Ποιές είναι οι «μύτες» και οι ικανότητές τους, τι σημαίνει «πυραμίδα», σε ποιές κατηγορίες χωρίζουμε τα αρώματα και πώς να επιλέξουμε αυτό που μας ταιριάζει;
Επάγγελμα: «Μύτη»
Ακούγεται σαν μια περίεργη μυστικιστική οργάνωση, αλλά «μύτες» ονομάζουμε τους επαγγελματίες ειδικούς που έχουν ιδιαίτερες ικανότητες όσφρησης, απομνημονεύουν χιλιάδες μυρωδιές και κατέχουν σημαντικές γνώσεις πάνω στην τέχνη του αρώματος. Για την ακρίβεια, οι «μύτες» μπορούν να ξεχωρίσουν από ποιές ουσίες αποτελείται ένα άρωμα και να πειραματιστούν εύκολα με συστατικά, προκειμένου να δημιουργήσουν το αποτέλεσμα που αρχικά έχουν σκεφτεί, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με οτιδήποτε τους εμπνέει, όπως μια αγαπημένη τους ανάμνηση, ένα γλυκό που έφτιαχνε η μητέρα τους, μία μούσα κ.λ.π. Οι «μύτες» δεν ξεπερνούν τους 500 ανά τον κόσμο και φυσικά είναι ακριβοπληρωμένοι, αφού ουσιαστικά είναι αυτοί που ευθύνονται για τη δημιουργία όλων των αρωμάτων που κυκλοφορούν από επώνυμους οίκους και μη.
Διάσημες «μύτες»
Αν αναρωτιέστε που μπορείτε να σπουδάσετε αυτήν την τέχνη, αξίζει να αναφέρουμε μία από τις καλύτερες σχολές, αυτή της Givaudan Roure, που βρίσκεται στην πόλη Γκρας της Προβηγκίας στη Γαλλία. Η σχολή ιδρύθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα από τον Ζαν Καρλ, «μύτη» που δημιούργησε ένα άρωμα-θρύλο, το Miss Dior. Σήμερα, μία από τις πιο γνωστές «μύτες» είναι ο Francis Kurkdjian. Δημιουργίες του είναι μερικά από τα πιο γνωστά αρώματα στον κόσμο, όπως εκείνα του Jean Paul Gaultier και του Narciso Rodriguez, το Aqua Di Parma, το Miracle Homme της Lancome και πιο πρόσφατα το Fleur de Figuier της Roger & Gallet. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που διασημότητες από όλο τον κόσμο, όπως η Κατρίν Ντενέβ, η Κάιλι Μινόγκ και η Κέιτ Μίντλετον του ζητάνε να φτιάξει το προσωπικό τους άρωμα.
Η αρωματική πυραμίδα
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος σύνθεσης ενός αρώματος που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη, είτε για να επιλέξουμε είτε ακόμα και για να δημιουργήσουμε το δικό μας άρωμα. Ας υποθέσουμε ότι η σύνθεση του αρώματος, είναι σαν μια πυραμίδα χωρισμένη σε τρία επίπεδα, ανάλογα με την έντασή τους.
♣ Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται κατά κανόνα οι πιο ελαφριές νότες, οι οποίες συνήθως ανήκουν στα εσπεριδοειδή και συχνότερα μάλιστα στο λεμόνι ή το κίτρο. Η κορυφή είναι ο επιφανειακός χαρακτήρας του αρώματος, εκείνο δηλαδή που μυρίζουμε πρώτα όταν δοκιμάζουμε ένα άρωμα και συνήθως δεν διαρκεί παραπάνω από 15-30΄.
♣ Στο μεσαίο επίπεδο της πυραμίδας, που ονομάζουμε και «καρδιά του αρώματος», υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία συστατικών, αφού εκεί συναντάμε λουλούδια, φρούτα, μπαχαρικά ή βότανα. Η «καρδιά» διαρκεί περίπου 30΄ με μιάμιση ώρα.
♣ Τέλος, η βάση της πυραμίδας αποτελείται από νότες ξύλων όπως, κέδρο, πατσουλί, οι οποίες έχουν τη μεγαλύτερη διάρκεια από τις άλλες δύο ομάδες (1,5-2 ώρες και περισσότερο). Τα συστατικά αυτά είναι τα λιγότερο πτητικά γι’ αυτό και αναδίδονται από το δέρμα μετά από αρκετή ώρα.
Οι κατηγορίες των αρωμάτων
Parfum: Πρόκειται για το άρωμα στην πιο καθαρή εκδοχή του (με περιεκτικότητα αρωματικών ενώσεων 20-40%), γι’ αυτό και είναι φυσικά πιο ακριβό και πιο έντονο. Αν επιλέξουμε ένα parfum , θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ελάχιστη ποσότητα (μία σταγόνα στο κάθε αφτί είναι αρκετή). Διαφορετικά το αποτέλεσμα θα είναι μάλλον δυσάρεστο για τους γύρω μας.
Eau de Parfum: Είναι εξίσου έντονο, αλλά έχει λιγότερη περιεκτικότητα σε αρωματικές ύλες (12-20%), γι’ αυτό διαρκεί λιγότερο από το parfum.
