Με ιδιαίτερο άρωμα, το κύμινο είναι περισσότερο γνωστό ως μπαχαρικό παρά για την ευεργετική του επίδραση στην υγεία μας. Έχει γεύση πικρή και χαρακτηριστικό άρωμα έντονο και ζεστό, που οφείλεται στα αιθέρια έλαια που περιέχει.
Γνωστό και ως αρτυσιά, είναι η κοινή ονομασία του φυτού Κούμινον το κύμινον – Cuminum cyminum. Το μέρος του φυτού που χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό είναι οι αποξηραμένοι σπόροι που είναι λεπτοί, στενόμακροι, ωοειδείς, καστανοκίτρινοι, με δυνατό και βαρύ άρωμα. Δεν θα πρέπει να μπερδεύονται με τους καρπούς του κάρυ, με τους οποίους μοιάζουν πολύ, μάλιστα σε πολλούς λαούς συγχέονται τελείως τα δυο μπαχαρικά. Υπάρχει το λευκό και το μαύρο κύμινο. Το μαύρο κύμινο, ή αγριοκύμινο ή κιούμελ καλλιεργείται στο Πακιστάν, την Τουρκία και το Ιράν και έχει πιο γλυκιά γεύση και μικρότερους καρπούς.
Δημοφιλές μπαχαρικό στις κουζίνες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής και βασικό συστατικό στα μείγματα του κάρυ. Καβουρδισμένο αποτελεί αρωματική προσθήκη σε φρέσκα φρούτα. Στην ελληνική κουζίνα αρωματίζει σάλτσες και συνταγές με κιμά, όπως τα σουτζουκάκια. Επίσης το συναντάμε σε διάφορα τυριά, ολλανδέζικα, γαλλικά αλλά και ιταλικά.
Οι σπόροι του χρησιμοποιούνται τόσο αλεσμένοι, με την μορφή σκόνης, όσο και ολόκληροι. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αφέψημα, ενώ οι σπόροι του μασιούνται.
Θεραπευτικές Ιδιότητες:
– Ρυθμίζει τη λειτουργία του στομάχου και των εντέρων
– Κάνει καλό στη γαστρίτιδα, ιδιαίτερα με μειωμένη οξύτητα
– Είναι ιδιαίτερα αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδες
– Τονώνει την καρδιά και συμβάλλει στη μείωση της ταχυπαλμίας
– Συνιστάται για την αντιμετώπιση της ανορεξίας αφού «ανοίγει» την όρεξη
– Μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία των παθήσεων των αναπνευστικών πόρων
– Κατά των πόνων της περιόδου αλλά και των σπασμών του στομάχου
– Ανακουφίζει από συσπάσεις στην κοιλιά σε περιπτώσεις κολικού, διάρροιας και δυσμηνόρροιας
– «Διευκολύνει» την ομαλή και σε τακτικά χρονικά διαστήματα εμφάνιση της έμμηνου ρύσης
– Δρα θετικά ως χολαγωγό μέσο στις ασθένειες της χολής και του παγκρέατος
– Αυξάνει την έκκριση γάλακτος κατά το θηλασμό
– Το αιθέριο έλαιο του βοτάνου ανακουφίζει από τα αέρια του στομάχου
Πως το χρησιμοποιούμε:
* Ως αφέψημα:
Βράζουμε σπόρους μέχρι το νερό να μείνει το μισό.
* Ως έγχυμα:
Μουλιάζουμε σπόρους για ένα δεκάλεπτο σε βραστό νερό.
* Ως διάλυμα:
Διαλύουμε ένα τέταρτο κουταλάκι του γλυκού σκόνη κύμινου σε λίγο νερό.
* Μπορούμε επίσης να μασήσουμε τους σπόρους του.
– Το αιθέριο λάδι του χρησιμοποιείται ως άρωμα για ποτά, παγωτά, γλυκά και τσίχλες. Οι Ολλανδοί το βάζουν μέσα στο τυρί γκούντα, ενώ οι Γερμανοί στα λουκάνικα.
* Η γεύση του είναι πολύ έντονη και γι αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιείται με μέτρο
Το κύμινο και η ιστορία του:
Είναι μπαχαρικό γνωστό από την αρχαιότητα, περί το 2000 π.Χ.
Κατάγεται από την Συρία και φύεται σε όλες τις Μεσογειακές χώρες, αν και σήμερα είναι πλέον διαδεδομένο και στην Αμερικανική Ήπειρο. Το όνομα κύμινο, προέρχεται από το αραβικό Kamūn και διαδόθηκε στην Ευρώπη μέσω των Ισπανών. Λέγεται ότι η λέξη προέρχεται από την πόλη της Περσίας Kerman, που κατά την αρχαιότητα ήταν μεγάλο κέντρο παραγωγής κύμινου.
Υπάρχει βέβαια και η ελληνική λέξη κύμινον, η οποία προέρχεται πάλι από την αραβική, αλλά ήταν οι Άραβες της Ιβηρικής χερσονήσου και έπειτα οι Ισπανοί, που διέδωσαν την χρήση του στην Ευρώπη κατά τον μεσαίωνα. Από τους Ισπανούς αποίκους διαδόθηκε και στην Αμερικανική ήπειρο. Πολύ διαδεδομένο στην Αρχαία Ελλάδα, λέγεται ότι υπήρχε πάντα επάνω στο τραπέζι, όπως εμείς έχουμε σήμερα το πιπέρι, ενώ κάτι ανάλογο ισχύει έως τις μέρες μας στο Μαρόκο.
Οι Αιγύπτιοι έβαζαν κύμινο στους τάφους των Φαραώ και το χρησιμοποιούσαν σαν γιατρικό στη θεραπεία πνευμονικών παθήσεων.
Οι Ρωμαίοι γνώριζαν τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης το περιγράφουν, ενώ αναφέρεται σε κείμενα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης.
Κατά τον Μεσαίωνα ήταν ένα από τα συνηθέστερα καρυκεύματα, ενώ στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιούσαν ως κατάπλασμα από πολτό σπόρων. Το έγχυμα των σπόρων του βοτάνου το χρησιμοποιούσαν για πλύσεις σε πρόβλημα βαρηκοΐας.
Οι σπόροι του κύμινου παλαιότερα χρησιμοποιούνταν στη λαϊκή ιατρική. Πλέον χρησιμοποιείται φαρμακευτικά κυρίως στην κτηνιατρική.
Εκφράσεις:
Όσο να πεις κύμινο, ώσπου να πεις κύμινο: αστραπιαία, εξαιρετικά γρήγορα
επιμέλεια – επεξεργασία: Α. Βίνος
