Κατά την Αγία Γραφή το λιβάνι είναι ένα από τα δώρα που έκαναν οι τρεις μάγοι στον Χριστό κατά την γέννησή του: λιβάνι, χρυσό και σμύρνα.
Η λέξη λιβάνι στα ελληνικά είναι παραφθορά της αραβικής λέξης λούμπαν – lubban, στα λατινικά olibanum που κυριολεκτικά σημαίνει γάλα, αφού οι κόμποι του λιβανιού πάνω στο δέντρο μοιάζουν με γάλα, όπως αυτό της συκιάς.
Η συλλογή των κόμπων ή δακρύων αυτών γίνεται με τον ίδιο τρόπο που παίρνουμε τη μαστίχα στη Χίο, κάνοντας δηλαδή τομές στον φλοιό του δέντρου. Οι τομές αυτές γίνονται σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους του έτους και αφού πάρουν το λιβάνι, μέχρι τρία κιλά ετησίως, αφήνουν τα δέντρα να αναρρώσουν για πέντε έως επτά χρόνια.
Συμβολισμός και χρήση:
Το Λιβάνι συμβολίζει την ένωσή μας με το βαθύτερο και το θείο μέρος της ψυχής μας. Κι αυτό γιατί εξαγνίζει το συναισθηματικό μας κόσμο. Το πικάντικο, βαλσάμικο, ξύλινο άρωμα του συμβάλλει στον εσωτερικό καθαρισμό των δυσάρεστων ενεργειών μας. Αναζωογονεί αλλά και γαληνεύει.
Χρησιμοποιείται για εξαγνισμό, για πλούτο, αφθονία, χρήματα, επιτυχία, αλλά και και “εσωτερικό καθαρισμό” των χώρων που κινούμαστε. Χρησιμοποιούμε Χρυσολίβανο κάθε Κυριακή – ημέρα του Ήλιου – για να καθαρίσουμε το χώρο μας και να ξορκίσουμε το κακό!
Το φυσικό λιβάνι καίγεται είτε αυτούσιο όπως γινόταν από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα είτε με την μορφή του μοσχοθυμιάματος. Το μοσχοθυμίαμα, είναι σχετικά πρόσφατη εξέλιξη, δηλαδή 40 περίπου χρόνια, και προέρχεται από ανάμιξη αλεσμένου φυσικού λιβανιού με αρώματα σε συγκεκριμένες αναλογίες.
Η επιστημονική μελέτη των θεραπευτικών ιδιοτήτων του λιβανιού ξεκίνησε με την παρατήρηση ενός Ολλανδού περιηγητή ο οποίος είδε στην Υεμένη άρρωστες γαζέλες να δαγκώνουν τα λιβανόδεντρα. Σήμερα οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει πλέον τις θεραπευτικές ιδιότητες του φυσικού λιβανιού. Η καύση λοιπόν του φυσικού λιβανιού, πέρα από τις λατρευτικές ανάγκες για τους ορθόδοξους, είναι χρήσιμη και για λόγους καθημερινής υγιεινής.
Ιδιότητες:
– Αντισηπτικό: Με την καύση του λιβανιού απολυμαίνεται ο χώρος που κινούμαστε.
– Ηρεμιστικό: Σε καταστάσεις άγχους μπορούμε να κάψουμε λίγο λιβάνι ή να προσθέσουμε λίγες σταγόνες αιθέριο έλαιο στον καυστήρα αιθέριου ελαίου για να ηρεμήσουμε και για να κατεβάσουμε την αρτηριακή πίεσή μας.
– Για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού: Για να αντιμετωπίσουμε το άσθμα, τη λαρυγγίτιδα, τη βρογχίτιδα, το κρυολόγημα, τη ρινική συμφόρηση, τη δύσπνοια και τον βήχα κάνουμε ατμόλουτρο/εισπνοές προσθέτοντας 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο λιβάνι σε μια κατσαρόλα ζεστό νερό, ποτέ καυτό, και εισπνέουμε για δέκα λεπτά. Μια άλλη πρόταση είναι να κάνουμε μπάνιο προσθέτοντας στη μπανιέρα μας 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο.
– Αντιγηραντικό: Ειδικότερα για την ανανέωση κουρασμένων και γερασμένων δερμάτων. Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται σε λάδια σώματος και κρέμες προσώπου για ενυδάτωση, ανάπλαση και ελαστικότητα. Προωθεί την αναγέννηση υγιών κυττάρων, διατηρεί υγιή τα υπάρχοντα κύτταρα και τους ιστούς του δέρματος. Απομακρύνει τις μικρορυτίδες γύρω από τα μάτια. Καταπολεμά την ακμή.