Eau de Toilette: Είναι η πιο δημοφιλής κατηγορία, γιατί είναι κατάλληλη για πρωινές και απογευματινές ώρες και για καθημερινή χρήση. Η περιεκτικότητά του σε άρωμα είναι 8-12%.
Eau de Cologne: Είναι γνωστό και ως νερό της Κολονίας ή αλλιώς κολώνια. Δημιουργήθηκε το 1806 από τον γάλλο αρωματοποιό Jean-Marie Farina και είχε τεράστια επιτυχία. Η κολώνια διαρκεί ελάχιστα (η περιεκτικότητά της σε άρωμα κυμαίνεται στο 2-5%), αλλά αφήνει την ωραιότερη αίσθηση καθαριότητας και δροσιάς από τα υπόλοιπα, γι’ αυτό και είναι ιδανική για το καλοκαίρι. Επιπλέον είναι και η πιο οικονομική κατηγορία.
Αρωµατικές οµάδες
Σύμφωνα με τους γάλλους αρωματοποιούς (Société Française des Parfumeurs), ένα άρωμα ταξινομείται σε μία από τις παρακάτω 7 οικογένειες ανάλογα με το συστατικό που κυριαρχεί. Οι οικογένειες είναι οι εξής:
Εσπεριδοειδή: Εδώ κυριαρχούν τα αιθέρια έλαια φρούτων, όπως το περγαμόντο, το πορτοκάλι, το μανταρίνι, το λεμόνι και το νερολί. Είναι τα κύρια συστατικά των eau de colognes.
Λουλουδάτα: Εδώ έχουμε τα αιθέρια έλαια που παίρνουμε από διάφορα λουλούδια, όπως η παιώνια, το γιασεμί, το τριαντάφυλλο, η βιολέτα, τα άνθη πορτοκαλιάς, η γαρδένια κ.ά.
Φουζέρ: Πρόκειται για αρωματικές συνθέσεις με βότανα, που συνδυάζονται με μπαχαρικά π.χ. διάφορα είδη πιπεριού, αστεροειδή γλυκάνισο, βανίλια, κεχριμπάρι κ.ά.
Chypre: Στις αρχές του 20ού αιώνα, ένας διάσημος γάλλος αρωματοποιός, ο Φρανσουά Κοτί, εμπνεύστηκε ένα άρωμα που του θύμιζε την Κύπρο. Νότες που πρωταγωνιστούν είναι το θυμάρι, το κόλιανδρο, το πατσουλί, τα εξωτικά φρούτα και διάφορα στοιχεία της μεσογειακής υπαίθρου.
Ξυλώδεις: Πρωταγωνιστές σε αυτή την περίπτωση είναι ο κέδρος, το πεύκο, το σανδαλόξυλο, η κανέλα, η μυρτιά και άλλες ουσίες που αναδίδουν φρεσκάδα.
Δέρμα: Σε αυτήν την οικογένεια αρωμάτων ανήκουν νότες -συνήθως τεχνητές– που μιμούνται την οσμή του δέρματος, καμμένα ξύλα και καπνό.
Ανατολίτικες: Κεντρικό στοιχείο είναι ο μόσχος (musk), μια ζωική ουσία, σε συνδυασμό με ουσίες από ρητίνες (κεχριμπάρι, λιβάνι, μύρο) και άλλες κατηγορίες, όπως τα μπαχαρικά.
Η δική µας επιλογή! Αν και υπάρχουν εκατοντάδες αρώματα στην αγορά, η διαδικασία επιλογής δεν είναι τόσο δύσκολη. Αρχικά θα πρέπει να σκεφτούμε ποιες είναι οι αγαπημένες μας μυρωδιές: φρούτα, λουλούδια, ξύλα; Η απάντηση θα μας βοηθήσει να προσανατολιστούμε στη σωστή κατεύθυνση. ♦ Για τη δοκιμή, ψεκάζουμε το άρωμα στο εσωτερικό του καρπού και περιμένουμε μισή ώρα μέχρι να καταλάβουμε την «καρδιά» της σύνθεσης. Καλό είναι να μη δοκιμάζουμε πάνω από 2-3 αρώματα τη φορά, γιατί διαφορετικά το πιθανότερο είναι να ζαλιστούμε. (Σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, μπορούμε να μυρίσουμε κόκκους καφέ έχουν την ιδιότητα να «καθαρίζουν» την όσφρηση.) ♦ Επίσης, η διάρκεια του αρώματος εξαρτάται από τον τύπο του δέρματος. Οι ξηρές επιδερμίδες δεν το συγκρατούν πολλή ώρα, ενώ οι λιπαρές το αντίθετο. Γι’ αυτό, καλό είναι αν έχουμε λιπαρή επιδερμίδα, να αποφεύγουμε τα βαριά αρώματα. ♦ Μία σημαντική παράμετρος επίσης είναι ο καιρός. Η υψηλή θερμοκρασία αυξάνει την ένταση του αρώματος, γι’ αυτό προτιμάμε ελαφριές, φρέσκιες μυρωδιές.
Κείμενο-Επιμέλεια: Έλενα Παυλίδου-Αισθητικός
(e-mail:elena33xx@hotmail.com)
