας την μπάλα ψηλά πάνω από το κεφάλι του αντιπάλου στο πίσω μέρος του γηπέδου, και αναγκάζοντας το αντίπαλο να τρέξει στο πίσω μέρος του γηπέδου προσπαθώντας να προλάβει την μπάλα. Αυτό δίνει στο παίχτη χρόνο για να προετοιμάσει την άμυνα του στην επόμενη βολή. Υπάρχει ο κίνδυνος η βολή να μην είναι αρκετά ψηλά και ο αντίπαλος να καταφέρει ένα overhead smash.

Ρακέτα:

Το μέγεθος της ρακέτας δεν είναι καθορισμένο. Έχει μήκος 45-60 εκατοστά.

Λαβή ρακέτας:

Κατά την διάρκεια των χτυπημάτων ο παίχτης έχει στην επιλογή του διάφορους τρόπους πιασίματος της ρακέτας. Αυτές ονομάζονται continental, semi-western, western, extreme western ή eastern.

Το παιχνίδι

Κάθε αγώνας χωρίζεται σε σετ. Οι γυναίκες χρειάζονται δύο νικηφόρα σετ, ενώ οι άντρες συνήθως τρία νικηφόρα σετ για να κερδίσουν έναν αγώνα.

Μέτρημα:

Το μέτρημα των πόντων είναι 15, 30, 40 κι όχι 1, 2, 3… Γιατί στις αρχές του 1800, για να μην ξεχάσουν οι παίκτες στον αγωνιστικό χώρο, το ποιος προηγείται και το ποιος χάνει, στο τέλος κάθε πόντου άλλαζαν, σ’ ένα ρολόι τη φορά του δείκτη του, από το τέταρτο, στο μισάωρο κι από το μισάωρο στο παρά τέταρτο. Αρχικά οι πόντοι ήταν 15, 30, 45 και 60, επειδή όμως προφέρονταν στη γαλλική γλώσσα, για καλύτερο ηχητικό αποτέλεσμα, σαν τελευταίος πόντος επικράτησε τελικά το 40, που είναι κι η τελευταία κίνηση του δείκτη πριν το 60′, όταν δηλαδή κι ολοκληρώνεται το κάθε game.

Ένδυση:

Από τα τέλη της δεκαετίας του αιώνα, το φωτεινό λευκό έχει γίνει συνώνυμο με το παιχνίδι του τένις. Εκείνη την εποχή, τα λευκά είδη ένδυσης ήταν αρκετά δημοφιλή μεταξύ της ελίτ τάξης, και ως εκ τούτου θεωρήθηκε ένα σύμβολο της μόδας. Μέχρι και σήμερα προτιμάται στο τένις  το πανέμορφο λευκό.

Ιστορία:

Λέγεται, ότι τα χρόνια του Μεσαίωνα σε μερικά μοναστήρια, μοναχοί έπαιζαν ένα άθλημα που θεωρείται ο πρόδρομος του σημερινού τένις. Η προέλευση της σύγχρονης αντισφαίρισης ξεκινά το 1856 όταν οι Χάρι Γκεμ και Αουγκούριο Περέιρα έπαιζαν ένα παιχνίδι που ονόμασαν pallelleota.

Οι Pereira, Dr. Frederick Haynes και Dr. A. Wellesley Tomkins δημιούργησαν την πρώτη λέσχη τένις το 1874 -Leamington Tennis Club και καθόρισαν τους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού. Αμέσως, το παιχνίδι αυτό διαδόθηκε στην Αγγλία και, από το 1881, σ’ όλη την Ευρώπη.

Το πρώτο τουρνουά αντισφαίρισης καταγράφεται στο Γουίμπλεντον, στο Λονδίνο το 1877.

Το 1881 δημιουργήθηκε στις Η.Π.Α. ο σύλλογος United States National Lawn Tennis Association με σκοπό να τυποποιήσει τους κανόνες και να διοργανώσει τουρνουά αντισφαίρισης.

Το πρώτο γυναικείο τουρνουά αντισφαίρισης διοργανώθηκε το 1887 στις Η.Π.Α

Στην Ελλάδα η αντισφαίριση χρονολογείται από το 1896.

Το Davis Cup, το παγκόσμιο πρωτάθλημα αντισφαίρισης αντρών μεταξύ χωρών ξεκινά το 1900. Για τις γυναίκες υπάρχει αντίστοιχο πρωτάθλημα, το λεγόμενο Fed Cup.

Το 1926 ο C.C. Pyle δημιούργησε το πρώτο επαγγελματικό τουρνουά αντισφαίρισης, με Αμερικανούς και Γάλλους τενίστες που έπαιζαν παιχνίδια επίδειξης μπροστά σε κοινό. Εκείνη την περίοδο αν κάποιος τενίστας γίνονταν επαγγελματίας δεν μπορούσε να συμμετέχει στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα.

Το 1968 κατόπιν εμπορικών πιέσεων ο περιορισμός αυτός καταργήθηκε και δημιουργήθηκε η ανοιχτή εποχή  -open era στο τένις, οπού μπορούσε οποιοσδήποτε αθλητής να αγωνιστεί σε όποιο τουρνουά ήθελε. Μετά το 1968 οι καλύτεροι αθλητές της αντισφαίρισης μπορούν να ζουν από τον αθλητισμό. Στην ανοιχτή εποχή με την καθιέρωση παγκόσμιου πρωταθλήματος αντισφαίρισης, η αντισφαίριση διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο και έχασε την εικόνα που είχε ως άθλημα της υψηλής κοινωνίας.

Κορυφαίοι αθλητές και αθλήτριες: 

Μπιλυ Τζιν Κινγκ, Στέφι Γκραφ, Μαρτίνα Χίνγις, Σερένα Γουίλιαμς, Μαρία Σαράποβα, Ελένη Δανιηλίδου, Μπόρις Μπέκερ, Αντρέ Αγκάσι, Ρότζερ Φέντερερ, Ραφαέλ  Ναδάλ, Νόβακ Τζόκοβιτς

 

πηγές: www.gotennis.gr, sporthistory.gr, /el.wikipedia.org

επεξεργασία-επιμέλεια: Α. Βίνος