– Πτητικό: Βοηθάει το σταμάτημα της αιμορραγίας από πληγές και κοψίματα. Αναμυγμένο αιθέριο έλαιο με λίγο λαδάκι απευθείας πάνω στην πληγή.
– Στυπτικό: Ενισχύει τις ρίζες των μαλλιών και δυναμώνει τα ούλα.
– Χρησιμοποιείται σε μείγματα μασάζ κατά των ραγάδων: Συσφίγγει το δέρμα από την αυξομείωση του σωματικού βάρους και μετά από μια εγκυμοσύνη.
– Καταπολέμηση της αρθρίτιδας με συμπληρώματα λιβανιού.
– Εισπνεόμενο δημιουργεί καλή διανοητική και συναισθηματική διάθεση.
– Για κυστίτιδα, αιμορροΐδες.
– Για την αντιμετώπιση των πανάδων.
Το αιθέριο έλαιο λιβανιού συνδυάζεται περίφημα με κάθε ξυλώδες έλαιο, όπως κέδρο, κυπαρίσσι, πεύκο καθώς και με κιτρώδη αρώματα, όπως πορτοκάλι, λεμόνι, νερολί.
* Δε χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Πως λιβανίζουμε το σπίτι μας:
Παίρνουμε άνθη από τον επιτάφιο ή δενδρολίβανο την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, 28 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα, που μας δίνει ο ιερέας ή από την Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου τον βασιλικό ή και των Βαΐων τα βάγια τα ξεραίνουμε καλά, όχι στον ήλιο για μερικές ημέρες. Αφού ξεραθούν καλά, τα τρίβουμε να γίνουν μικρά κομματάκια σαν τα όσπρια. Τα φυλάμε για όλο το χρόνο μέσα σε γυάλινο ή χάρτινο κουτί.
Παίρνουμε το λιβανιστήρι και ντύνουμε με αλουμινόχαρτο το σκαφάκι του, καθώς επίσης και το επάνω μέρος του λιβανιστηριού. Αυτό το κάνουμε για να μην καθόμαστε να τρίβουμε και να καθαρίζουμε το λιβανιστήρι που μετά από λίγο καιρό θα μαυρίσει και θα κολλάει. Με αυτό τον τρόπο διατηρούμε το λιβανιστήρι μας καθαρό αφαιρώντας μόνο το αλουμινόχαρτο και βάζοντας καινούργιο μετά από λίγο διάστημα.
Παίρνουμε με την τσιμπίδα μας μερικά άνθη και τα βάζουμε στο λιβανιστήρι. Κατόπιν ανάβουμε το καρβουνάκι μας φυσώντας το συνέχεια μέχρις ότου κοκκινίσει καλά, και το βάζουμε αναμμένο επάνω στα άνθη του λιβανιστηριού. Έπειτα παίρνουμε ένα σπυρί μοσχολίβανο εάν είναι μεγάλο ή τρία εάν τα σπυριά είναι μικρά. Βάζοντας τα επάνω στο αναμμένο καρβουνάκι το ένα σπυρί να λέμε ένας είναι ο Θεός. Εάν βάλουμε δύο να λέμε δύο είναι οι φύσεις του Χριστού Θεός και άνθρωπος / Θεάνθρωπος. Εάν βάλουμε τα τρία μικρά να λέμε Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα.
Προσευχόμαστε: Κύριε ελέησον και ευλόγησαν τον οίκο τούτον ως αγαθός και ελεήμων Θεός.
Μετά στην Παναγία: Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς και προστάτεψε τους δούλους του υιού σου.
Μετά στους Αγίους: Άγιοι του Θεού πρεσβεύσατε υπέρ ημών. Δόξα σοι ο Θεός εν τοις Αγίοις αυτού δόξα σοι.
Αφού τελειώσουμε με το εικονοστάσι και τις εικόνες πηγαίνουμε σε κάθε ένα δωμάτιο και επάνω από το κρεβάτι του κάθε ατόμου και σταυρώνουμε τρεις φορές με το λιβανιστήρι λέγοντας. Κύριε ελέησον και ευλόγησαν τον δούλον σου (τάδε ….. ) ως αγαθός και ελεήμων Θεός. Επαναλαμβάνουμε τρεις φορές.
Τελειώνοντας τα δωμάτια βγαίνουμε στην εξώπορτα, και σταυρώνουμε τρεις φορές με το λιβανιστήρι λέγοντας τρεις φορές. Κύριε αποδίωξαν κάθε εχθρό ορατών και αόρατων και πολέμιων εκ του οίκου τούτου ως αγαθός και ελεήμων και φιλάνθρωπος Θεός.
