Θυμάρι ή θύμιο – Θύμος ο κοινός, λατινικά Thymus vulgaris και Thymus Serpyllum.
Είναι θάμνος μικρού ύψους, έως 30 εκατοστά, εξαιρετικά ανθεκτικός, αναδύει πολύ ευχάριστο άρωμα. Τα άνθη του έχουν ένα απαλό μωβ χρώμα.Το συναντάμε στις νότιες και μεσογειακές περιοχές της Ευρώπης σε διάφορες περιοχές της Ασίας και καλλιεργείται και στη βόρεια Αμερική.
Φυτρώνει σε άγονους τόπους σε όλη την Ελλάδα και ανθίζει Ιούνιο με Αύγουστο. Τα μέρη του θυμαριού που χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς είναι τα φύλλα και οι ανθοφόρες κορφές που συλλέγονται σε ξηρή και ηλιόλουστη ημέρα. Αφαιρούμε τα φύλλα από τα ξερά κλαδιά.
• Είναι το φυτό από το οποίο οι μέλισσες κάνουν το πιο ονομαστό μέλι.
• Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν σαν βαλσαμωτικό και αρωματικό.
• Οι αρχαίοι Έλληνες σαν απολυμαντικό για διάφορες ασθένειες. Θεωρούταν κομπλιμέντο αν κάποιος έλεγε «μυρίζεις θυμάρι».
• Οι Ρωμαίοι στρατιώτες συνήθιζαν να κάνουν μπάνιο σε νερό αρωματισμένο με θυμάρι, για να αποκτήσουν σφρίγος και ενεργητικότητα.
• Στη φαρμακευτική είναι γνωστό ως το φυτό με τις περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες!
• Το θυμάρι χρησιμοποιείται ευρέως σε όλες στις παραδοσιακές και εναλλακτικές ιατρικές.
• Tα δυο βασικά συστατικά του αιθέριου ελαίου του θυμαριού είναι η θυμόλη και η καρβακρόλη, ιδίως η πρώτη, έχει αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες. Επίσης περιέχει και φυσικά αντιβιοτικά.
Χρήση:
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Ως έγχυμα:
– Χρησιμοποιείται κατά της ατονίας του πεπτικού συστήματος και της ανορεξίας.
– Βοηθάει πολύ στην πέψη κυρίως των λιπαρών τροφών.
– Θεωρείται αντισηπτικό της πεπτικής οδού.
– Ανακουφίζει από το φούσκωμα καταπραΰνοντας το πεπτικό σύστημα, πράγμα που οφείλεται στην αντισπασμωδική δράση του αιθερίου ελαίου της θυμόλης.
– Ως γαργάρα ή στοματική πλύση, το θυμάρι είναι εξαιρετικό γιατρικό κατά του πονόλαιμου και της ουλίτιδας.
– Λόγω της ήπιας στυπτικής του δράσης είναι χρήσιμο στην παιδική διάρροια και τη νυχτερινή ενούρηση.
– Το ζεστό ρόφημα θυμαριού είναι εφιδρωτικό και συνεπώς αποτελεσματικό και κατευναστικό σε περιπτώσεις κρυολογήματος, βρογχίτιδας, αμυγδαλίτιδας, βήχα, άσθματος, γαστρίτιδας, κρυώματος της κοιλιάς συνοδευόμενη από διάρροια, τροφικών δηλητηριάσεων και πυρετού.
– Φυσικό τονωτικό σε περιπτώσεις σωματικής και πνευματικής κατάπτωσης, άγχους και κατάθλιψης. Βοηθά στην διαύγεια πνεύματος.
-Σε περιπτώσεις λοιμώξεων των πνευμόνων λειτουργεί αποτελεσματικά προκαλώντας απόχρεμψη κολλωδών βλεννών.
Εξωτερική χρήση:
- Το θυμάρι καταπολέμα την ψωρίαση και την ακμή.
– Κομπρέσες από θυμάρι δρουν κατά των μυϊκών σπασμών (στραβολαίμιασμα) και των τσιμπημάτων από έντομα.
– Μπάνια με θυμάρι χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση από τους πόνους των ρευματισμών και για ξεκούραση. Βράζουμε 100γρ. θυμάρι σε ένα λίτρο νερό, το σουρώνουμε και το ρίχνουμε στο νερό της μπανιέρας.
– Το έλαιο του συχνά χρησιμοποιείται σε υγρά εντριβών και λάδια για μασάζ.
