Κουρκουμάς, η “χρυσή” σκόνη

Αλλιώς: Κουρκούμη, κιτρινόριζα ή χρυσόριζα!

Η κουρκούμη / κουρκουμάς είναι καρύκευμα. Δεν πρέπει να τη συγχέουμε  με το κάρυ το οποίο δεν αποτελεί ξεχωριστό καρύκευμα αλλά είναι ένα μείγμα που παρασκευάζεται από 20-30% κουρκούμη αναμειγμένη με κόλιαντρο, κύμινο κάρδαμο και διάφορα είδη πιπεριών.

Η κουρκούμη είναι η αστραφτερή κίτρινη σκόνη που προέρχεται από το θρυμματισμό του ξερού κοτσανιού του φυτού curcuma longa – τροπικός πολυετής θάμνος που ανήκει στην οικογένεια της πιπερόριζας και τον συναντάμε κυρίως στην Ινδία και την Ινδονησία. Η κουρκούμη θεωρείται ιερό φυτό στις χώρες αυτές ιδιαίτερα στην Ινδία όπου για μεγάλο διάστημα κατείχε σημαντική θέση στην πολιτιστική, θεραπευτική και κοινωνική παράδοση.
Επίσης κατέχει διακεκριμένη θέση στην ινδική ιατρική παράδοση, την Αγιουρβέδα μια και θεωρείται τροφή με ιδιότητες που καθαρίζουν τον οργανισμό και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πεπτικών ανωμαλιών, πυρετού, φλεγμονών, αρθρίτιδας, ηπατικών νόσων. Η κουρκούμη χρησιμοποιείται και στην κινέζικη και τη θιβετιανή παραδοσιακή ιατρική.

Ιστορία:

Στην αρχαιότητα οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν την κουρκούμη για να βάφουν τα ρούχα τους κίτρινα, ενώ οι βαφείς του μεσαίωνα τη αναμείγνυαν με το λουλακί (βαθύ γαλάζιο) για να εξασφαλίσουν μια όμορφη πράσινη απόχρωση.

Η λατινική ονομασία του φυτού κουρκούμη, curcuma longa, προέρχεται από την αραβική λέξη kurkum που σημαίνει σαφράν – κρόκος. Η κουρκούμη είναι επίσης γνωστή ως ινδικό σαφράν ή κίτρινη πιπερόριζα στα κινέζικα. Η λέξη turmeric που χρησιμοποιείται στα αγγλικά για την καυρκούμη προέρχεται από τον παλιό απαρχαιωμένο γαλλικό όρο terre – merite, ο οποίος προέρχεται με τη σειρά του από τον λατινικό όρο terra merita, δηλαδή “αξιέπαινη γη” πιθανόν επειδή η αλεσμένη κουρκούμη μοιάζει με πολύτιμες ορυκτές χρωστικές ουσίες όμοιες με την ώχρα.

Σήμερα η κουρκούμη – κρυμμένη πίσω από τον κωδικό “Ε100″,  χρησιμεύει ως για να δίνει στη μουστάρδα το κίτρινο της χρώμα.

Θεραπευτικές ιδιότητες:

– Είναι γνωστή για την αντικαρκινική της δράση.

– Όταν συνδυάζεται με κουνουπίδι προλαμβάνει τον καρκίνο του προστάτη.

– Μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση μεταστάσεων σε πολλές μορφές καρκίνου.

– Ελαττώνει τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος σε διαβητικούς

– Διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση ανάλογη αυτής της κορτιζόνης.

– Προκαλεί υποχώρηση συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

– Μειώνει τον κίνδυνο της παιδικής λευχαιμίας.

– Βοηθάει στην πρόληψη και τη θεραπεία των κρυολογημάτων.

– Φάρμακο εξπρές κατά της καταρροής και του φλέγματος.

– Προστατεύει το συκώτι από τις τοξίνες.

– Κατά της αναιμίας.

– Κατά της διάρροιας.

– Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση τραυμάτων, καθώς επιταχύνει τη διαδικασία της επούλωσης

– Χρησιμοποιείται και στην κοσμετολογία  για την αντιμετώπιση του αποχρωματισμού του δέρματος και τα σημάδια της ακμής

–  Ο κουρκουμάς, είναι η φυσική κορτιζόνη χωρίς τις παρενέργειες της. Περιέχει τους φυσικούς αναστολείς COX-2 οι οποίοι, περιέχονται και στα φαρμακευτικά παυσίπονα, που συστήνονται κατά του πόνου.

Πως και που τον χρησιμοποιούμε:

– Όταν βράζουμε ζυμαρικά ή ρύζι μπορούμε να προσθέσουμε λίγο κουρκουμά στο νερό που βράζουμε.

– Αισθανόμαστε το κρυολόγημα να πλησιάζει ή είμαστε ήδη κρυωμένοι; Σε ένα φλιτζάνι τσαγιού ζεστό νερό, ανακατεύουμε μισό κουταλάκι γλυκού κουρκουμά και ένα κουταλάκι μέλι.  Το πίνουμε ζεστό μέχρι και τρεις φορές την ημέρα.

– Στο ψάρι φιλέτο – όπως η πέρκα, προσθέτουμε λίγο κουρκουμά.

– Σε όλες τις ομελέτες. Δίνει γεύση και ωραίο χρώμα.

– Στο μπριάμ ή στα ψητά λαχανικά και πατάτες ταιριάζει καταπληκτικά η γεύση του κουρκουμά.

* Οι ευεργετικές ιδιότητες του κουρκουμά πολλαπλασιάζονται όταν τον χρησιμοποιούμε μαζί με μαύρο πιπέρι.

Εξωτερική χρήση:

– Αναμίξετε κουρκουμά με λίγο χυμό λάιμ μέχρι να γίνει μία πάστα, και τρίψτε το πάνω στις δυσχρωμία του δέρματος ή στα σημάδια της ακμής. Αφήστε το για περίπου 20 λεπτά και ξεπλύνετε με ζεστό νερό. Η περιοχή που θα το απλώσετε ίσως να πάρει μία κίτρινη απόχρωση, η οποία όμως φεύγει με το πλύσιμο. Γι αυτό είναι καλύτερα να κάνετε τη θεραπεία αυτή το Σαββατοκύριακο.

Μπαλκόνι- Εξοχή:

Η καύση κουρκουμά απομακρύνει τα κουνούπια.

Που τον βρίσκουμε:

*Τον κουρκουμά τον βρίσκουμε πολύ εύκολα σε όλα τα μαγαζιά με μπαχαρικά και σε κάποια εξειδικευμένα σούπερ μάρκετ. Διατίθεται επίσης σε μορφή συμπληρώματος διατροφής σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα και σε ορισμένα φαρμακεία. Γιατί λοιπόν να μη τον προσθέσουμε από σήμερα στη διατροφή μας;

* Ο κουρκουμάς δε θα πρέπει να λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Το φυτό:

επιμέλεια – επεξεργασία: Α. Βίνος