Τέλος, βγαίνοντας στην μπαλκονόπορτα για να αφήσουμε το λιβανιστήρι λέμε και εκεί σταυρώνοντας τρεις φορές το Κύριε αποδίωξαν κάθε εχθρό και πολέμιον εκ του οίκου τούτου ως αγαθός και ελεήμων και φιλάνθρωπος Θεός.
Μετά το λιβάνισμα του σπιτιού μας κάνουμε την προσευχή μας προσευχόμενοι μπροστά στο εικονοστάσι με τις εικόνες, ανάβοντας τρία καθαρά κεριά ή δύο ή ένα. Τα τρία είναι τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος τα δύο οι δύο φύσεις του Χριστού Θεού και ανθρώπου Θεάνθρωπος και το ένα δηλώνει τον ένα Αληθινό Θεό.
Μόλις τελειώσουμε την προσευχή μας τα σβήνουμε τα κεριά. Τη στάχτη από το λιβανιστήρι την άλλη μέρα τη βάζουμε σε μια χαρτοπετσέτα και την ρίχνουμε σε ένα τενεκέ και όταν μαζευτεί πολύ καίμε την στάχτη από τον τενεκέ τη θάβουμε στον κήπο μας ή αν δεν έχουμε κήπο όταν βρεθούμε στο ύπαιθρο. Λιβανίζουμε έτσι κάθε πρωί, αλλά και οποιαδήποτε ώρα μέρα ή της νύχτας.
Για την Ιστορία:
Το λιβάνι ήταν ένα από τα δώρα των μάγων σύμφωνα με το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο. Η παράδοση λέει ότι δωρίστηκε από τον Βαλτάσαρ, τον μαύρο βασιλιά της Αιθιοπίας ή του Σαβά, εκπληρώνοντας έτσι την προφητεία του Ησαΐα πως χρυσός και λιβάνι θα προσφερθούν από τους ευγενείς προς τιμή του Ουράνιου Βασιλέα. Το λιβάνι ήταν το αγνότερο θυμίαμα. Όταν καιγόταν έβγαζε έναν άσπρο καπνό, ο οποίος συμβόλιζε τις προσευχές και τις ευχαριστίες των πιστών που ανέβαιναν στους ουρανούς. Επειδή οι αρχαίοι συχνά έκαιγαν λιβάνι κατά την διάρκεια θρησκευτικών τελετών, αυτό το δώρο συμβολίζει την θυσία, την θεϊκή υπόσταση του Χριστού, την γλυκύτητά Του και τον ιερό Του ρόλο. Είναι επίσης σύμβολο του ιερού ονόματος του Θεού.
Την εποχή της γέννησης του Χριστού φύτρωνε στην Αραβία, την Ινδία και την Αιθιοπία. Το όνομα αυτού του ρετσινιού είναι στα Ελληνικά λίβανος – λιβάνι, στα λατινικά olibanum, στα αραβικά lubban στα αγγλικά frankincense και στα γαλλικά όπως και στα γερμανικά incense.
Το εμπόριο του λιβανιού γνώρισε άνθιση κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Εκείνη την περίοδο το λιβάνι ήταν τόσο πολύτιμο όσο τα κοσμήματα και τα πολύτιμα μέταλλα.
Λιβανόδεντρο:
Τα δέντρα από τα οποία παίρνουμε το λιβάνι ανήκουν στην οικογένεια Boswellia – Μπουνσουέλια, που δεν ξεπερνά σε ύψος τα πέντε μέτρα, µε λευκά άνθη, μεγαλώνει συνήθως σε απόκρημνα, βραχώδη σημεία, προσφέροντας «καταφύγιο» σε άλλα είδη του φυτικού βασιλείου, φύεται σε αμμώδεις εκτάσεις στο νότο της Αραβικής χερσονήσου, της Σομαλίας της Αιθιοπίας και των δυτικών Ινδιών. Η καλύτερη ποιότητα παράγεται στο δυτικό Ομάν και την Υεμένη. Δυστυχώς, στα μισά αναμένεται να πέσει η παραγωγή του λιβανιού μέσα στα επόμενα χρόνια. Τα υπάρχοντα δάση αποδεκατίζονται διαρκώς, καθώς τα γηραιότερα δέντρα πεθαίνουν χωρίς να αντικαθίστανται από νέα. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι τα δάση “στερεύουν” από δέντρα. Στο Ομάν και την Υεμένη, τα δέντρα αυτά κόβονται συστηματικά. Στη Αιθιοπία η γη μετατρέπεται σε καλλιεργήσιμες περιοχές.
επιμέλεια- επεξεργασία: Α. Βίνος