– Βοηθά στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης, όταν ξεπλένουμε με το έγχυμά του τα μαλλιά μας.
– Εξαιρετικό για τον καθαρισμό των δοντιών. Οι Κρητικοί τρίβουν τα ούλα τους με θυμάρι για την αντιμετώπιση της ουλίτιδας!
Έγχυμα:
Για να παρασκευάσουμε έγχυμα βάζουμε 1 κουταλιά του γλυκού θυμάρι, χωρίς κοτσάνι, σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό, το σκεπάζουμε για 10 λεπτά και μετά το σουρώνουμε. Το μείγμα που προκύπτει το χρησιμοποιούμε εξωτερικά για τον καθαρισμό και την επούλωση των πληγών, για γαργάρες, ή το πίνουμε 1 με 2 φορές την ημέρα.
Αιθέριο έλαιο:
Λίγες σταγόνες σε λίγο ελαιόλαδο βοηθά στα τσιμπήματα από έντομα.
Το θυμάρι περιέχει αιθέριο έλαιο σε ποσοστό 1-2%. To κύριο συστατικό του αιθέριου έλαιου του θυμαριού κατά 20-54% είναι η θυμόλη ή, αλλιώς, καμφορά του θυμαριού, και έχει χρήσεις στην αρωματοποιία και στην οδοντιατρική. Η θυμόλη έχει αντισηπτική δράση και αποτελεί το κυρίως συστατικό πολλών εμπορικών σκευασμάτων για την πλύση του στόματος, όπως η Listerine. Πριν την έλευση των σύγχρονων αντιβιοτικών, το αιθέριο έλαιο θυμαριού χρησίμευε για την επάλειψη των γαζών. Η θυμόλη έχει αποδειχτεί επίσης αποτελεσματική στην καταπολέμηση των μυκητών που συχνά μολύνουν τα νύχια των ποδιών. Αποτελεί επίσης ενεργό συστατικό σε κάποια φυτικά σκευάσματα χωρίς οινόπνευμα, για την απολύμανση των χεριών.
Συνταγή για κολώνια:
Βάζουμε 10γρ. λουλούδια θυμαριού σε 250γρ. λευκό οινόπνευμα, κλείνουμε το μπουκάλι με φελλό και το αφήνουμε 2-3 εβδομάδες στον καλοκαιρινό ήλιο. Στη συνέχεια σουρώνουμε και διατηρούμε σε μπουκαλάκι κολώνιας!
Το θυμάρι στη μαγειρική:
Παρότι το θυμάρι από εδώ ξεκίνησε για να κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο, στην Ελλάδα δεν το χρησιμοποιούμε πολύ. Τα φύλλα του θυμαριού, όταν ξεραθούν, αποκτούν καφεπράσινο χρώμα και αναδύουν το άρωμα τους όταν θρυμματιστούν. Η γεύση τους είναι πολύ δυνατή, ελαφρώς καυστική και πλούσια. Μαζί με τους αποξηραμένους ανθούς χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό για τον αρωματισμό διαφόρων φαγητών όπως ψάρια, κρέατα, διάφορες σάλτσες, σούπες, λάδια, ελιές, ξίδια, σαλάτες και τουρσιά.
Είναι ένα από τα βασικά συστατικά του λικέρ βενεδικτίνη.
Κτηνιατρική:
Για το πλύσιμο πληγών του δέρματος και του στόματος των ζώων, για την καταπολέμηση των εντερικών σκουληκιών.
Ελληνικό Θυμάρι:
Στην Ελλάδα υπάρχουν 23 αυτοφυή είδη και τα πιο σημαντικά είναι: Αγριοθυμάρι, Χαμοθρούμπι και Σμάρι.
Προσοχή: Αν και ολόκληρο το φυτό σε θεραπευτικές δόσεις είναι ασφαλές, αντενδείκνυται στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Επίσης να αποφεύγεται η πολυήμερη εσωτερική χρήση του διότι μπορεί να προκαλέσει υπερλειτουργία του θυροειδούς, καθώς και δηλητηρίαση, τα συμπτώματα της οποίας είναι εμετός, ζαλάδες, διάρροια και καρδιακή κατάπτωση. Επίσης δεν πρέπει η χρήση του να συνοδεύεται από οινοπνευματώδη ποτά.
Επιμέλεια – επεξεργασία: Α. Βίνος
