Το κουκουνάρι ή κουκουναρόσπορος είναι καρπός που προέρχεται από το πεύκο.
Στην αγορά βρίσκουμε ελληνικούς – σε πολύ μικρές ποσότητες – από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάρτιο και εισάγουμε κυρίως από την Κίνα, την Τουρκία και την Ισπανία. Συνήθως τα Χριστούγεννα που έχουν πολύ ζήτηση.
Το πιο ευρέως διαδεδομένο είδος πεύκου στον κόσμο είναι η πεύκη η πίτυς, που ευδοκιμεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης, αλλά και στην χώρα μας.
Oι σπόροι του κουκουναριού, που παίρνουμε από τα κουκουνάρια αφού πέσουν από το δέντρο και ανοίξουν από τον ήλιο, τρώγονται ωμοί ή ψημένοι και χρησιμοποιούνται πολύ στη μαγειρική.
Συνοδεύουν εύγευστα σαλάτες, κρεατικά, σάλτσες αλλά και γλυκίσματα.
Ιστορία:
Το κουκουνάρι καταναλωνόταν ευρέως στην Ευρώπη και την Ασία, από την Παλαιολιθική κιόλας περίοδο. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι εκτιμούσαν την πλούσια θρεπτική αξία του και ίσως αυτός ήταν ο λόγος που το θεωρούσαν και σύμβολο ανδρισμού και γονιμότητας. Η αρχική καταγωγή της κουκουναριάς είναι η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Βόρεια Αφρική. Καλλιεργείται συστηματικά εδώ και 6.000 χρόνια για τους εδώδιμους σπόρους της, τους οποίους εμπορεύονταν οι άνθρωποι από τα αρχαία χρόνια.
♣ Οι κουκουναρόσποροι συλλέγονται συνήθως με τα χέρια. Η γεύση τους θυμίζει εκείνη του αμυγδάλου αν και είναι λίγο πιο πικάντικη.
♣ Ο κουκουναρόσπορος είναι φρέσκος, όταν έχει ομοιόμορφο λευκό χρώμα.
♣ Επειδή αλλοιώνεται σχετικά γρήγορα και χαλάει η γεύση και η οσμή του, τον διατηρούμε σε αεροστεγές δοχείο για 1-2 μήνες ή στο ψυγείο μέχρι 6 μήνες το πολύ!
Ιδιότητες:
– Το κουκουνάρι αποτελείται από 50% λίπος, 30% πρωτεΐνη και 11% υδατάνθρακες. Το υπόλοιπο αποτελείται από νερό, ανόργανα άλατα και βιταμίνες, οι οποίες αξίζει να αναφερθούν ιδιαίτερα η βιταμίνη Β1 και Ε, ο χαλκός, ο σίδηρος, το μαγνήσιο και το μαγγάνιο.
– Είναι πλόυσιο σε πρωτεϊνες και ω-3 λιπαρά οξέα, που είναι ευεργετικά για το καρδιαγγειακό σύστημα.
– Περιέχουν πινολεϊκό οξύ, που είναι ένας πολύ ισχυρός καταστολέας της όρεξης.
– Είναι πλούσια πηγή φυτικών ινών, φολικού οξέος, ασβεστίου και σιδήρου.
– Είναι θρεπτική τροφή για να έχουμε νεανικό και υγιές δέρμα.
– Είναι εδώ και χρόνια αντικείμενο εκτεταμένων μελετών καθώς εκδηλώνει οιστρογονική δράση με προφυλακτικές δράσεις συντελώντας έτσι στην υγεία του μαστού.
Προσοχή στην κατανάλωση:
Είναι πλούσιο σε θερμίδες. Έχει υψηλή ενεργειακή αξία, αφού 100γρ κουκουνάρι έχουν 570 θερμίδες!
Όχι μόνο ο σπόρος, αλλά και ο φλοιός του πεύκου έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Ρίξτε σε μια συσκευή διάχυσης 2-3 σταγόνες από το αιθέριο έλαιό του. Ανακουφίζει από κρυολογήματα!
Μόνο τέσσερα από αυτά καλλιεργούνται, μεταξύ άλλων και για τη συλλογή των σπόρων τους, και σε αυτά ανήκει και η κουκουναριά – πεύκη η ήμερη.
Δεν είναι βρώσιμοι οι σπόροι από όλα τα πεύκα, αλλά μόνο από 18-20 είδη.
Η Κουκουναριά:
Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι τα πεύκα και γενικά τα κωνοφόρα, ήταν αφιερωμένα στον Ποσειδώνα γιατί έδιναν την καλύτερη ξυλεία για τα πλοία.
Η πίτυς των αρχαίων (η πεύκη η χαλέπιος) ήταν το αγαπημένο δέντρο της Ρέας, της μητέρας των θεών, της κόρης του Ουρανού και της Γης, γιατί συμβόλιζε το σύνδεσμο ουρανού και γης.
Σήμερα αναπτύσσεται κυρίως στη Νότια Ευρώπη. Μάλιστα, αποτελεί το πιο κοινό καλλωπιστικό είδος πεύκου στην Ιταλία. Ευδοκιμεί σε πολλές περιοχές της χώρας μας. Δημιουργεί δάση στη Δυτική Πελοπόννησο, αλλά χρησιμοποιείται σε αναδασώσεις και ως καλλωπιστικό στα νησιά μας – γνωστή η τοποθεσία «Κουκουναριές» στη Σκιάθο, τη Χαλκιδική και ακόμη και στη Β. Ελλάδα, όπου βέβαια οι κλιματεδαφικές συνθήκες είναι κατάλληλες. Προτιμά αμμώδη, βαθιά και όξινα εδάφη, κοντά στη θάλασσα, ενώ αποφεύγει τα πολύ συμπαγή, αργιλώδη. Είναι φωτόφιλο είδος, έχει, δηλαδή, μεγάλες απαιτήσεις σε φως και μικρές σε θερμότητα και μάλιστα περισσότερο από όλα τα είδη των ελληνικών πεύκων.
επιμέλεια – επεξεργασία: Α. Βίνος
